Böylelikle New York, hapishanelerde tecriti “işkence” olarak kabul eden Birleşmiş Milletler’in Nelson Mandela Kuralları’na ahenk gösteren birinci eyalet oldu.
ABD hapishanelerinde hücre cezası birçok eyalette vakit sonu olmaksızın uygulanıyor.
Bu durum, mahkumların tek kişilik hücrelerde toplumsal imkanları sıfırlanarak ya da birden fazla vakit sadece öteki hücrelerdeki mahkumların ıstıraplarına maruz kalarak uzun müddetler geçirmesine neden olabiliyor.
İki çocuk annesi Candie Hailey, bunu deneyimleyen mahkumlardan birisiydi.
2012’de, ABD’nin en acımasız hapishanelerinden biri olarak bilinen New York’taki Rikers Adası Cezaevi’ne gönderildi. Cinayet teşebbüsüyle suçlanıyordu. Dava daha sonra düşürüldü.
Hapishanede geçirdiği günleri anlatan Hailey, yaşadıklarını “cehenneme” benzetiyor ve “Hücre, 24 saat boyunca asansörde kalmak gibiydi” diyor.
Rikers hapishanesinde gardiyanlar tarafından kurallara uymamakla suçlandı ve üç yıl boyunca tecritte tutuldu.
Bileklerinde önemli yaralar bulunan Hailey, intihara eğilim gösterdi. “Tek düşündüğünüz şey intihar etmek oluyor. Bunun için ilaç içtim, bileklerimi kestim” diyor.
MAHKUMLAR ÜZERİNDE ÖNEMLİ RUHSAL BASKI
ABD’de Covid-19 salgını öncesinde 60 bini aşkın mahkum tecritte tutuluyordu. Fakat bu sayı, cezaevlerinde Covid tedbiri olarak hücrelerin daha çok kullanılmasıyla arttı.
Tek kişilik hücreler, “en tehlikeli” mahkumları başkalarından ayırmak ve savunmasız mahkumların güvenliğini sağlamak gerekçesiyle, süreksiz olmak kaydıyla tasarlandı.
Lakin ABD’de hücreler çok daha geniş bir kullanıma sahip.
Kolay kural ihlalleri yapan mahkumlar bile hücre cezasına çarptırılabiliyor. Bunlardan kimileri, akıl hastalığına sahip şahıslar de olabiliyor.
ABD’de hücre cezası uygulaması, 1890’larda tehlikeli bir uygulama olarak kınanmıştı. Lakin 1983 yılında Illinois’te mahkumların iki gardiyanı öldürmesinin akabinde yaygın formda uygulanmaya başlandı.
New York hapishane sisteminin eski sıhhat uzmanı Homer Venters, yıllar içinde on binlerce kişinin hücre cezasına çarptırıldığını anlatıyor.
Halbuki hücre pratiğinin mahkumlar üzerinde önemli ruhsal baskı yarattığı tıbbi olarak kanıtlanmış durumda.
Venters, “Kısa müddette görsel ve işitsel halüsinasyon geliştiren hastalarım oldu” diyor: “Başkalarıyla konuşmak, beşerlerle etkileşime geçmek, saatin kaç olduğunu bilmek üzere temel insani gereksinimlerin tümünün ortadan kaldırılmış olması, buna neden oluyor.”
İNTİHAR DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Cinayetten mahpus cezası çeken Billy Blake, New York’un kuzeyindeki bir hapishanede 34 yıl boyunca küçük bir hücrede tecritte kaldı. Mahkumların sık sık dışkılarını fırlattığını, kapıları vurduğunu ve gece boyunca çığlık attıklarını anlatıyor.
Aklını kaçırmamak için kendisini zorladığını söyleyen Blake, “Akıl sıhhatini yitirmiş, daima ileri geri sallanan beşerler gördüm. Bunu kendim de yapmaya başladığımı fark ettim. Dışkıyla ya da yerdeki idrarla oynuyorlardı. Orada durdum ve bunun beni de esir almasını engelledim” diyor.
ABD’de bir mahkumun tecritte tutulmasına ve bunun mühletine mahkemeler değil cezaevi idaresi karar veriyor.
Birçok durumda bu karar, mahkumların akıl sıhhatini ya da hayatta kalıp kalmayacaklarını belirleme gücüne sahip.
Araştırmalar, hücrede tutulan mahkumların başkalarına oranla altı kat daha fazla intihara başvurduğunu gösteriyor. Hür bırakılmalarından bir yıl sonra bile intihar riski devam ediyor.
Hürriyet
