Türkiye ekonomisindeki toparlanmanın yaz aylarından itibaren belirginleştiğini kaydeden Merkez Bankası (MB)Başkanı Naci Ağbal, salgın periyoduna mahsus şartlarda sağlanan kredi ve mali büyüklüklerdeki süratli artışın da tesirleriyle güçlenen iç talebe ve altın ithalatına bağlı olarak cari süreçler açığının yükseldiğini belirtti. Ağbal’ın, finansal istikrar raporunda yer alan açıklamasında, mevduat dolarizasyon eğiliminin arttığını belirtti. Bu durumun, kurlar ve döviz rezervleri üzerinde baskı oluşturarak, fiyat istikrarına ve makrofinansal istikrara yönelik riskleri artırdığına dikkat çeken Ağbal, fiyat istikrarının, finansal istikrar için vazgeçilmez bir öge olduğuna vurgu yaptı.
TESİRLİ SİYASETLER
Ağbal, şöyle devam etti: “Diğer yandan, finansal istikrar da fiyat istikrarı için en kıymetli unsurlardandır. Fiyat istikrarının sağlanması ve sürdürülmesi odaklı sıkı nakdî duruşumuz mevcut makrofinansal risklerin azaltılmasına takviye olacaktır. Finansal istikrarın korunması ve finansal sistemin güçlendirilmesi maksatları çerçevesinde, bütüncül bir yaklaşımla, yurt içi ve global gelişmeler ve risk ögeleri yakından takip edilecektir. Finansal piyasaların gelişmesi ve aktif çalışması gözetilecek, makrofinansal ölçekte kırılganlıkların oluşmasının önlenmesi ve var olan kırılganlıkların azaltılması gayesiyle ilgili paydaşlarla koordineli ve tesirli siyasetler uygulanacaktır”
SADE ZARURÎ KARŞILIK SİSTEMİ
Merkez Bankası dün sabah saatlerinde de olağanlaşma sürecinde piyasanın beklediği adımlardan birisi olan zarurî karşılık oranlarında değişikliğe gitti. Resmi Gazete’de yayımlanan bildiriyle ilgili Merkez Bankası’ndan da açıklama yapıldı. Açıklamada, 19 Kasım’da kısa vadeli fonlamanın tamamının siyaset faizinden yapılmasına karar verildiği, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda siyaset faizi artırılarak mali sıkılaşma gerçekleştirildiği hatırlatılarak, “Bu sefer nakdî transfer sisteminin aktifliğini artırmak maksadıyla sade bir zarurî karşılık sistemine geçilmesine karar verilmiştir” denildi.
KREDİ KAİDESİ KALDIRILDI
Açıklamada, gerçek kredi büyümesine nazaran farklılaşan mecburî karşılık ve faiz/nema oranları uygulamasının yürürlükten kaldırılmasına karar verildiği belirtilerek, “Zorunlu karşılık ve faiz/nema oranlarının tüm bölüm için birebir oranlar üzerinden uygulanmasına, Türk lirası cinsinden zarurî karşılıklara ödenen faiz/nema oranının tüm bölüm için yüzde 12 olarak uygulanmasına, dolar cinsinden mevduat/katılım fonu yükümlülükleri için tesis edilen mecburî karşılıklara yüzde 1.25 olarak uygulanan komite oranının yüzde 0 olarak belirlenmesine karar verilmiştir” denildi. Kararla Türk Lirası zarurî karşılıklar vadesiz 1 aya kadar ve 3 aya kadar, vadeli hesaplar için yüzde 4’ten 6’ya çıkarıldı. Yabancı para mecburî karşılık oranı, vadesiz, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 17’den yüzde 19’a çıkarıldı. Açıklamada, yapılan bu değişikliklerle, rezerv opsiyon kullanım oranlarının tıpkı düzeyde kalması halinde, sistemin zarurî karşılık tesislerinin yaklaşık 12.3 milyar Türk lirası ve 5.7 milyar dolar döviz ve altın cinsinden artmasının öngörüldüğü belirtilerek, faiz/nema ve kurul oranlarında yapılan değişikliklerin dün itibariyle, Türk lirası ve yabancı para oranlarına ait değişikliklerin ise i 25 Aralık’ta başlayacak olan 11 Aralık 2020 yükümlülük periyodundan itibaren geçerli olacağı kaydedildi.
MERKEZ’İN ADIMI NE MANAYA GELİYOR
Zarurî karşılık, bankaların mevduatlarına karşılık olarak Merkez Bankası hesaplarında tutmak zorunda oldukları para manasına geliyor. Merkez Bankası, bu zarurî karşılıklara muhakkak bir faiz ödüyor ve buna nemalandırma deniliyor. Merkez Bankası, kredi büyümesinin teşvik edildiği bir evvelki periyotta mecburî karşılıklara ödenen faizlerde çeşitliliğe giderek, “reel kredi büyümesi” koşuluna bağlamıştı. Gerçek kredi büyümesi kaidesini sağlayan bankalar, daha az oranda zarurî karşılık tutarak daha fazla faiz ödemesi alabiliyorlardı. Kredi büyümesi kuralını sağlamayan bankalar için de dezavantajlı bir durum kelam konusuydu. 1 aya kadar mevduatta gerçek kredi büyümesini sağlayan bankaya yüzde 4, sağlamayan bankaya yüzde 7 mecburî karşılık uygulanıyordu. Merkez Bankası yüzde 4’ü 6’ya çıkararak kredi büyümesini engellemek ve enflasyon üzerindeki baskıyı azaltmak istiyor.
Hürriyet
