Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası dünya çapında yatırımcı algısı ve davranışlarındaki değişiklik dikkati çekerken, borsaya giriş yapan yatırımcı sayısının her geçen gün arttığı görülüyor. Salgın sürecinde meskende çalışılmasının yanı sıra gelişen teknolojiyle birlikte sermaye piyasalarında süreç yapmanın kolaylaşması, halka arzlarda sağlanan yüksek getiriler ve faizlerin düşük seyri de yatırımcı sayısındaki artışı destekledi.
Sermaye piyasalarındaki derinleşmeyi ve tasarruflardaki artışı destekleyen bu durum, her ne kadar müspet karşılansa da manipülatörlerin boş durmayarak yatırımcıları tuzağa düşürmek için farklı usullere başvurması dikkati çekti. Manipülatörlerin bilhassa küçük yatırımcının tecrübesizliğinden faydalanarak “kısa müddette borsadaki parasını katlama” taahhüdü ile yatırımcıları yanlış yönlendirdiğine işaret eden uzmanlar, SPK ve Borsa İstanbul’dan yapılan ihtarlara kulak verilmesi ve profesyonel dayanak alınması gerektiğini vurguluyor.
“ARTAN YATIRIMCI SAYISI SERMAYE PİYASALARINI DERİNLEŞTİRMEK İÇİN BİR FIRSAT PENCERESİ”
SPK Lideri Ali Fuat Taşkesenlioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, SPK olarak temel sorumluluklarının, sermaye piyasasının emniyetli, şeffaf, aktif, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişi ve gelişmesinin sağlanması olduğunu vurguladı.
Türkiye’de özel kesim fonlamasının borçlanma yoluyla bankacılık bölümü üzerinde ağırlaştığını aktaran Taşkesenlioğlu, şunları kaydetti:
“Bu durum, bir yandan şirketlerin uzun vadeli fon sağlamalarında ıstıraplar yaşanmasına ve öz kaynak finansmanı alternatifinin dışlanmasına neden olurken, öbür yandan tasarruf sahiplerinin de sağlam ve karlı şirketlere ortak olabilmesinin önüne geçiyor. Sermaye piyasaları, öz kaynak finansmanı formülü ve şirketlerin finansman karmasındaki hissesinin artması, bu iki sorunun çözülebilmesine hayli değerli katkılar sağlayacak. Bu bahis, kamunun ilgili stratejik planlarında da yer alıyor ve uzun yıllardır çalışılıyor.”
Taşkesenlioğlu, geçen yıl sermaye piyasalarına duyulan ilgideki artıştan epeyce umutlandığını, bu paralelde SPK olarak sorumluluklarının da bir o kadar arttığını söyledi. Uzun yıllardır 1 milyon civarında seyreden hisse piyasası yatırımcı sayısının 2021 prestijiyle 2 milyonu aştığına işaret eden Taşkesenlioğlu, artan bu ilginin sermaye piyasalarını derinleştirebilmek için kıymetli bir fırsat penceresi sunduğunu vurguladı.
Taşkesenlioğlu, birçok yatırımcı davranışı ve reaksiyonundan, yatırım kararları alınırken şirketlerin gereğince incelenmediği ve yatırım kararlarının finansal bilgilerle desteklenmediğine de dikkati çekerek, “Maalesef birçok yatırımcının şirketlerin ticaret unvanlarını, faaliyet bahislerini dahi bilmeden yalnızca şirketlerin borsa koduna bakarak yatırım yaptığı örnekleri görüyoruz.” dedi.
Son devirde artan likiditeyle Türkiye’de ve global ölçekte hisse piyasalarında kıymetli artışlar yaşandığını kaydeden Taşkesenlioğlu, “Birçok yatırımcının da temel olarak bu süreçten faydalanmaya çalıştığını gözlemledik. Finansal piyasalar tarihi, çok getirilerin bir vakit sonra düşerek uzun vadeli ortalamasına yakınsadığı örneklerle dolu. Bir hissenin yalnızca evvelki günlerde fiyatının arttığı için alınması, sizi en yüksek fiyattan alan kişi yapabilir. Bunu hep akılda tutmak gerekiyor.” ihtarında bulundu.
“MEYDANA GELEBİLECEK ZİYANLARLA İLGİLİ SPK’NIN TAZMİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ YOKTUR”
Ali Fuat Taşkesenlioğlu, Türkiye’de sermaye piyasalarının, fiziki ve yasal düzenleme altyapısı bağlamında, yatırımcıyı müdafaa açısından gelişmiş ülke örnekleriyle tam uyumlu bir biçimde dizayn edildiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“SPK olarak, şirketlerin kurumsal biçimde yönetilmeleri, büyük ortaklarıyla olan ticari münasebetleri, değerli bilgilerin kamuya eş vakitli bir biçimde aktarılması, sermaye artırımları ile elde edilen fonların kullanılması ve hakikat raporlama yapılması üzere mevzulara direkt müdahil oluyoruz ve gerektiğinde mevzuata muhalif davrananlara dönük idari para cezaları tesis ediyoruz. Lakin tüm dünya örneklerinde olduğu üzere manipülasyon, içsel bilgiye dayalı süreç ya da gibisi usulsüzlükler olmadığı sürece SPK’nın da vazife tarifinde yer almayan ve müdahil olmadığı yegane öge, piyasa paydaşlarının daima birlikte karar verdikleri hisse fiyatıdır. Fiyat oluşumunda rastgele bir usulsüzlük tespit edildiğinde esasen idari para cezaları, süreç yasakları, cürüm duyuruları ve süreç asıllarına yönelik önlemler ile müdahale ediyoruz. Bunun dışında hisse fiyatları; kelam konusu şirkete, bölüme, ulusal iktisada ve her bir yatırımcının şahsi risk algısı ve beklentisine nazaran dinamik bir süreçte şekillenmektedir. Bu yüzden yatırımcılarımızın, hisse piyasalarında hesap ettikleri değerleme ve şahsi beklentilerine nazaran süreç yapmaları gerek. Bu süreçte yatırımcıların kendi yatırım tercihlerinin sonucunda kar yahut ziyanla sonuçlanan süreçlerde SPK’nın rastgele bir sorumluluğu bulunmamaktadır.”
Alınan yatırım kararları sonucunda oluşacak kar yahut zararın yatırımcının kendisine ilişkin olduğunu vurgulayan Taşkesenlioğlu, meydana gelebilecek ziyanlarla ilgili SPK’nın tazmin yükümlülüğünün bulunmadığına işaret etti. Taşkesenlioğlu ayrıyeten, şirketlerin SPK kurallarına tabi olmasının, bu şirketlerin tüm süreçlerinin SPK tarafından onaylandığı yahut SPK’nın kelam konusu şirketlerin yahut oluşan hisse fiyatlarının ardında olduğu manasına gelmediğini söyledi.
“YAZILAN HER BİLDİRİNİN, ATILAN HER TİVİTİN GERİSİNDE ŞAHSİ MENFAATLER OLABİLİR”
SPK Lideri Taşkesenlioğlu, yatırımcıların karar evresinde profesyonel dayanak almalarının ehemmiyetine işaret etti.
Taşkesenlioğlu, belirli bir ölçeğin altında tasarrufa sahip yatırımcıların yatırım danışmanlığı hizmeti satın alabilmesinin mümkün olamayabileceğini lakin birçok yatırım kuruluşunun, piyasaya ve şirketlere ait fiyat beklentilerini fiyatsız olarak kamuoyuyla paylaştığını söyledi.
Bilhassa finansal dataların işaret ettiği düzeylerden kıymetli ölçüde sapma gösteren şirketlere yalnızca aldıkları duyumlarla yatırım yapan tasarruf sahipleri bulunduğunu aktaran Taşkesenlioğlu, “Bu yatırımcılarımız, SPK bültenlerini inceleme fırsatı bulurlarsa birtakım bireylerin yüksek fiyatlardan yatırımcılara alım tavsiye ederken kendilerinin ilgili hisseleri satarak değerli karlar elde ettiklerini görecektir.” dedi.
Yazılan her bildirinin, atılan her tivitin ardında o şahısların şahsi menfaatleri olabileceğini belirten Taşkesenlioğlu, “Bunu kapalı kümeler dahil birçok toplumsal medya mecrasında görüldüğü üzere SPK, tespit ediyor ve ilgililer hakkında yüksek dengeli idari para cezaları tesis ediyor. Şunu da belirtmek isterim ki bu para cezaları piyasa bozucu süreçler yapan şahısları caydırma ve cezalandırmaya yönelik olup bu cezalarla yatırımcı ziyanlarının karşılanması kelam konusu değildir.” tabirlerini kullandı.
Hürriyet
