Obama idaresindeki ABD ile İran ortasında 2015 yılında imzalanan nükleer muahede, bir sonraki lider Trump tarafından sekteye uğramıştı.
Yaşanan son gelişmelere bakılırsa mutabakat için yine bir umut ışığı belirti. Washington idaresi ise Avrupa ülkeleri aracılığıyla Tahran ile temas kurmuştu.
ABD ve Avrupalı müttefikleri husus ile ilgili yaptıkları açıklamada İran’dan bir teklif beklediklerinin altını çizmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, dünya gündemini sarsan Viyana görüşmeleri öncesi bahse ait yaptığı açıklamada, ABD’nin İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer mutabakata geri dönmesi konusunu Avrupalı, Rus ve Çinli ortaklarla görüşmeyi kabul ettiğini açıkladı.
Gerçekleştirilecek görüşmelerin sıkıntı ve acil tartışmaları içereceğini vurgulayan Price, ‘ancak görüşmelerin ileriye gerçek atılmış sağlıklı bir adım olduğuna inanıyoruz’ tabirlerini kullandı.
İran ve ABD yıllar süren görüşmeler ve yaşanan aksiliklerin akabinde tarihi bir adım atarak önümüzdeki cuma günü Viyana’da ‘sanal’ da olsa masaya oturacak ve dünyanın merakla beklediği görüşme yapılacak.
Bu açıklamanın akabinde Rusya, Çin ve İran mevzuyu masaya yatırdıkları bir görüşme yaptı.
Görüşmede muahedeyi tekrar canlandırmak için bir takvim belirlenmesi konusu gündeme geldi.
GÖRÜŞMEDEN SONRA ÇİN’DEN DAVET
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, husus ile ilgili yaptığı açıklamada “İran nükleer muahedesine eşzamanlı ve karşılıklı adımlarla uyulmalı” dedi.
Yi’nin açıklamasının akabinde Almanya Dışişleri Bakanı Mass da bir açıklamada bulundu.
ALMANYA’DAN DAVET
Mass açıklamasında İran’ı nükleer görüşmelerde yer almaya davet ettiğini belirti ve “Kaybedecek vaktimiz yok” dedi.
Bir AB yetkilisi ise “Bu durumu iki ay içinde çözemezsek bu makus bir haber olur” dedi.
İRAN ‘YEŞİL IŞIK’ YAKTI
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Şık geçtiğimiz haftalarda Tahran’ın muahedeyi canlandırmak için hazır olduklarının bildirisini vermişti.
AB, toplantının akabinde yaptığı açıklamada, nükleer muahedenin koordinatörü olan AB’nin, mutabakatın iştirakçileri ve ABD ile Viyana’da farklı başka temaslarda bulunacağını bildirmişti.
İran ile nükleer muahedeye imza atan global güçler, ABD’nin muahedeye dönmesi konusunda bugün İranlı yetkililerle çevrim içi olarak bir ortaya gelmiş, toplantıya gelecek hafta Avusturya’nın başşehri Viyana’da yüz yüze devam edilmesine karar verilmişti.
Eski ABD Lideri Donald Trump, 2015’te imzalanan İran’la nükleer muahededen 8 Mayıs 2018’de ayrıldıklarını açıklamıştı. Trump’tan sonra başkanlığa seçilen Joe Biden, İran’la nükleer muahedeye dönebileceklerinin sinyallerini vermişti.
Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP), İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması emeliyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
Hürriyet
