Dünyada çapındaki çip krizi nedeniyle otomotiv ve teknoloji devlerinin üretim sürecinde yaşadığı düşünceler Türkiye’yi harekete geçirdi. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, “2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejjisi’ni ilan ettik. Yarı iletkenler de odak dallar ortasında yer alıyor. En kıymetli hedeflerimiz ortasında, cari açığın fazla olduğu, katmadeğeri yüksek eserleri yerli imkânlarla üretmek var” dedi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından düzenlenen ‘Tedarik Zincirlerinde Çipler’ bahisli panelin öncesinde bir konuşma yapan Kacır, “Çip krizi, dünyanın gündeminde en üst sıralara tırmanmış durumda. Yalnızca bir arabada hava yastıklarından motor denetim ünitelerine, 4 çeker sistemden bilgi sistemlerine kadar tüm donatılarda çip var, olmazsa olmaz bir eser. Otomotivde çok fazla gereksinim var üzere görülse de, aslında tüm bölümler için misal kıymete sahip. Objelerin internetinin kullanımının yaygınlaşmasıyla gereksinim daha da üst çıkacak. Aslında bu üzere şoklar öğretici de oluyor. Artık tedarik zincirine genel manada bakışın değiştiği bir devirdeyiz. Bu manada Türkiye’nin de tedarik güvenliğini çok daha ileri bir noktaya taşıyacağız” dedi.
DİJİTAL DÖNÜŞÜM MERKEZİ
Yarı iletken üretim yatırımının uygulanmasına kadar, elektronik sistemlerde kullanılan komponentlerin ortak plaftorm üzerinden daha yüksek adetlerde alınarak ekonomik verimlilik sağlanmasını da dikkatle değerlendirdiklerini belirten Kacır, “Yine dijital dönüşüm merkezleriyle çalışacak tasarım merkezlerini kurmak, çığır açan teknolojileri odağa alarak altyapı, işçi ve test takviyesi vermek üzere çalışmalar gündemimizde yer alıyor. Cari açığı yapısal olarak gündemden çıkaracağız. Bunlar, kısa, orta ve uzun vadede özel kesim öncülüğüyle muvaffakiyete ulaştıracağımz işler. Kâfi ki hakikat planlama ve uyum ile hareket edelim” diye konuştu.
PANELDE KİM NE DEDİ?
TALEBİ KARŞILAYAMADI
Casper İdare Konseyi üyesi ve İSO Meclis Üyesi Necat Saldanlı: 2020 yılı içerisindeki süratli talep biraz düşüşe geçti. Talebin düşmesinde Türkiye’de fiyatların artması ve kurların dalgalanması tesirli oldu. Pandemi sırasında çip arzı harikulâde talebi karşılayamadı. Çip konusu ülkeler ortasında rekabet ögelerinden biri olacak. İş, eğitim ve cümbüş konuttan yapılmaya başlanınca bir çok insan akıllı aygıt, tablet ve oyun konsolunu daha çok kullandı. Ayrıyeten eğitimin dijital ortamda sürdürülmesi tüketici davranışlarında bir gereksinime evrildi. Teknolojik eserlerin talebinin artmasına çip arzı yetişemedi.
TARİH DEĞİŞİYOR
Agteks İdare Şurası Lideri ve İSO Meclis Üyesi Mehmet Ağrikli: 2008 krizinde de buna benzeri problemler yaşamıştık ve birtakım eserleri 1 yıl sonra teslim edebilmiştik. Nisan ayında teslim edilmesi gereken çipler için evvel temmuz artık de aralık ayını adresliyor üreticiler. Çiplerin şu an karaborsası bile yok. Otomotivde elektrikli araçların artan talebi, akıllı telefonlar üzere aksamların satışlarında patlama yaşanması üreticileri buraya yöneltti. Özel dizaynlı çiplerin üretimi de azaldı. Bu arz kahrı daha büyük sıkıntılara yol açacağa benziyor.
KİMSE İNANMAZDI
Al-Kor İdare Şurası Lideri ve İSO Meslek Komitesi üyesi Berç Darçin: Arabalar birer taşınabilir alan olma yolunda. 10 yıl evvel çiplerdeki kasvetin araba üretimini etkileyeceğini söyleselerdi kimse inanmazdı. Otomotiv üretimi dünyada yüzde 20 düştü. Dal 500 binden fazla şahsa istihdam sağlıyor. Tarihin en yüksek düzeyinde olan çip üretimi talebi karşılayamıyor. Tüm elektronik aygıtların çipe muhtaçlığı var.
DEVAM EDECEK
Ford Otosan Gereç Planlama ve Lojistik Yöneticisi Gökşen Töre Sancak: Çip krizinin devamını bekliyoruz. Arabadaki trendlerde otonom ve bağlı araçların oranı artacak. Elektrikli araçların üretimi de artacak. Bunlar talebi artıran gelişmeler. Araç maliyeti içinde elektronik komponentlerin yükü artıracak. Salgın bu trendi hızlandırdı. Buradaki yatırımlar yüksek yatırımlar olduğu için yatırım ve beşeri sermaye boyutu var. Ülke olarak potansiyelimiz var.
‘TÜRKİYE, YERLİ ÇİP ÜRETİMİNE KAVUŞMALI’
‘Tedarik Zincirlerinde Çipler’ bahisli panelin açılışını yapan İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan pandemi nedeniyle tedariğinde sorun yaşanan ve pek çok kesimde üretimi aksatan çip konusunda birebir vakitte önemli bir büyüme potansiyeli olduğuna dikkat çekti. Bahçıvan, “Geçen ocakta dünyada 40 milyar dolarlık çip satıldı. Üreticiler artan talebe yetişemiyor. ABD ve Çin ortasındaki çip savaşı ve dev teknoloji firmalarının çip yatırımları da 2020’li yıllarda dünya teknoloji haritasında büyük değişime neden olacak. Türkiye olarak global rekabet şartlarında yaşanan bu değişimleri kenardan izleme lüksümüz yok. Ülkemiz, en kısa müddette en son teknoloji ve bilgi birikimiyle donanmış bir yerli çip üretimine kavuşmalı” dedi.
İZLEME LÜKSÜMÜZ YOK
Çip konusunda ABD ve Çin başta olmak üzere dünyada yaşanan ticaret savaşları ve dev teknoloji firmalarının çip yatırımları üzere gelişmelerin de 2020’li yıllarda dünyada teknoloji haritasında büyük değişimlere neden olacağını vurgulayan Bahçıvan “Türkiye olarak global rekabet şartlarında bu değişimleri kenardan izlemek üzere bir lüksümüz yok. Tersine, ülkemiz savunma sanayiinden yerli arabaya, uzay programından akıllı kent projelerine kadar yüksek katma bedeli ve dijitalleşmeyi merkeze alan yeni bir endüstrileşme stratejisini hayata geçirmeye çalışıyor” formunda konuştu.
Hürriyet