Tesla ve SpaceX’in kurucusu Elon Musk beşerli uzay seyahatlerinin bir gün uçak seyahatleri kadar sıradan ve yaygın bir şey haline geleceğini söylediğinde birçok insan abarttığını düşündü tahminen lakin tarih Musk’ı haklı çıkaracak üzere görünüyor.
Bilhassa SpaceX’in son atılımı, uzay seyahatlerinin düşündüğümüzden çok daha yakın olabileceğini gösteriyor.
SpaceX, lokal saatle pazar gecesi 2.56’da içinde dört astronot bulunan bir uzay aracını Meksika Körfezi’nde planlanan noktaya muvaffakiyetle indirdi.
Splashdown of Dragon confirmed – welcome back to Earth, @AstroVicGlover, @Astro_illini, Shannon Walker, and @Astro_Soichi! pic.twitter.com/jEVQMyOgQT
— SpaceX (@SpaceX) May 2, 2021
NASA astronotları en son 1968 yılında bir gece deniz inişi gerçekleştirmişti. O tarihte Ay’ın yörüngesine oturan birinci uzay aracı olan Apollo 8 üç kişilik mürettebatıyla birlikte dünyaya dönmüştü.
’68 MİLYON MİL KAZANDINIZ’
Washington Post’un haberine nazaran, NASA Crew-1 astronotları Michael Hopkins, Shannon Walker ve Victor Glover ile Japon Soichi Noguchi’yi taşıyan araç Panama City’nin çabucak güneyine iniş yaptığında SpaceX kontrolörü Michael Heiman’dan şu anons duyuldu: “Dünya gezegenine tekrar beğenilen geldiniz, SpaceX’le uçtuğunuz için teşekkürler. Sık uçan yolcu programımıza dahil olanlar, bu seyahatte 68 milyon mil kazanma hakkını elde ettiler.”
Hopkins’in buna yanıtı ise “Biz alırız o milleri. Pekala millerimizi transfer edebiliyor muyuz?” oldu.
Bu sorunun yanıtı şimdilik hayır ancak bu iniş SpaceX’in hanesine çok büyük bir muvaffakiyet olarak yazıldı. ‘Resilience’ (Direnç) ismi verilen kapsül, ‘Crew Dragon’ programı kapsamında dört kişilik mürettebatıyla bundan 6 ay evvel bir SpaceX roketiyle Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilmişti. Astronotlar gittikleri araçla Dünya’ya döndüler.
New York Times’ın aktardığına nazaran, inişin akabinde bir basın toplantısı düzenleyen NASA Baş Uçuş Yöneticisi Holly Ridings, “Mürettebatın dört üyesinin de sıhhatleri ve moralleri en üst düzeyde, hepsi çok iyiler” dedi.
‘BURADA DÜNYAYI DEĞİŞTİRİYORSUNUZ’
İnişten yarım saat sonra kapsül bir kurtarma gemisinin güvertesine çekildi. Birkaç dakika sonra SpaceX çalışanı kapakları açmaya hazırlanırken, Astronot Michael Hopkins’ten övgü dolu bir yorum duyuldu: “Çok açık bir biçimde söylemek istiyorum, burada hepiniz dünyayı değiştiriyorsunuz.”
Heiman da iltifatın altında kalmadı ve şöyle yanıt verdi: “Mürettebatınız, adeta Resilience’ın ismine yapılmış bir atıf üzere. Hepinize aileleriniz ve sevdiklerinizle kavuşacağınız memnun anlar diliyoruz. SpaceX’le uçtuğunuz için tekrar teşekkür ederiz.”
SEYAHAT 8 SAATTEN FAZLA SÜRDÜ
Astronotlar için uzun bir seyahat oldu. Crew Dragon’a Dünya saatiyle 18.26’da bindiler. İki saatten fazla müddet boyunca hava sızıntısı olup olmadığını denetim ettiler. Saat 20.35’te Resilience Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndan ayrıldı. Ateşleme ve fırlatma hazırlıkları 22.17’de sona erdi.
Milletlerarası Uzay İstasyonu’ndan ayrılma anı
Kapsül Meksika Körfezi’ne inmeden evvel Florida’nın planlanan pozisyona gelmesi için bir mühlet Dünya’nın etrafında döndü. Saat 2.00 sularında inişe hazırlanırken SpaceX’in “sandık” ismini verdiği kesim kapsülden ayrıldı. (Bu kısım atmosferde sürtünmeyle yanıp yok olacak.)
Sandığın ayrılmasıyla astronotları 1900 derecenin üzerine çıkan sıcaklıklara karşı koruyan ısı kalkanı açığa çıktı.
Sandığın ayrılmasından 5 dakika sonra motorlar ateşlendi ve 16 dakikalık Dünya’ya gerçek iniş başladı. Atmosferin alt katmanlarına inen uzay aracı paraşütlerini açtı ve sakin bir biçimde suyla buluştu.
Resilience dört paraşüt yardımıyla indi
NEDEN GECE İNDİRDİLER?
NASA’nın Ticari Mürettebat programının yöneticisi Steve Stich, iniş noktasında geceleri havanın sakin olmasının, bol ölçüde ayışığı bulunmasının ve başka faktörlerin gece inişini bir avantaja dönüştürdüğünü söyledi.
SpaceX, Ocak ayında bir kargo kapsülünün denize inişini muvaffakiyetle tamamlayarak bu inişin provasını yapmıştı.
Daha evvel Ağustos ayında yapılan bir iniş gündüz olduğu için tenkitlerin gayesi olmuştu. Civarda çok fazla özel tekne olması bir risk olarak değerlendirilmiş NASA yetkilileri bir acil durum halinde bu teknelerin müdahaleyi zorlaştıracağını söylemişti.
Ayrıyeten kapsülden kaynaklanan zehirli gazların da teknelerdeki bireylere ziyan verebileceği tabir edilmişti.
Bu kere benzeri bir sorun olmasını önlemek için Kıyı Güvenlik tekneleri, 11,5 millik bir güvenlik alanı oluşturup kapsülün ineceği noktaya kimseyi yaklaştırmadı.
BİR SONRAKİ UÇUŞTA BÜSBÜTÜN SİVİLLER OLACAK
SpaceX’in bu operasyonu muvaffakiyetle tamamlaması, bir sonraki misyonu için de değerli bir dönüm noktası oldu. Eylül ayında yapılması planlanan kelam konusu misyonun özelliği mürettebatının büsbütün sivillerden oluşması olacak.
Birkaç gün boyunca Dünya’nın etrafında dönecek olan Inspiration4 (İlham4) isimli uzay aracının seyahatinin finansmanı milyarder teşebbüsçü Jared Isaacman tarafından sağlanacak.
Isaacman tecrübeli bir jet pilotu lakin profesyonel bir astronot değil. Mürettebatın başka üyeleri de birebir biçimde… Hayley Arceneaux bir tabip asistanı, Sian Proctor bir öğretmen ve bağlantıcı, Chris Sembroski ise Lockheed Martin bünyesinde çalışan bir mühendis.
Isaacman’ın St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi faydasına bir bağış toplama aktifliği olarak tertip ettiği uçuştaki iki koltuk için çok büyük ölçüde para toplanmıştı.
‘AMACIMIZ TAM OLARAK BUYDU’
NASA, yıllar önce, “ticari mürettebat” ismi altında Memleketler arası Uzay İstasyonu’na yapılacak beşerli uçuşlar için özel dalla işbirliği yapmaya karar verdiğinde, bir gün sıradan insanların da uzaya gidebilecekleri muvaffakiyet misyonlar hayal ediyordu. NASA’nın beşerli uçuşlar yöneticisi Kathy Lueders, dün yaptığı açıklamada, “Ticari mürettebat programını oluştururken gayemiz tam olarak buydu. Açıkçası başarılı olduğunu görmek bizi çok heyecanlandırdı” dedi.
SpaceX’in uçuş güvenliğinden sorumlu üst seviye danışmanı Hans Koenigsmann ise Resilience’ın denize muvaffakiyetle indirilmesinin şirkete sivillerin de sistemli bir biçimde uçurulabileceğine dair bir itimat sağladığını söyledi.
Koenigsmann, “Bence önümüzdeki süreçte bu kıymetli adım için hazırız. Birinci özel astronot misyonuna hazırız. Ben bilhassa birinci misyonun çok özel olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
INSPIRATION4’DAN SONRA İKİ UÇUŞ DAHA VAR
Dahası Inspiration4’la da iş bitmiyor. SpaceX Ekim ayında NASA astronotları Raja Chari ve Tom Marshburn ile Alman astronot Matthias Maurer’le bir uçuş daha planlıyor. Bu grup 6 ay boyunca Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda kalacak.
Akabinde Ocak ayında bu kere sivilleri Milletlerarası Uzay İstasyonu’na götürecek bir uçuş daha gerçekleştirilecek.
Bu son uçuş merkezi Houston’da bulunan ve ticari bir uzay istasyonu inşasıyla uğraşan Axion Space şirketi taradından organize ediliyor. Uçuşun liderliğini eski bir NASA astronotu olan Axion Lider Yardımcısı Michael Lopez-Alegria yürütüyor.
Lopez-Alegria’ya uçuş boyunca üç milyarder eşlik edecek. Bu milyarderlerin her biri uçuşta yer alabilmek için 55 milyon dolar fiyat ödedi.
KOLAY DEĞİL FAKAT DEĞERLİ
Lueders, pazar günkü iniş başarılı olsa da NASA’nın ve SpaceX’in rahatlaması ya da fazla heyecanlanması üzere bir durumun kelam konusu olmadığını belirtti. Çünkü uzay seyahatleri gerçekte, büyük gayret ve emek isteyen hayli tehlikeli ve riskli işler.
Resilience’ın seyahati SpaceX’in birinci tam vakitli misyonu oldu. Lakin şirket iki küme astronotu Memleketler arası Uzay İstasyonu’na muvaffakiyetle götürüp dünyaya geri getirebilmiş olsa da hala kanıtlaması gereken çok şey bulunuyor.
Lueders, “Bunu kolay bir şeymiş üzere gösterme seyahatinin birinci adımlarını atıyoruz. Lakin bu bizim birinci tam operasyonel uçuşumuz. Bu türlü görünen misyonları hayata geçirmeye devam etmeliyiz. Yeniden de çok heyecan verici ve kritik hünerlerin temellerini atıyoruz” diye konuştu.
23 Nisan’da uzaya gönderilen SpaceX Falcon9 roketinin fırlatma anı
SPACEX İLE NASA’NIN İŞBİRLİĞİ BÜYÜYOR
Wall Street Journal, Resilience’ın muvaffakiyetle denize inmesini SpaceX ve NASA’nın “operasyonel uyum” olarak nitelendirdikleri işbirliğinin kıymetli kilometre taşlarından biri olarak tanımladı.
Ortakların işbirliğinin başarılı sonuçları ortasında geçen ay SpaceX’in yörüngeye muvaffakiyetle gönderdiği ve Milletlerarası Uzay İstasyonu’na bağlanan beşerli kapsül de bulunuyor. Bu kapsülün mürettebatı halihazırda uzay istasyonunda çalışmalarına devam ediyor.
Geçtiğimiz Kasım ayında SpaceX’ten yapılan açıklamada, şirketin 15 aylık mühlet içinde NASA ismine üçü kargo varyantı olan yedi kapsül fırlatacağı bildirilmişti.
SpaceX tıpkı vakitte geçtiğimiz günlerde NASA’yla astronotları Ay’a indirip Dünya’ya geri getirecek bir uzay aracının tasarlanması konusunda işbirliği mukavelesi imzaladı. Kontrat ortalarında Amazon’un ve Blue Origin’in kurucusu Jeff Bezos’un da bulunduğu öteki uzay girişimcilerinin ağır tenkitlerinin gayesi oldu.
Hürriyet
