Koronavirüs salgını ve ekonomik krizle uğraş eden Lübnan, Beyrut Limanı’nda evvelki gün meydana gelen muazzam patlamanın şokunu atlatmaya çalışıyor. Can kaybı 135’e yükseldi, yaralı sayısı 5 bini geçti. Kayıp 80 kişiyi arama çalışmaları ise sürüyor. Kentte iki hafta mühletle inanılmaz hal duyuru edildi.
Lübnan’ın başşehrini harabeye çeviren patlamanın akabinde 2750 ton amonyum nitratın buraya nasıl geldiği merak konusu oldu. İnfilak eden tonlarca amonyum nitrat 2013 yılı Eylül ayında İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçerek Beyrut’a ulaşmış. Beyrut faciasının arkasındaki gizemli vakalar zincirini ticari gemilerin durumunu takip eden “Maritime Bulletin” sitesi ortaya çıkardı.
MOZAMBİK’E GİDECEKTİ
Dün hadise hakkında ayrıntılı araştırmasının sonucunu yayınlayan sitenin kurucusu Rus asıllı Miail Voytenko, “3 bin tona yakın amonyum nitrat 2013 yılında Gürcistan’ın Batum limanında ‘Rhosus’ isimli kuru yük gemisine yüklenerek Afrika ülkesi Mozambik’in yolunu tutmuş. O tarihte Moldova’ya ilişkin gemi Rus işadamı İgor Greçuşkin tarafından işletiliyordu. Gemi direkt Mozambik yerine teknik arıza gerekçesiyle Beyrut Limanı’na girdi. Bir daha da buradan çıkış yapamadı. Gümrük yetkilileri, gemi konşimentosunun uydurma olduğunu argüman edince gemi limana bağlandı. Bu ortada iflas ettiğini açıklayan Greçuşkin, gemide rehin kalan 4 kişilik işçi için bir şey yapmadı. Rusya Dışişleri Bakanlığı da rehin Rus vatandaşlarıyla ilgili hiçbir teşebbüste bulunmadı. Ayrıyeten amonyum nitratın alıcısı Mozambik de vakayla ilgilenmedi” dedi. Buna nazaran, patlama meydana geldiği sırada gemi de yük de sahipsizdi.
LÜBNAN’IN CAN DAMARIYDI
Lübnan’da büyük bir patlama sonucu yıkıma uğrayan Akdeniz’in en büyük limanlarından Beyrut Limanı, tarihinin en derin ekonomik kriziyle gayret eden ülke iktisadı için hayati değerdeydi. Liman, Roma İmparatorluğu periyodundan bu yana Lübnan ve Suriye’yi de kapsayan Levant bölgesinin hayati bir ögesi ve Doğu ile Batı ortasında kıymetli bir ekonomik irtibat noktası oldu. Beyrut Limanı’nın altyapısı ve sahip olduğu imkânlar şöyle:
– Liman; kuru, sıvı yük ve depolama tesisleri de dahil olmak üzere hem yolcu hem de kargo terminallerinin yer aldığı toplam 1.2 milyon metrekarelik bir toprağa yayılıyor.
– Limanın genel kargo alanı 12 depodan oluşuyor ve yerleşke 120 bin ton kapasiteli bir tahıl ambarını da içinde barındırıyor. Beyrut Limanı ayrıyeten, yıllık 1 milyon 200 bin konteyner elleçleme kapasitesine sahip.
– Toplam 5 bin 655 metre rıhtım uzunluğuna sahip liman, stratejik pozisyonu ve sahip olduğu imkanlardan ötürü dünyanın en büyük denizcilik nakliye şirketleri tarafından aktarma merkezi olarak kullanılıyor.
– Beyrut Limanı, ithal eserlerin de büyük kısmının ülkeye giriş noktası olarak biliniyor.
‘TEHLİKE İÇİN ALTI DEFA YARGIYA BAŞVURDUK’
Lübnan Gümrük Genel Müdürü Bedri Zahir, Beyrut Limanı’ndaki patlayıcı unsurların oluşturduğu “ciddi tehlike” için 6 kere yargıya müracaatta bulunduklarını söyledi. Kelam konusu patlayıcıların limandan çıkarılmasını talep ettiklerini fakat hiçbir karşılık alamadıklarını belirten Zahir, patlamanın nedeninin anlaşılması için ise uzmanların raporunu beklediklerini söz etti.
300 BİN KİŞİ EVSİZ
Beyrut Valisi Marvan Abboud, patlama nedeniyle yaşanan maddi kaybın 15 milyar dolara kadar çıkabileceğinin hesaplandığını söyledi. Gözyaşları içinde bir açıklama yapan Vali Abboud, “Sanıyorum evsiz kalanların sayısı 250 bin ile 300 bin arasında” dedi.
MESKEN MAHPUSU
Bu ortada Lübnan hükümeti, amonyum nitratın Haziran 2014’ten patlama gününe kadarki korumasından ve denetimlerinden sorumlu herkesin konut hapsine alınmasını talep etti.
‘ATOM BOMBASI GİBİYDİ’
Beyrut Büyükelçisi Hakan Çakıl yaşadıklarını Hürriyet’e anlattı. Çakıl, “İki patlamayı da gözlerimle gördüm. İkinci Dünya Savaşı’nda atılan atom bombası gibiydi” dedi.
Büyükelçi Hakan Çakıl, patlama sırasında ve sonrasında yaşananları şöyle lisana getirdi:
“Resmi ikametgâhım limanı görüyor. Çok ağır itfaiye seslerinden bir yangın olduğunu anladım. Bir mühlet limandan siyah ve beyaz dumanlar yükseldi. Akabinde hepinizin televizyonlarda gördüğü İkinci Dünya Savaşı’nda atılan atom bombasını andıran o patlama meydana geldi. Dev bir mantar oluştu. Havayı açık kahverengi dumanlar kapladı. Ben hayatımda bu türlü bir şey görmedim de, yaşamadım da. Rezidans hadise yerine 1.5 kilometre uzaklıkta ve 28’inci katta. Rezidansta da hasar meydana geldi.
ELÇİLİKTE DE CAM KIRILMIŞ
Patlamadan sonra limana 10 kilometre uzaklıktaki büyükelçilik binasına gittim. Ortalık bilim kurgu sinemalarındaki savaş alanı üzereydi. İnsan anlatacak söz bulamıyor. Feciydi. Büyükelçilik binasında makam odamın bile camı kırılmış. Lefkoşa Büyükelçimiz Murat Başçeri, ‘Hakancığım burada bile biz patlamayı duyduk. Düzgün misiniz?’ diye bildiri attı. Düşünün şiddetini. Ta Kıbrıs’tan duyuluyor patlama.
6 TÜRK YARALI
Lübnan’da iş için bulunan, burada yaşayan 6 vatandaşımız yaralandı. Dördü ayakta tedaviden sonra taburcu edildi. Birinin başına dikiş atıldı. Bir başkasının bedeninde kırıklar var. Ameliyata alındı.” (Uğur ERGAN / ANKARA)
DEV PATLAMAYA DAİR KOMPLO TEORİLERİ
Beyrut’u savaş alanına çeviren vahim patlamaya dair birçok komplo teorisi ileri sürüldü. İşte öne çıkanlar…
– Rus işadamı İgor Greçuşkin tarafından 7 yıl evvel Beyrut’a getirilen, fakat Greçuşkin’in iflasının akabinde içindeki 2750 ton amonyum nitrat ile limanda terk edilen geminin ‘bilerek’ burada bırakıldığı öne sürülüyor. Teoriye nazaran, patlayıcı unsur yüklü gemi düzmece bürokratik münasebetlerle burada Hizbullah tarafından kullanılması için bırakıldı.
– Rus Rosbalt haber ajansı, feci infilakın, İsrail’in Beyrut Limanı depolarında bulunan Hizbullah silahlarını yok etme operasyonu olabileceğini öne sürdü.
– Rusya’da muhalif çizgideki ‘Novaya’ gazetesi dünkü haberinde, “Hizbullah’a bağlı ismi açıklanmayan bir kaynağa nazaran, limandaki 12’nci depoda, Hizbullah’ın İsrail’e karşı kullandığı çok sayıda uzun menzilli füze vardı. İran’dan gizlice buraya nakledilmişlerdi. Lakin insan yanlışı yüzünden çıkan yangın sonucunda yakınında bulunan tüm patlayıcı hususlar infilak etti” savını ortaya attı.
– Yeniden ‘Novaya’ gazetesi, eski Lübnan Başbakanı Refik el Hariri’nin 2005’te suikaste uğramasına ait araştırmanın sonuçlarının 7 Ağustos’ta yayınlanacağına dikkat çekerek, patlamanın zamanlamasının ‘manidar’ olduğunu yazdı. Suikasttan Hizbullah sorumlu tutuluyor.
TEL AVİV’DE LÜBNAN BAYRAĞI
İsrail’in Tel Aviv kentinde belediye binasının dış cephesi, Beyrut patlamasında hayatını kaybedenleri anmak için Lübnan bayrağı renkleriyle aydınlatıldı. Tel Aviv Belediye Lideri Ron Huldai, “İnsanlık her türlü çatışmadan evvel gelir. Kalbimiz Lübnanlılarla” dedi. Öte yandan İsrail Başbakanı’nın oğlu Yair Netanyahu, Tel Aviv Belediyesi’nin tavrı için “Delilik” diyerek, “Lübnan düşman devlet” tabirlerini kullandı. Resmi olarak savaş halindeki iki ülke ortasında diplomatik ilgi bulunmuyor.
TÜRKİYE’DEN UÇAK DOLUSU YARDIM
Türkiye, limandaki patlamanın akabinde Beyrut’a askeri kargo uçağı “Koca Yusuf” ile yardım materyalleri ve işçi gönderdi. Yardım materyallerini taşıyan uçak, dün gece saatlerinde Ankara Etimesgut Havaalanı’ndan Beyrut’a yanlışsız hareket etti. Ulusal Savunma Bakanlığı’nın Twitter hesabından yapılan açıklamada, uçak içerisinde Sıhhat Bakanlığı, AFAD ve Kızılay tarafından hazırlanmış tıbbi yardım gereçleri, ekipmanlar ve arama-kurtarma çalışanı bulunduğu belirtildi.
YOLCU GEMİSİ BATTI
Patlamada hasar gören Orient Queen isimli yolcu gemisi battı. Gemideki iki kişi hayatını kaybetti. Ayrıyeten Lübnan Elektrik Kurumu’nun merkez binası da büsbütün yıkıldı, denetim merkezi devre dışı kaldı.
Hürriyet
