Güvenlik kamerasıyla kayıt alan işletmelerde aydınlatma metni bulunması gerekiyor ancak uyan yok… Kayıt var, bilgi yok

Teknolojinin gelişmesiyle zatî datalar de çok kıymetli bir alana konumlandı. Son periyodun en büyük tartışmalarından biri ise şahsî dataların müsaadesiz olarak mütemadi toplanması ve işlenmesi. Bu, kimi devir mütemadi kullandığımız toplumsal medya pratikleri ile oluyor kimi devir da günlük hayatın işleyişi içerisinde. Fakat kimse bu dataları istediği üzere toplayamaz, kaydedemez ve pazarlayamaz. 2016’da yürürlüğe giren Zatî Dataları Müdafaa Kanunu’na (KVKK) nazaran kamera yahut ses kaydı alan işletmeler ve kurumlar buna ait bir aydınlatma metni bulundurmak zorunda. Kanuna nazaran bu metin, imajların ve donelerin kimin tarafından toplandığını, nasıl koruma edildiği ve vatandaşın olgu sorumlusuna nasıl başvuracağı açıkça belirtilmeli.

ARADIK BULAMADIK

Eksperler ise hem büyük işletmelerin hem de küçük esnafın bu durumu ihlal ettiğini, velev farkında olmadığını söylüyor. Biz de bunu incelemek için birinci olarak Bayrampaşa’da bulunan bir AVM’ye gittik. Manzara ve ses kaydı yapan kameraları gördük lakin aydınlatma metnini aramamıza karşın bulamadık. Çalışana sorduğumuzda ise o denli bir metinden haberlerinin olmadığını belirttiler. AVM’deki mağazalarda da durum farksızdı. Yalnızca AVM’deki market, tüm haberlerin olduğu aydınlatma metnini girişe asmıştı.

GAYRIKÂFI METİNLER

Çarşı esnafın da manzara farksızdı. İstanbul Eyüp’te eczane, bakkal, kasap ve beyaz eşya bayilerinde aydınlatma metnine rastlayamadık. Bu, Üsküdar ve Çekmeköy’de de birebirdi. Bir kaç esnaf, ‘7/24 kamera kaydı yapılmaktadır’ yazısını gösterdi lakin bilirkişiler bunun gayrikâfi olduğunu, işletmelerin para cezaları ile karşı zıdda geldiğini söylüyor. Birden fazla esnaf ise kayıt altına alınan olgularının tam olarak nerede saklandığından emin değil.

Yalnızca girdiğimiz bir markette aydınlatma metinleri tüm detayları ile mahal alıyordu.

180 BİN LİRA CEZASI VAR

KVKK kapsamında getirilen zorunlulukların işletmeler ve vatandaşlar tarafından hâlâ tam olarak anlaşılmadığını söyleyen avukat Sefa Karcıoğlu, “Bazı yükümlülükler çok fazla ertelendi. Son olarak pandemi hasebiyle tekrar ertelemeler oldu. Bunlar daha çok VERBİS ile ilgili. KVKK’nın data sorumlularına ait getirdiği en değerli yükümlülüklerden biri de aydınlatma yükümlülüğü. Bu yükümlülük ertelenmedi. Aydınlatma yükümlülüğünün ihlal edilmesi, kanuna müsait bir biçimde aydınlatmanın yapılmaması halinde verilecek idari para cezası 9 bin13 TL ile 180 bin 264 TL arasında. Kapalı kamera ve ses kaydı alınamaz. Ayrıyeten kaidelerin oluşması halinde cezası da var. Son olarak Türkiye’de faaliyet gösteren Amazon Türkiye’ye aydınlatma yükümlülüğünü konumuna getirmediği için 100 bin lira ceza kesildi” diye konuştu.

ECZANEYE 60 BİN LİRA ‘YETKİSİZLİK’ CEZASI

Burada en kıymetli noktanın ferdî olguların nasıl korunduğu olduğunu söyleyen Sefa Karcıoğlu, “Şirketler elinde çok sayıda done bulunduruyor ve bunların kimileri hususî nitelikli olgular. Bu olguların korunması noktasında kimi yükümlülükler var. Sıhhat, biyometrik olgu, diyaneti haberler ve sendika üzere şahsi nitelikli dataları işlemek için açık istek ve ispat gerekiyor. Bunun ihlali durumunda tekrar 1.8 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanıyor. Geçtiğimiz günlerde bir eczaneye ‘Medula’ sitemini eşine kullandırdığı için 60 bin lira ceza kesildi. Medula sistemine teşebbüs salahiyeti olmayan eczacının eşi hakkında da savcılığa hata duyurusunda bulunuldu. Bu bütün işletmeler için beğenilen. Farklı departmanlar bile salahiyeti olmayan habere erişemez” biçiminde konuştu.

Hürriyet