ABD yakın tarihinin en değerli olaylarından biri olan Kongre baskınının siyasi yansımaları devam ederken, baskınla ilgili olarak suçlanan Donald Trump, bir sefer daha azil istemiyle Senatonun karşısına çıkıyor.
2019’un sonunda Ukrayna soruşturması kapsamında Temsilciler Meclisinde azil istemiyle suçlanan Trump, Şubat 2020’de Senatoda Cumhuriyetçi senatörlerin oylarıyla aklanmıştı.
5 kişinin hayatını kaybettiği kanlı Kongre baskınının akabinde 14 Ocak’ta Temsilciler Meclisindeki oylamada, “halkı isyana teşvik etmekle” suçlanan Trump’ın hatalı olup olmadığına Senato Genel Heyeti karar verecek.
Böylelikle Trump, ABD tarihinde hem azil istemiyle 2. kere yargılanan birinci lider hem de misyonu sona erdikten sonra azil istemiyle yargılanan tek lider olarak kayıtlara geçmiş oldu.
AZİL SÜRECİ, BU NOKTAYA NASIL GELDİ?
ABD Anayasası’na nazaran, liderin azledilmesi istemiyle başlatılan bir süreçte, Temsilciler Meclisi suçlamayı yapan (savcılık), Senato ise suçlanan lideri yargılayan makam (jüri) olarak misyon yapıyor.
6 Ocak’taki Kongre baskının çabucak akabinde toplanan Demokratların denetimindeki Temsilciler Meclisi, Trump’a karşı “isyana teşvik” suçlamasını içeren bir tasarı hazırladı.
Tek suçlamayı içeren azil hususu, 14 Ocak’ta Temsilciler Meclisi Genel Şurasında yapılan oylamada 197 “hayır” oyuna karşılık, 232 “evet” oyuyla kabul edildi. Oylamada 10 Cumhuriyetçi vekil de Trump aleyhinde oy kullandı.
Temsilciler Meclisi, Trump’a yönelik azil hususunu 26 Ocak’ta Senatoya gönderirken, yargılamada heyet vazifesi yapacak senatörler, birebir gün bu misyonları için yemin etti.
Açıklanan takvimde, Trump’a kendisine yönelik azil hususuna karşılık vermesi için 2 Şubat’a kadar, Temsilciler Meclisinden gelen savcı vekillere de ön duruşma evrakını sunması için tıpkı tarihe kadar müddet verildi.
Trump’ın ön duruşma belgesine yanıt vermesi için son gün 8 Şubat olarak belirlendi.
SENATODAKİ SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
ABD Anayasası, azil yargılamasına ait yordamları Senatoya bıraktığı için bu süreçteki prosedür ve kuralları Senatodaki siyasi istikrarlar belirliyor.
Senatoda 50-50 biçiminde koltukları paylaşan Demokratlar ile Cumhuriyetçiler, dün, yargılama yordamları konusunda anlaştı. Senato Çoğunluk Başkanı Demokrat Chuck Schumer ile Senato Azınlık Başkanı Cumhuriyetçi Mitch McConnell ortasında varılan mutabakatın ana çizgileri, yargılamanın bir hafta içinde bitebileceğini öngörüyor.
Buna nazaran, bugün açılışı yapılacak oturumların birincisinde, Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul’ün “görevi sona ermiş bir liderin azil istemiyle yargılanmasının anayasal olmadığına” yönelik tasarısının tartışılıp oylanması bekleniyor.
Trump’a karşı sav makamı olarak vazife yapacak Demokrat savcı vekiller ile Trump’ın avukatlarının açılış sunumlarına çarşamba günü başlamaları bekleniyor.
Schumer ile McConnell ortasındaki muahedeye nazaran, her iki tarafa da sav ve kanıtlarını ortaya koymaları için 16’şar saat verilecek.
Bu sürecin akabinde tarafların varsa şahitlerini çağırmaları ve kelam konusu şahitlerin dinlenmelerine geçilecek. Trump’ın söz vermeyeceği daha evvel açıklanan davada, şimdi dinlenecek şahit olmadığı kaydediliyor.
Cumhuriyetçiler kadar Demokratların da yargılamanın uzamaması için şahit çağırmamayı tercih edebilecekleri belirtiliyor.
Kelam konusu sunumların akabinde senatörlere her iki tarafa da sorularını yöneltebilmeleri için müddet verilecek. Schumer ile McConnell, bu mühletin ne kadar olduğunu net olarak açıklamasalar da evvelki azil duruşmalarında, bu müddetin 2 güne kadar uzayabildiği tabir ediliyor.
Senatörlerin soru-cevap kısmının akabinde son tartışma kısmı ve akabinde Trump’ın hatalı olup olmadığına karar verilecek oylamanın yapılması bekleniyor.
OYLAMADAN NE SONUÇ BEKLENİYOR?
Her iki partinin de 50’şer sandalyeye sahip olduğu Senatoda, Trump’ın hatalı bulunabilmesi için en az 3’te 2 çoğunluğun (67 senatör) Trump aleyhinde oy kullanması gerekiyor.
Geçen hafta Senatoda yapılan ve “azil yargılamasının reddedilmesini” öngören tasarının oylamasında yalnızca 5 Cumhuriyetçi senatör, Trump aleyhinde oy kullanmıştı.
Amerikan kamuoyunda, tekrar tıpkı isimlerin Trump aleyhinde oy kullanması ve böylelikle 50 Demokrat senatöre, 5 Cumhuriyetçi ismin eklenmesi öngörüsü hakim.
Cumhuriyetçilerden birkaç “fire” daha olması halinde bile Trump’ın hatalı bulunması için gereken 67 sayısına ulaşılmasına neredeyse imkansız gözüyle bakılıyor.
Trump aykırılığıyla bilinen ana akım Amerikan medyasındaki yorumlarda dahi, sonucun aslında şimdiden belirli olduğu lakin Demokratların “Trump’ın vazifede olmasa bile hatalı olduğunu” tüm dünyaya göstermek gayesiyle bu yargılamayı gerçekleştirdikleri belirtiliyor.
Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda Trump, Şubat 2020’deki birinci azil yargılamasında olduğu üzere, 2’nci azil yargılamasından da aklanarak çıkmış olacak.
Son açıklamalarında siyasi hayatına devam edebileceğine yönelik iletiler veren Trump’ın, Senatodaki azil sürecinin akabinde ne yapacağı ve daha da kıymetlisi 2024 başkanlık seçimleri için ne karar vereceği ise tüm Amerikan kamuoyunun karşılığını merakla beklediği soru olarak ortada duruyor.
Hürriyet
