Dünya genelinde koronavirüs olayları 105 milyonu geride bırakırken, birinci olarak Aralık 2019’da Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan virüsün mutasyon geçirmiş yeni varyantları dünyada tasa yaratmaya başladı. “İngiltere”, “Brezilya” ve “Güney Afrika” varyantları uzmanların dikkatini çekerken,, Oxford-AstraZeneca aşısının Güney Afrika’daki varyanta karşı etkisiz kaldığının açıklanması kaygıları arttırdı.
FARKLI MUHAFAZA TEKNİKLERİ
Oxford-Astra Zeneca aşısı, yüzde 95 müdafaa oranı açıklayan Pfizer/BioNTech aşısından farklı bir tekniğe dayanıyor. DNA/RNA bazlı olan Pfizer/BioNTech aşısında virüsün genetik gereç parçacıklarının yer aldığı mRNA tekniği kullanılıyor. Burada bedende antikor üretilmesi virüsün zayıflatılmış haline değil, aşı yoluyla bedene enjekte edilen genetik kodlara dayanıyor. Viral vektör tekniğinin kullanıldığı Oxford-Astra Zeneca aşısında ise bedene zayıflatılmış virüs enjekte ediliyor. Bedene giren virüs, hastalığa yol açmasa da bağışıklık sistemini tetikleyerek antikor üretilmesi sağlanıyor.
ARAŞTIRMALAR SÜRÜYOR
Oxford-Astra Zeneca aşısının yüzde 70 ila 90 oranında muhafaza sağladığı bildirilmişti. Bu ortada “Nature Medicine” mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran Pfizer-BioNTech aşısının ise İngiltere ve Güney Afrika’da görülen varyantlara karşı tesirli olabileceği belirtildi. Araştırmaya, İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan çeşitlerde görülen ve virüse “taç” görünümü veren sivri uçlarla ilgili tüm mutasyonların dahil edilmediği bilgisi paylaşıldı. İngiltere’deki Nottingham Üniversitesi Moleküler Viroloji Profesörü Jonathan Ball, araştırmanın bulgularının ümit verici olduğu değerlendirmesini yaptı.
O AŞI İÇİN KARAR VERİLECEK
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), Oxford-AstraZeneca aşısının acil kullanımına ait birkaç gün içinde karar verileceğini bildirdi. DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, örgütün Cenevre’deki merkezinde görüntü konferans sistemiyle basın toplantısı düzenledi. Ghebreyesus, Oxford-AstraZeneca aşılarının Güney Afrika Cumhuriyeti’nde görülen ve B.1.351 ismi verilen mutasyonlu COVID-19 çeşidine karşı tesirinin “minimum düzeyde” olduğunun açıklandığını anımsattı. “Bu açıkçası tasa verici bir haber. Bununla bir arada birtakım kıymetli şerhler var” diyen Ghebreyesus, aşı için kesin yargıya varmak için erken olduğuna işaret etti.
MUTASYONLAR YOL AÇTI
Bu son tehdidin art planında ise birinci olarak Çin’de saptanan koronavirüsün mutasyon sonucu varyantlarının ortaya çıkması yer alıyor. Mutasyon, gen dizilimindeki değişikliklere işaret ediyor. Kimi mutasyonlar virüs için bulaşıcılığın artması üzere avantajlar sağlayabiliyor. Bu halde avantajlı hale gelen ve virüsün birinci halinden genetik olarak farklılaşan yeni virüs “varyant” olarak isimlendiriliyor. Daha kolay bulaşan varyantlar da vakitle baskın hale geliyor. Virüslerin tabiatında olduğu için mutasyonların önüne geçilemiyor. İşte 2020 sonları ve bu yılın başlarında saptanan üç koronavirüs varyantı:
1- İNGİLTERE VARYANTI (B.1.1.7)
Birinci olarak Eylül 2020’de ortaya çıktı. İngiltere’de Aralık 2020’de dikkat çekti. Geçen aralıkta İngiltere’nin güneyinde sıkı kapanma tedbirlerine rağmen süratle yayılarak baskın hale geldi.
Varyanta dair datalar bulaşma suratı ve mevt oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Tüm yaş kümelerini etkilediği belirlendi.
Pek çok ülkeye yayılan varyant İrlanda, Portekiz, İsviçre ve Danimarka’da toplum içi bulaşmalardaki hissesini arttırdı.
2- G. AFRİKA VARYANTI (B.1.351)
Aralık 2020’de Güney Afrika’da ikinci dalga sırasında görüldü.
Birinci çalışmalar, bu varyantın doğal enfeksiyon ve aşılama sonrası gelişen antikorlar tarafından nötralizasyona (etkisiz duruma getirme) dirençli olabileceğini gösterdi.
Güney Afrika’da baskın hale gelen bu varyant, başta İngiltere, Fransa ve İsrail olmak üzere 31 ülkede “seyahatle bağlı vakalar” biçiminde görüldü.
3- BREZİLYA VARYANTI (P1)
Bu yılın ocak ayında Brezilya’nın Amazon eyaletinde yaygın halde bulunduğu öğrenildi.
Hastalığı geçirerek antikor geliştiren bireyler ortasında yayılma mümkünlüğü nedeniyle yüksek riskli görülerek dikkatle izlendiği tabir edildi.
Japonya ve Güney Kore’de, Brezilya seyahatinden dönenlerde görülen varyantın, hastalığın seyri ve mevt oranları üzerindeki tesirleri şimdi tam olarak belirlenemedi.
ABD’DE ‘B.1.1.7’ VARYANTI SÜRATLİ YAYILIYOR UYARISI
Koronavirüsün birinci sefer İngiltere’de ortaya çıkan “B.1.1.7” varyantının ABD’de yayılımının her 10 günde katlanarak arttığı belirtildi. Sıhhat bilimi üzerine araştırmaların yer aldığı MedRxiv sitesinde yayımlanan bir çalışmada, B.1.1.7 varyantının birinci kere Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan SARS-COV-2’ye nazaran ABD’de yüzde 35 ila 45 ortasında daha fazla bulaşıcı olduğu aktarıldı. Çalışmada, geçen ay ülke genelinde yapılan testlerde, B.1.1.7 varyantına rastlanma oranının ocak ayının birinci haftasında yüzde 0.8, ayın son haftasında ise yüzde 4.2 artış gösterdiği tespiti yer aldı.
BASKIN CİNS OLACAK
Bulguların virüsün yeni varyantının ülkede çok süratli yayıldığını gösterdiğine işaret edilen çalışmada, “ABD’deki B.1.1.7’nin mevcut gidişatı göz önüne alındığında, Mart 2021’e kadar birçok eyalette en baskın cins olacağına neredeyse kesin diyebiliriz” tabirine yer verildi.
YUNANİSTAN VE İSRAİL ‘AŞI PASAPORTUNDA’ ANLAŞTI
İsrail ile Yunanistan ortasında, koronavirüs aşısı olanların iki ülke ortasında rastgele bir kısıtlama olmaksızın seyahatine imkan sağlayan turizm mutabakatı yapıldı. İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi, resmi ziyaret kapsamında İsrail’e gelen Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve Turizm Bakanı Haris Theoharis ile Dışişleri Bakanlığında bir ortaya geldi. Görüşmenin akabinde Aşkenazi ve Dendias, İsrail ile Yunanistan ortasında turizmin geliştirilmesini öngören muahedeyi imzaladı. Mutabakat kapsamında COVID-19 aşısı olanlar karantina ve öbür kısıtlamalar olmaksızın iki ülke ortasında seyahat edebilecek.
DSÖ ‘VUHAN’ RAPORUNU AÇIKLADI
‘ARALIK 2019’DAN EVVEL SALGIN BAŞLADIĞINA DAİR İSPAT YOK’
Koronavirüs salgınının merkezi olarak gösterilen Çin’in Vuhan kentine incelemelerde bulunmak için takım gönderen Dünya Sıhhat Örgütü’nden (DSÖ) mevzuyla ilgili birinci açıklama geldi. Çin’e gitmeden evvel bir dizi diplomatik mahzurla karşılaşan, sonrasındaysa 14 günlük mecburî karantina müddetlerini dolduran takım, birinci incelemelerinden elde ettikleri sonuçları paylaştıkları bir toplantı düzenledi. DSÖ virüs uzmanı Peter Ben Embarek, koronavirüsün kökenini belirlemeye yönelik çalışmaların muhakkak bir hayvana işaret etmediğini lakin virüsün hayvandan insanlara geçmiş olmasının büyük mümkünlük olduğunu söyledi. Embarek, koronavirüsün kökeninde yarasaların canlı konak olduğuna işaret eden datalar bulunduğunu fakat bunun Vuhan’da gerçekleşmediğini söyledi. Peter Ben Embarek, ayrıyeten elde ettikleri bulgulara nazaran koronavirüs salgınının Çin’in Vuhan kentinde yahut öbür bir yerde Aralık 2019’dan evvel başladığına dair delil bulamadıklarını belirtti.
O TEORİ REDDEDİLDİ
Embarek, salgının başından beri konuşulan ve tüm dünyada komplo teorilerine sebep olan virüsün laboratuvardan yayıldığı tezinin ise muhtemel görünmediğinin altını çizdi. Embarek, virüsün Vuhan Viroloji Enstitüsü’ndeki laboratuvardan yayıldığı tarafındaki argümanların gerçekleri yansıtmadığını ve bunun ‘hayli mümkünlük dışı’ olduğunu belirtirken, kelam konusu bakış açısının bundan sonraki çalışmalarda göz önünde bulundurulmayacağını kaydetti.
Hürriyet
