SANKO Fen ve Teknoloji Lisesi (FTL) 9’uncu sınıf öğrencisi Ece Güner, SANKO Koleji 11’inci sınıf öğrencisi Çiçek Dilara Kaya ve SANKO FTL 11’inci sınıf öğrencisi Elif Nida Tahaoğlu, proje danışman öğretmenleri Özgül Güner ve Neriman Ersönmez rehberliğinde “COVID-19 Tespitinde Yeni Kuşak Yapay Hudut Ağı Modellemesi ile Geliştirilen Duyu Test Cihazı” geliştirdi.
Projenin danışman öğretmenlerinden Özgül Güner, geliştirilen testin COVID-19’un koku duyusu, tat duyusu ve tükürük içindeki amilaz enzimi aktivitesinde meydana getirdiği değişikliklerden yararlanılarak hazırlandığını söyledi.
SONUÇLAR ÇOK KISA MÜDDETTE GÖRÜLEBİLECEK
Çalışmada sağlıklı 100 denek üzerinde koku ve tat ayrım testi, koku ve tat tanıma testi ve tükürük içindeki amilaz aktivitesi testi yapıldığını belirten Güner testle ilgili şu bilgileri aktardı:
“Öğrencilerimiz, COVID-19’un tükürük içindeki amilaz aktivitesini artırmış olabileceğini, koku ve tat duyularını ise azaltabileceğini düşünerek yazılım geliştirdi ve sonuçlar bu doğrultuda yapay hudut ağına aktarıldı. Daha sonra şahısların testi uygulayıp sonuçları görebileceği aygıt prototipi hazırlandı. Yapay zeka bilgilerine nazaran bireylerin koku, tat ve tükürüklerinden elde edilen sonuçları aygıt ekranı üzerinden durum ‘negatif yahut müspet en yakın sıhhat kuruluşuna gidiniz’ sonuçlarını çok kısa müddette görebilecekleri yeni jenerasyon bir test aygıtı tasarlandı. Şahısların koku, tat ve tükürük enzimlerinde görülen değişikliklerin anlaşılmasının sağlandığı deney sonuçlarına nazaran tasarlanan COVID-19 testinde, insanların kuşkulu durumlarda kullanacakları, hastalığın birinci dört, beş gününde ortaya çıkmayan öksürük, ateş, halsizlik ve eklem ağrıları üzere ağır semptomlarından evvel farkına varamadıkları duyu kayıpları ve tükürük aktivitelerinden yararlanıldı. Böylelikle bireylerin yüksek maliyetli öbür testlere başvurmadan evvel uygulayabilecekleri, kuşkulu durumlardan kaynaklanan bilinmezlik gerilimini azaltmaya yarayan, mahallî ve ekonomik bir duyu test aygıtı geliştirdik.”
Projenin öteki danışman öğretmeni Neriman Ersönmez ise ‘Yapay Zeka’ teknolojilerinin sürat kazandığı bu devirde, öğrencilerin bu teknoloji ile tanışarak yeni projeler üretebilmelerini sağlamak en büyük hedefimizdi” formunda konuştu. Ersönmez, “Bu nedenle ürettiğimiz birçok projeye yapay zeka teknolojisini ekleyerek öğrencilerin hem çalışmalarının niteliğini yükseltiyor hem de kendilerini geliştirmelerini sağlıyoruz” dedi.
Ersönmez, COVID-19 virüsünün neden olduğu hastalığın tespitinde yapay zekayı kullanarak, yüksek maliyetli ve çok kompleks aygıtlara gitmeden evvel memleketler arası ve laboratuvarlarda kullanılabilecek bilgi tabanı oluşturarak yeni kuşak bir standardizasyon ölçeği yapıp, literatüre bu yeni modeli kazandırmayı amaçladıklarını kaydetti.
MESKENDE KOLAY SONUÇ
Danışman öğretmenleri eşliğinde, global salgınla çabaya katkı sunacak değerli bir projeye imza atmanın gururunu yaşadıklarına vurgu yapan Ece Güner, “PCR ve antikor üzere acılı testlere alternatif olarak insanların konutta daha kolay sonuç alabileceği bir test geliştirmeyi hedefledik ve başardık” diye konuştu.
8 AYDA TAMAMLANDI
Projeyi yaklaşık sekiz ayda tamamladıklarını anlatan Çiçek Dilara Kaya da “Daha süratli ve maliyeti daha düşük bir test geliştirmek istedik. Projeye başlarken her insanın test yapması ve ulaşılabilir olması kıymetliydi. Geliştirdiğimiz test süratli olmasının yanı sıra ekonomik olarak da büyük bir avantaj sağlıyor” tabirlerine yer verdi.
Hürriyet