Kent, Mazı Dağları’nın (Masius) güney yamaçlarında, doğudan batıya 2.500 m uzunluğunda, 500 m genişliğinde bir alana konseyi. Kaleden ve karşıdan bakıldığında, Mardin meskenleri bir-biri üstüne yığılmış üzere durmakta. Doğal pozisyondan doğan bu üst üstelik ve sıkışık yapılaşma, kente özgün bir görünüm kazandırıyor. Etrafın ağaçlıklı görünümüyle kale eteğinden başlayarak ovaya gerçek teraslar biçiminde inen ak meskenler, enteresan bir çelişki yaratıyor.
Ortaçağ mimarisini günümüzde de sürdüren bu yapılaşma “Kuzey Suriye mimarisine sıkı sıkıya bağlı olan Şanlıurfa ve kuzey tesirleriyle karışık Diyarbakır’ın şehircilik strüktüründen (yapısından) büsbütün farklı olarak, bir kapalı bölge karakteri gösteriyor. Kolay işlenen ve ocaktan çıkartılan bir müddet sonra sertleşen bu kireçli oluşum Mardin yapılarının her zamanında birebir rahatlıkla hala kullanılıyor. Bu meskenlerde rastgele bir sıva gereci bulunmuyor.
Muhakkak vakitte taşların temizlenmesi emeliyle, taş kırıntıları kum haline getirilerek ve bu kum ile duvar temizleniyor. Duvarların örülme sürecinde ise kireç ile karıştırılan bu kumdan harç elde ediliyor ve bu harç ile duvar örülüyor. Mardin’de ahşap gerecin kullanılmamış olması, Mardinlilerin taşçı geleneğine sıkı sıkıya bağlı olmasından kaynaklanıyor. Bu gelenek o kadar yerleşmiştir ki bugün bile beton yapılar yadırganmakta.
Mardin meskenleri kalenin eteklerinden ovaya hakikat birbiri üzerine yükselen teraslar halinde, zirvenin güney yamacına yerleşmiş. Volkanik bir bölgede konseyi Mardin’deki tüm yapıların ön avluları cepheye bakmakta. Mezopotamya ovasına açılan kapılar zirvenin eğimi üzerinde kuruldukları için en az iki katlı. Hiçbir meskenin gölgesi birbirinin üzerine düşmemesi, Mardin konutlarının çok sayıdaki ilgi cazibeli özelliklerinden yalnızca biri.
Hürriyet
