Myanmar’da 10 sene evvel idaresi sivillere teslim eden ordunun ‘seçim yolsuzluğu’ argümanıyla yine darbe yapması memleketler arası kamuoyunda büyük reaksiyona neden oldu.
TÜRKİYE KINADI
Darbeye en sert yansılardan biri Türkiye’den geldi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada darbeyle ilgili “Endişe ile karşılıyor ve şiddetle kınıyoruz. Gözaltına alındığı bildirilen tüm seçilmiş başkanların, siyasi şahsiyetlerin ve sivillerin derhal özgür bırakılmalarını bekliyoruz” dendi. Ayrıyeten darbenin, Arakanlı Müslümanların durumunu daha da kötüleştirilmesinden duyulan telaş vurgulandı.
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsüne geç tepki vermekle eleştirilen Batı ise reaksiyon vermekte bu kere gecikmedi. BM, ABD, Avrupa Birliği, Almanya ve İngiltere darbeyi sertçe eleştirdi.
YAPTIRIM TEHDİDİ
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, darbe ve gözaltıları şiddetle kınadığını duyurdu. BM Güvenlik Kurulu bugün Myanmar gündemiyle acil olarak toplanacak.
Bu ülkeye yönelik yaptırımların, demokrasi doğrultusundaki ilerlemeler üzerine geçen 10 yılda kaldırıldığını hatırlatan ABD Lideri Joe Biden, demokrasiden geriye dönüş halinde yine yaptırım uygulayacakları tehdidinde bulundu.
AB, Myanmar’daki askeri darbeyi şiddetle kınayarak gözaltına alınanların özgür bırakılmasını istedi.
BİR YILLIK OHAL İLANI
Myanmar ordusu 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığını öne sürerek, ülke idaresinin Genelkurmay Lideri Min Aung Hlain’in elinde olacağını açıkladı. Ordu, fevkalâde halin bir yıl süreceğini, sonrasında çok partili seçim yapılacağını ilan etti. Böylelikle Myanmar 1948’den beri üçüncü darbeye şahit olmuş oldu. Kasım seçimlerinden Suu Çii’nin partisinin galip çıkması, ordu partisinin beklenen dayanağı bulamaması üzerine seçimde hile yapıldığı tezleri gündeme gelmişti.
ARAKAN MEZALİMİNE SESSİZ KALMIŞTI
Myanmar’daki darbeyle birlikte ülkenin fiili önderi Aung San Suu Çii tekrar konut hapsine döndü.
Suu Çii, ülkenin bağımsızlık savaşçısı General Aung San’ın kızı.
Oxford Üniversitesi mezunu olan, Ulusal Demokrasi Birliği’ni kuran Suu Çi, barışçıl demokratik ıslahat ve bağımsız seçim düzenlemeleri için çaba etti. Lakin 1988’de askeri darbeyle idaresi ele geçiren Myanmar ordusu Suu Çii’yi 1989’da mesken hapsine gönderdi.
1991’de şiddet içermeyen demokrasi uğraşı sebebiyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü, lakin mükafatını cezası sona erdiğinde alabildi. Yaklaşık 20 yılını konut mahpusunda geçirdi.
Myanmar anayasası birinci derece akrabaları öteki ülke vatandaşı olanların devlet başkanlığını yasakladığından, oğulları İngiliz vatandaşı olan Suu Çii 2015 seçimlerinde adaylığını koyamadı. Fakat Devlet Kurulu Başkanlığı sıfatıyla ülkenin fiili başkanı oldu.
Suu Çii’nin, Arakanlı Müslümanlara yönelik fanatik milliyetçi Budistler ve Myanmar ordusunun mezaliminde sessiz kalması ise büyük tenkit konusu oldu. O devirde yüzbinlerce Arakanlı ülkeden göç etmek zorunda kaldı.
Hürriyet
