Tüm dünyayı tesiri altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, ortaya çıktığı Çin ve öteki gelişmekte olan Asya ekonomilerinde bu yıl ekonomik daralmaya neden olurken, gelecek yıl bu ülkelerde büyümenin yüksek olması bekleniyor.
Asya Kalkınma Bankası’nın (ADB) “Asya Kalkınma Görünümü” ek raporuna nazaran, gelişmekte olan Asya’nın bu yıl yüzde 0,4 daralacağı iddia ediliyor. Bölgenin büyüme oranının gelecek yıl yüzde 6,8’e çıkacağı lakin bölge içindeki beklentilerin farklılaştığı belirtiliyor.
Doğu Asya’da 2020 büyümesinin, Çin’in beklenenden daha süratli toparlanmasıyla yüzde 1,6 ve gelecek yıl yüzde 7 olacağı iddia ediliyor. Bu yıl Güney Asya’da yüzde 6,8 ve Hindistan’da yüzde 8’lik daralma beklenirken, gelecek yıl Güney Asya’da yüzde 7,2 ve Hindistan’da yüzde 8 büyüme olması öngörülüyor.
Rapora nazaran, Güneydoğu Asya’daki iyileşme, büyük ekonomilerdeki virüs tedbire uğraşlarının ekonomik faaliyeti engellemesi nedeniyle gecikmeye devam ediyor. Alt bölgesel iddialar, bu yıl için daralmada yüzde 3,8’den yüzde 4,4’e ve 2021 için büyümede yüzde 5,5’ten yüzde 5,2’ye revize edildi.
Orta Asya bölgesinin bu yıl yüzde 2,1 ve Pasifik bölgesi ekonomilerinin global turizm zayıflamaya devam ettiği için yüzde 6,1 küçülmesi bekleniyor. Dingin talep ve düşük petrol fiyatlarının gelişmekte olan Asya’da bölgesel enflasyonu bu yıl yüzde 2,8 ve gelecek yıl yüzde 1,9’da tutacağı iddia ediliyor.
Bölgesel mal ihracatı süratle toparlanırken, turizmdeki toparlanma çok daha uzun sürdü. Mayıs ayında yıllık yüzde 16 küçüldükten sonra Asya’nın ihracatı, son aylarda geçen yıla benzeri düzeylerde toparlandı.
Esas gelişmiş ekonomiler, bu yıl kıymetli ölçüde küçüldüğünden ötürü zayıf dış talebe cevap olarak birçok ihracat kategorisinde düşüş oldu. İhracattaki bu eksiklik; salgın sırasında talebin arttığı güçlü tıbbi ekipman, sıhhat materyalleri, elektronik ve mesken eşyası ihracatı ile dengelendi.
Pandemiyi denetim altına almaya yönelik birçok seyahat kısıtlaması yürürlükte kaldığı için turizm ihracatı makûs durumda olurken, global turizmde süratli toparlanma beklentileri azaldı ve mevcut bilgiler, turist girişlerinde yüzde 88 ila yüzde 100 ortasında değişen düşüşleri ortaya koyuyor.
Son ABD seçim sonuçları, ABD ile Çin ortasında ticaret ve teknoloji konusunda tansiyonları çözmek için daha fazla öngörülebilirliği ve çok taraflı yaklaşımları getirebilecek lakin tam bir uzlaşma yeniden de güç görünüyor.
ÇİN’İN BU YIL 2,1 BÜYÜMESİ BEKLENİYOR
Rapora nazaran, üçüncü çeyrekte GSYH’sini yüzde 4,9 artıran Çin’in bu yıl yüzde 2,1 büyümesi bekleniyor. Ülkede ekonomik büyümenin gelecek yıl düşük bir tabandan yüzde 7,7’ye geri döneceği kestirim ediliyor.
İşsizliğin yüksek kalması ve tüketici inancının düşmesi nedeniyle özel tüketimin yüzde 4,4 daraldığı Güney Kore’de, güçlü bilgi teknolojisi ihracatı, özel tüketimde bir ölçü toparlanma, devam eden mali ve nakdî dayanak ve en önemli ihracat pazarlarındaki gelişmiş büyüme nedeniyle GSYH’nin yüzde 0,9 daralacağı varsayım ediliyor. Gelecek yıl için ise yüzde 3,3’lük bir GSYH artışı öngörülüyor.
Endonezya’da GSYH’nin bu yıl yüzde 2,2 azalması ve gelecek yıl yüzde 4,5 artması bekleniyor. Ülkede, ekonomik iyileşme programı kapsamında artan tüketici inancı ve harcamaların gelecek yıl büyümeyi canlandırması, yatırımlar ve ticaretin Bölgesel Kapsamlı Ekonomik İştirake üyelik yoluyla devam eden reformlardan yararlanacağı iddia ediliyor.
Malezya, tüketimin artması, elektronik ve tıbbi eserler ihracatının genişlemesiyle GSYH daralmasını bu yılın 3’üncü çeyreğinde yüzde 2,7’ye yükseltti. GSYH artışının gelecek yıl yüzde 7 olması bekleniyor.
Filipinler iktisadı, ocak-eylül devrinde yüzde 10 daraldı. Hanehalkı tüketimi ve yatırım beklenenden daha fazla düştüğü için GSYH’nin bu yıl yüzde 8,5 azalacağı iddia ediliyor. Filipinler’in gelecek yıl kamu yatırımları ve global iktisadın toparlanacağı varsayılarak yüzde 6,5 büyümesi öngörülüyor.
Singapur iktisadı bu yılın 9 ayında yüzde 6,5 daraldı. Ülkede imalat genişlerken, inşaat ve hizmetler zayıfladı. Gelecek yıl imalat, inşaat ve dış bölümde daha fazla toparlanmanın beklendiği ülkede, GSYH’nin yüzde 5,1 artması bekleniyor.
“SALGINDAN EN DERİN ETKİLENEN ASYA ÜLKESİ, HİNDİSTAN ÜZERE GÖRÜNÜYOR”
SOAS Üniversitesi Kalkınma Çalışmaları Kısmı Öğretim Üyesi Mustafa Metin Başbay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kovid-19 pandemisi ile birlikte Asya ekonomilerine olan ilginin daha da arttığını belirterek, şunları kaydetti:
“Avrupa ve Kuzey Amerika’nın varlıklı ekonomileri, salgının sebep olduğu ekonomik ve insani bedelin altında ezilirken, başta Çin olmak üzere Japonya, Kore, Tayvan, Malezya ve Endonezya üzere Asyalı ekonomiler, aldıkları tesirli önlemlerle hem ekonomilerini nispeten açık tutmayı hem de enfeksiyon ve mevt oranlarını büyük oranda sonlandırmayı başardılar. Bu muvaffakiyet, Asya ekonomilerinin kurumsal altyapılarına ve tesirli devlet-piyasa iş birliğine tekrar dikkat çekti.”
“Salgının sıfır noktası” olan Çin’in, bu yılı müspet büyüme ile bitiren ender ekonomilerden biri olmasının en çarpıcı müşahede olduğunu tabir eden Başbay, Çin’in büyüme muvaffakiyetinin istisna olmadığını ve IMF iddialarına nazaran Tayvan, Vietnam, Myanmar ve Bangladeş’in de bu yılı müspet büyüme ile bitireceklerini aktardı.
Kore, Endonezya, Kamboçya ve Malezya üzere iktisatların küçülmelerine karşın güçlü Batılı ülkelerle mukayese edilemeyecek kadar az ekonomik hasar aldıklarını belirten Başbay, “Salgından en derin etkilenen Asya ülkesi, IMF varsayımlarına nazaran, Hindistan üzere görünüyor. Bu noktada Hindistan dahil olmak üzere bu ülkelerin hiçbirinde nüfusa oranla enfeksiyon ve mevt oranlarının sanayileşmiş Batılı ülkelere yaklaşmadığını belirtmekte yarar var. Vietnam, Myanmar, Tayland, Laos ve Bangladeş üzere orta ve düşük gelirli Asya ülkeleri dahi mevt oranlarını ve ekonomik hasarı muvaffakiyetle sonlandırmış görünüyor.” tabirlerini kullandı.
Pandemi ortamında kazanılan muvaffakiyetlerin, bu ülkelerin gelecek yıl ve sonrasındaki ekonomik yörüngesini de olumlu istikamette değiştireceğini aktaran Başbay, şunları kaydetti:
“Nitekim IMF kestirimleri bu öngörüyü doğruluyor. Bilhassa Çin ve Hindistan üzere büyük nüfuslu ülkelerin büyüme başarısı jeostratejik sonuçları bakımında değerli. Çin’in ekonomik dinamizmi, önümüzdeki devirde ABD-Çin çatışmasının dinamiklerini belirleyecek. Ayrıyeten, Vietnam ve Bangladeş üzere ülkelerde de gözden kaçmaması gereken ekonomik büyüme mucizeleri gerçekleşiyor. Asya’nın az gelişmiş ülkelerinin dahi bölgenin tamamına yayılan bu muvaffakiyet öyküsüne katılmış olması, bu muvaffakiyetin kaynağını araştırmak konusunda siyaset yapıcıları ve analistleri teşvik ediyor.”
Hürriyet
