Besin eserlerinin farklı semtlerdeki marketlerde farklı fiyatlara satılması vatandaşın yansısını çekiyor. Dar gelirli vatandaşların yaşadıkları semtlerde daha ucuza satılan besin eserlerinin lüks semtlerdeki marketlerde ise daha yüksek fiyatlarla satıldığı görülüyor. DHA takımı yerinde inceleme yaptı. Farklı semtlerdeki marketlere girdi. Tıpkı eserlerin farklı fiyatlarda satıldığını gözlemledi.
Son periyotta birebir marka eserlerin farklı semtlerdeki marketlerde farklı fiyatlarda satılması vatandaşın yansısını çekiyor. DHA takımı yerinde inceleme yaptı. Farklı semtlerdeki marketlere girdi. Aynı eserlerin farklı fiyatlarda satıldığını gözlemledi. Vatandaşlar da reaksiyonlarını DHA mikrofonuna lisana getirdi.
“EN UCUZUNU BULMAK İÇİN BÜTÜN MARKETLERİ GEZİYORUM”
Birebir eserin farklı marketlerde fiyat olarak farklılıklar gösterdiğini söyleyen Servet Orhan, “En ucuzunu bulmak için bütün marketleri geziyorum” dedi. Ayşegül Küçük ise, “Bir eser bir markette 20 lira diğer markette 40 liraya satılıyor. İki üç gün içerisinde fiyatlarda değişiklikler kelam konusu oluyor. Bizlerde en ucuzunu bulmak için market market geziyoruz. Marketçiler eserleri başlarına nazaran satıyor. İnsanlarda biraz vicdanlı olması lazım” diye konuştu. Birkan Kılınç ise marketçilerin bu yaptığının fırsatçılık olduğunu söyledi.
“MARKETÇİLERİN YAPTIĞI FIRSATÇILIK”
Her eser ortasında neredeyse 7 lira fark olduğunu belirten Emel Öztürk ise “Marketçiye bir şey demeden ucuz olan yere gidiyorum. Lakin pandemi sürecinde marketçilerin bu yaptığını fırsatçılık olarak düşünüyorum. Her eserde 5 liralık farklar bizleri büyük ziyan sokuyor. Ben 5 liralık farkla sarfiyat ekmeğimi alırım” diye konuştu.
“HER MARKETTEN BİR ESER ALIYORUM”
Tıpkı eserlerin marketlere ve semtlere nazaran fiyat farklılıkları gösterdiğini belirten Günnur Binkanat, “Birkaç market geziyorum. Son kullanma tarihlerine bakıyorum” dedi. Havva Keleş ise “Her marketten bir eser alıyorum. Elimde bir sürü öbür marka market poşetleri oluyor” tabirlerini kullandı.
“VATANDAŞLARDAN ÇOK ŞİKAYET VAR”
Sıhhatsiz ve hazır besinlerin izini süren ve toplumsal medyada bir milyon takipçisi olan `Gıda Dedektifi´ hesabının yöneticisi Musa Özsoy ise “Gıda üretimi ve sevkiyatı noktasında bütün dünya şiddetli bir devir yaşıyor. Türkiye’de bu kuvvetli periyodu çok az hissediyoruz. Döviz kurundaki dalgalanmalar ithal hammadde kullanılan birçok eserde hissetmemize neden oluyor. Yeniden tıpkı formda marketler ortasında ilçeler ortasında farklılıklar olabiliyor. Bizlere farklı vilayetler ve ilçelerden birçok şikâyet geliyor. Bu kademede tüketicinin farkındalığı kıymetli. Çok önemli fiyat artışlarını fark ettikleri an Ticaret bakanlığının gerekli ünitelerine iletmeli. Çünkü bu kıymetli bir farkındalık” dedi.
“ÜRÜNLERİN SON TÜKETİM TARİHLERİ ÖNEMLİ”
`Gıda Dedektifi´ Özsoy kelamlarına şöyle devam etti:
“Fahiş fiyatlı eserlere Ticaret Bakanlığı müdahale ediyor. Şikâyet etmekten diğer tüketicinin yapabileceği bir şey yok. Fakat bu tıp şikayetlerin toplumsal medyada yayınlanması kıymetli bir farkındalık oluşturuyor. Bu farkındalık sayesinde fahiş fiyat uygulayan marketler geri adım atmak zorunda kalıyor. Tüketicinin pandemi periyodunda her markete gidip tek tek gezip uygun fiyatlı eseri bulma üzere talihi yok. Aslında birçok tüketici bu devirde bu türlü bir riske de girmek istemiyor. Bu sebepten ötürü vatandaşlarımız markete gitmeden evvel bir alışveriş listesi oluşturup gerekli eserleri internet sitelerinden denetim edebilir. Tıpkı eserde marketler ortası önemli farklar varsa vatandaş öncelikle son tüketim tarihine bakmalı. Bilhassa süt ve et eserlerinde son tüketim tarihi geçmiş eserleri katiyetle almamalı. Vatandaşlarımız tabi ki de daha uygun olan eserlere yönelmeli. Zira tek bir eserde 10- 15 lira fark demek farklı eserleri alamaması demek. Artık vatandaş olarak çok önemli hesaplar peşindeyiz. Her şeyin birebir marketten almak zorunda değiliz. Fahiş fiyatlara maruz kalmamak için bu çeşit hazırlıklar yapmamız koşul.”
TÜKETİCİNİN MAĞDURİYETİNİ GİDERMEK İÇİN FAALİYETLER YAPILMALIDIR
Fiyatlardaki değişikliğin her vakit haklı bir sebebinin olup olmadığını tespit etmenin kolay olmadığını söyleyen İstanbul Kent Üniversitesi Adalet kısmından Dr. Öğretim Üyesi Murat Can Pehlivanoğlu da “Ülkemizde kimi eserlerin fiyatlarının vilayet, ilçe, mahalle bazından farklılık gösterdiğini biliyoruz. Fiyatlardaki değişikliğin her vakit haklı bir sebebinin olup olmadığını tespit etmek kolay olmuyor. Eserin fiyatındaki değişim döviz dalgalanması yahut girdi maliyeti üzere değişikliklerden etkilenmemesine karşın güya bunlardan etkileniyormuş üzere yapan marketçiler var. Bu hususta hem Ticaret Bakanlığı hem de Reklam Kurulu’nun bir kontrol yapmak yetkisi var. Bilhassa tüketici dernekleri farklı ilçelerde tıpkı eser için farklı fiyat uygulayan marketlere karşı tüketicinin mağduriyetini gidermek için faaliyetlerde bulunabilir” diye konuştu.
“İDARİ PARA CEZASI UYGULANABİLİR”
“Vatandaşlar fahiş fiyatlarla karşılaştığında şikâyetçi olabilir” diyen Avukat Murat Can Pehlivanoğlu, “Pandemi devrinde kurulan Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti var. Bu konsey fahiş fiyatların kıymetlendirilmesi, stokçuluk üzere uygulamaların gerçekleştirilmemesine yönelik önlemler alıyor. Kimi işletmelerin gerçekleştirdikleri fiyat farklılıklarını vergi oranlarındaki farklılıkların ardına sığınarak yaptığını görüyoruz. Vatandaşlarımızın bilhassa CİMER yoluyla Ticaret Bakanlığı, Rekabet Konseyi, Maliyet ve Hazine Bakanlığı, Haksız Fiyat Kıymetlendirme Konseyi, Reklam Kurulu’na şikayetlerini ileterek kontrol yaptırabilir. Bende bu türlü bir durumla karşılaştığımda CİMER yoluyla şikayetimi oluşturuyorum. Marketçilerin kuralları ihlal ettiği tespit edilirse yetkililer tarafından idari para cezası uygulanır. Yeniden vatandaşlar küçük görülen 3- 5 TL’lik farklarını bir topluluk davası vasıtasıyla tazminat olarak bu marketlerden isteyebilir. Bu sebepten ötürü tüketici örgütlerine büyük vazife düşüyor” tabirlerini kullandı.
“SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ DA ÖRGÜTLENMESİ ÖNEMLİ”
İşletmelerin serbest rekabetin gerisine sığındığını belirten Pehlivanoğlu, “Hiçbir özgürlük sınırsız değildir. Bu manada hür rekabeti mazeret ederek fiyatlarda değişiklikler yapılması hukuka alışılmamıştır bu noktada vatandaşlarımız kadar sivil toplum kuruluşlarının da örgütlenmesi kıymetlidir. Ulus, Kadıköy, Beşiktaş’ta farklı marketlere gittiğimde tıpkı eserin farklı fiyatlarda satıldığı ile karşılaşıyorum” dedi.
Hürriyet
