Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yapacağı yeni sismik araştırma faaliyetleriyle ilgili yayınladığı Navtex duyurusuna reaksiyon gösteren Yunanistan’a Meis adasının Anadolu’ya ve Yunan ana karasına olan uzaklığını hatırlatarak cevap verdi. Aksoy yaptığı açıklamada, “Yüzölçümü 10 kilometrekare olan, Anadolu’ya 2 kilometre, Yunan ana karasına ise 580 kilometre uzaklıkta olan bir adanın 40 bin kilometrekare genişliğinde kıta sahanlığı alanı yaratması rasyonel ve milletlerarası hukuka uygun bir tez değildir” dedi.
TPAO’YA VERİLEN RUHSAT
Oruç Reis araştırma gemisinin yeni sismik faaliyetleri nedeniyle evvelki gün Türkiye’nin Navtex (Denizcilere duyuru) yayınladığını hatırlatan Aksoy, şu açıklamayı yaptı: “Oruç Reis gemimizin araştırma yapacağı deniz alanı, ülkemizin Birleşmiş Milletler’e bildirdiği kıta sahanlığı hudutları ve 2012 yılında hükümetimizce TPAO’ya verilen ruhsat alanları içindedir. Sözkonusu sahanın bir kısmında Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemimiz esasen geçmiş yıllarda faaliyette bulunmuştu. Hal bu türlü olmasına karşın Yunanistan bu araştırma faaliyetimize itiraz ederek, araştırma alanının kendi kıta sahanlığında olduğunu argüman etmiştir. Yunanistan bu savını başta Meis olmak üzere, kendi ana karasından uzaktaki adalarının varlığına dayandırmaktadır.”
DİYALOG DAVETI
“Yunanistan’ın bu maksimalist kıta sahanlığı argümanı memleketler arası hukuka, içtihata ve duruşma kararlarına terstir. Türkiye, bugüne kadar çeşitli vesilelerle her seviyede lisana getirdiği üzere Yunanistan’a diyalog davetlerini yinelemekle birlikte, memleketler arası hukuktan kaynaklanan yasal hak ve çıkarlarını müdafaa etmeye devam edecektir.” Bu ortada Türkiye’nin 2 Ağustos’a kadar geçerli olacağını bildirdiği Navtex’in, Oruç Reis gemisi ile Ataman ve Cengizhan açık deniz dayanak gemileri için duyuru edildiği öğrenildi.
KITA SAHANLIĞI
Dışişleri Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde “Ege Denizi sorunları” başlığı altında kıta sahanlığına ait değerlendirmede, “Ege’de Türkiye ve Yunanistan’a ilişkin kıta sahanlığının hudutları şimdi belirlenmemiştir. Şu anda ne Türkiye ne de Yunanistan, Ege’de 6 deniz mili arasındaki karasularının ötesinde, sonlandırılmış bir deniz yetki alanına sahip değildir. Tartışmanın temel konusu, Ege Denizi kıta sahanlığının Türkiye ve Yunanistan ortasında, iki kıyı devletinin 6 deniz mili olan karasularının ötesindeki alanların da sınırlandırılmasıdır” denildi.
* Türkiye’nin Oruç Reis’in yapacağı çalışmalar için Navtex duyuru etmesinin akabinde Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı iki fırkateyn, araştırma gemisine eşlik etmeye başladı. Oruç Reis, şu anda Antalya Körfezi açıklarında demirli. (* Semih ERSÖZLER / ANTALYA, DHA)
KRİZİN MERKEZİNDE MEİS ADASI VAR
Yunanistan’ın Türkiye’nin sismik araştırma yapmasına gösterdiği reaksiyonun temelinde, kıta sahanlığı uyuşmazlığı ve Antalya’nın Kaş ilçesinin 2 km ötesindeki Meis adası sayesinde 40 bin km2’lik bir deniz alanına da sahip olduğu argümanı yatıyor.
Türkiye, Ege denizindeki adalar başta olmak üzere Yunanistan’la on yıllardır devam eden kıta sahanlığı kontaklı krizlerde, adaların ana kara olmadığı ve kıta sahanlığının bulunmadığı kuralına dikkat çekiyor.
Türkiye son krizde Antalya’nın Kaş ilçesinin açığındaki Yunanistan’ın Meis adasının kıta sahanlığının doğal olarak olmadığını ve kıta sahanlığı ilişkili, münhasır ekonomik bölgesinin de olamayacağına dikkat çekiyor. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyıları bulunan Türkiye’yi yok sayarak ve Meis’i münasebet göstererek 40 bin km2’lik bir deniz alanında hak sav edemeyeceğini belirtiyor.
Yunanistan ise Ege’de Yunan adaları, Akdeniz’de ise Meis ve Kıbrıs adası (Kıbrıs Rum yönetimi) ortasında düz çizgi çizerek, “Doğu Akdeniz benim” argümanında bulunuyor.
MILLETLERARASI HUKUK NE DİYOR
Memleketler arası hukuk kıyıdaş ülkelerin ortalarında anlaşarak deniz yetki alanlarını belirlemesini istiyor. Milletlerarası hukukta tek yetkili duruşma, Hollanda merkezli Birleşmiş Milletler’e bağlı Memleketler arası Adalet Divanı (Lahey). Atina ise, “Türkiye’nin haklı bulunacağı” endişesiyle Lahey fikrine sıcak bakmıyor. (Ömer BİLGE / LEFKOŞA)
ENTERESAN ‘KAZA’ SENARYOSU
Yunan basını, Atina’da Oruç Reis’i durduracak ‘kaza’ üzere senaryoların değerlendirildiğini yazdı.
Yunanistan’da Oruç Reis gemisinin faaliyetlerinin yankısı sürüyor. Türk sismik araştırma gemisinin, Doğu Akdeniz’e ne vakit açılacağı, refakatinde savaş gemilerinin olup olmayacağı, hangi bölgelerde ve ne cins çalışmalar gerçekleştirileceği, Atina’da heyecan ve kaygı ile bekleniyor. Ta Nea gazetesine nazaran Yunan kurmaylar, öteki senaryoların yanı sıra, Oruç Reis’in araştırmalarını durdurmasına yol açabilecek bir ‘kaza’ senaryosunu da inceledi. Ta Nea, “Sismik araştırmalar için kullanılan aygıtlar ile araç-gereçler çok değerli. Fırtına ya da askeri olması koşul değil, bir gemi yahut tekne ile çarpışması Oruç Reis’e büyük ziyan verir. Bu mümkünlük da Atina’da derinlemesine incelendi” diye yazdı.
YUNAN DONANMASININ YÜZDE 85’İ EGE’DE
Türkiye’nin Navtex yayınlaması üzerine ‘ileri hazırlık’ durumuna geçirilen Yunan ordusunda, gerek ‘Oruç Reis’, gerekse 20 civarında Türk savaş gemisinin Ege ve Doğu Akdeniz’deki hareketleri izleniyor. Yunan basını Yunan donanmasının yüzde 85’inin Ege’de seyrettiğini öne sürdü.
‘İTFAİYECİ MERKEL’
Yunan medyası Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile telefon görüşmeleri yapmasını “Merkel’den itfaiyeci üzere müdahale” başlıklarıyla duyurdu. Alman Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de ülkesinin Ankara ve Atina ortasında arabuluculuk yaptığını söyledi. Bu ortada Yunan Başbakanı Miçotakis dün Rusya başkanı Vladimir Putin ile telefonda görüştü. Görüşmede Doğu Akdeniz ve Ayasofya bahislerinin ele alındığı açıklandı. (Yorgo KIRBAKİ / ATİNA)
Hürriyet
