Tarım İşletmeleri Umumi Müdüriyeti, daha çok bilinen ismiyle TİGEM, Türkiye’nin en büyük çiftliği konumunda. Yekunda 3.2 milyon dekar toprakta, çatısı altındaki 17 çiftlikte 300 bin yerli hayvan bulunduruyor. Geçmişi Osmanlı devrine dayanıyor. Yaklaşık 700 yıllık TİGEM’in başına ise birinci kere bir bayan yönetici geldi. İsmi Ayşe Ayşin Işıkgece. Kişisel dalda 28 yıl vazife yaptıktan sonra, birinci kamu hizmetini TİGEM’in idaresinin başına geçerek yapan Ayşe Ayşin Işıkgece’ye Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, “Tarım Bakanlığı’nın Hanımağası” diyor. Sertifikalı tohum üretiminden, yerli ırkların korunmasına, iklim buhranına yönelik tedbirlerin alınmasına kadar Türkiye’nin geleceğini ilgilendiren bahislerde TİGEM’in Idare Şurası Lideri da olan Işıkgece ile konuştuk; TİGEM’deki çalışmaları öğrendik.
ASKERLİK VAZIFESI
Ayşe Ayşin Işıkgece aslında iktisatçı. 28 yıl şahsi dalda vazife yaparken geliştirdiği girişimlerle fark yaratmış bir bayan. Arıcılıktan balıkçılığa, lokal tohumların korunmasından atıkların kıymetlendirilmesine kadar yaptığı girişimlerle kamunun dikkatini çeken Ayşe Ayşin Işıkgece, “Ben bu vazifeye benim askerlik hizmetim diye bakıyorum. Devletimizin geleceği için çalışıyorum” diyor.
Türkiye’nin en büyük çiftçisi olarak devletin her coğrafyasına dağılmış 17 işletmede ortama münâsib yüzlerce bitki çeşidi ile üretim yaptıklarını kaydeden Işıkgece, “Kuraklığa toleranslı bitki çeşitleri geliştiriyor ve bu tohumluklarımızı en aktif biçimde pazara sunuyoruz. TİGEM olarak hem Meteoroloji Umum Müdüriyeti ve hem de kendi işletmelerimizdeki meteoroloji istasyonlarını takip ediyor gerekli önlemlerimizi alıyoruz. İklim değişikliklerine karşı önlem olarak kuraklığa karşı daha toleranslı çeşitlerde tohum üretimimizi artırıyoruz” diye konuştu.
KURAKLIĞA DAYANIKLI
Kuraklığın bitkisel üretime olumsuz tesirini minimize etmek hedefiyle TİGEM umumunda 210 bin dekar olan sulu tarım meydanının bugün itibariyle 940 bin dekara çıkarıldığı haberini veren Ayşe Ayşin Işıkgece, “Sulama suyundan tasarruf sağlanması ve bitkiye verilen sudan maksimum yararın sağlanması hedefiyle TİGEM’deki ziraî sulamanın tamamı basınçlı sistemlerle uygulanıyor. Su potansiyeli olan işletmelerimizde sulama yatırımlarına süratle devam ediyoruz. Sulu tarım meydanlarımızı artırmakla birlikte tarım kolunun temel girdisi olan devletimiz gereksinimi sertifikalı tohum tedarikini garanti altına alıyoruz. Başka taraftan, devletimizde yaşanması beklenen ziraî kuraklıktan etkileşimin minimize edilmesi hedefiyle, TİGEM tarafından yeni geliştirilen kuraklığa toleranslı hububat çeşitlerini üretim desenimize dahil ederek, devletimiz çiftçileri ile buluşturuyoruz” diye konuştu.
HAYVANLARIN GAZI BİYOGAZ TESİSLERİNDE DEPOLANIYOR
Bitkisel üretim meydanlarında etrafa hassas tekniklerle faaliyetlerini sürdürdüklerini kaydeden Ayşe Ayşin Işıkgece, laflarını şöyle sürdürdü: “Örneğin direkt ekim yapıyor, anızlarımızı yakmıyor tersine toprağa gömerek zararlı gazların salınımını minimize ediyoruz. Tüm dünyada salınan metan gazının yaklaşık yüzde 20’sinin çiftlik hayvanlarından kaynaklandığı yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkmıştı. Bu rakam tüm dünyada hava ve kara trafiğinde ortaya çıkan sera gazı emisyonundan daha fazladır. Ceylanpınar, Gözlü, Anadolu ve Karacabey Tarım İşletmelerimizde 4 adet biyogaz tesisimiz mevcut. Biyogaz tesislerimiz sayesinde hayvansal gübre ile oluşan gazı depoluyor elektrik gücüne dönüştürülmesini sağlıyoruz.”
SIFIR ATIK ÇALIŞMALARI TAMAMLANDI
Tüm işletmelerde sıfır atık çalışmalarını tamamladıklarını ve etraf ve şehircilik vilayet müdürlüklerine başvurduklarını kaydeden Ayşe Ayşin Işıkgece, “Anadolu, Karacabey ve Boztepe işletmelerimiz için evraklarımızı aldık. Evsel nitelikli atık suları mahal altında depoluyor ve üzerine sazlık bitkileri dikiyoruz. Bu bitkiler atık suyu doğal bir formda arıtıyor. Neticede ortaya tarımda kullanılabilecek kalitede bir su çıkıyor. Bu tesislerimiz de yeniden Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmış projeler” biçiminde konuştu.
Ayşe Ayşin Işıkgece’ye Tarım Bakanı Pakdemirli, ‘Tarım Bakanlığı’nın Hanımağası’ diyor.
AYŞE AYŞİN IŞIKGECE KİMDİR?
TİGEM Idare Şurası Lideri ve Umumî Yöneticisi Ayşe Ayşin Işıkgece, 1968 yılında Ankara’da doğdu. 1990 yılında Hacettepe Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü’nden mezun oldu. İş hayatına 1991-1995 yılları arasında GİMA A.Ş’de Satın Alma Asistanı olarak başladı. 1996-2016 yılları arasında Metro Cash & Carry’de çalıştı. 2016-2018 yılları arasında ise CarrefourSA’da İcra Konseyi Üyesi ve Besin Kategori Umumî Yönetici Yardımcısı olarak vazife yaptı.
TİGEM’DE NELER YAPILIYOR?
17 çiftlikte bitkisel üretim
- TİGEM, 17 çiftlikte bitkisel üretim ve hayvancılık yapıyor.
- TİGEM’in elinde 1150 çeşit tohum bulunuyor.
- Son devirde bu tohumlar fide haline getirilerek marketlerde de Tarım Bakanlığı’nın logosuyla satışa sunuluyor
- TİGEM sertifikalı hububat tohumu, zerzevat tohumculuğu, lokal tohumlara sahip çıkılması için çalışmalar ve lifli bitki tohumu üretilmesi çalışmaları yapılıyor. Türkiye’deki Arap atlarının tamamına yakını TİGEM kökenli
- TİGEM çatısı altında damızlık hayvan yetiştiriciliği de yapılıyor.
- 14 işletmede 5 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Jersey ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yapılıyor.
- Her yıl Türkiye umumunda 3 bin 500 baş damızlık dağıtımı gerçekleştiriliyor
- TİGEM’in Malatya/Sultansuyu işletmesinde 2012 yılında hizmete açılan boğa sperması üretim merkezinde de 2019 yılında 650 bin doz olarak boğa sperması satışı 2020 yılında 1 milyon doza çıkarıldı.
- TİGEM tıpkı devirde Türkiye’nin en büyük koyun ıslahçısı konumunda.
- TİGEM’in 9 işletmesinde; tamamı yerli ve ulusal olan 12 koyun-keçi ırkı ile (İvesi, Merinos, Akkaraman, Morkaraman, Kıvırcık, Polatlı, Bafra, Tahirova, Malya, Acıpayam, Ankara tiftik ve Halep keçisi) yetiştiriciliği yapılıyor.
- Halep ırkı keçi, safkan Arap atı yetiştiriciliği ve arıcılık yapılıyor.
- Dünya damızlık Arap atı yetiştiriciliğinde IFAR 2017 datalarına nazaran Türkiye yüzde 33 hakla bir numara sırada.
- Türkiye de koşan Arap atların tamamına yakını TİGEM kökenli.
Hürriyet
