ABD’nin 2015 tarihli nükleer muahedeye olası dönüşünün Viyana’da müzakere edildiği bir devirde İran’ın İsfahan eyaletindeki Natanz nükleer tesisine yönelik sabotajın yankıları sürüyor. Dün İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Şık olaydan İsrail’in sorumlu olduğunu sav etti. Şık, “Siyonistler baskıcı yaptırımları kaldırma yolundaki muvaffakiyetin intikamını İran halkından almak istiyor. Lakin, müsaade vermeyeceğiz ve bu hareketin intikamını siyonistlerden alacağız” tabirlerini kullandı. Müzakere sürecini “hassas” olarak nitelendiren Şık, bu süreçte ülkesinin nükleer tesislerinin ve nükleer bilimcilerinin korunmasına ihtimam gösterilmesi gerektiğini kaydetti. Şık, İsrail’in yanıtını “daha fazla nükleer ilerlemeyle” alacağını da kelamlarına ekledi. İran İstihbarat Bakanlığı da, tesise saldıran kişinin kimliğinin tespit edildiğini ve yakalanması için gerekli adımların atıldığını duyurdu.
O KARARDAN ÇABUCAK SONRA
Kelam konusu tesiste sabotajdan bir gün evvel İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin talimatıyla evvelki santrifüjlere kıyasla 10 kat daha fazla uranyum üretecek 164 adet IR6 santrifüj zinciri devreye sokulmuştu. İran Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, Natanz tesisinin elektrik dağıtım ağını etkileyen küçük bir patlama olduğunu, hasarın birkaç günde tamir edilebileceğini söyledi. New York Times (NYT) gazetesine nazaran Amerikalı ve İsrailli istihbarat yetkilileri, olayda İsrail’in rolü olduğunu belirtti. Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen iki istihbaratçı, tesisteki tahribatın büyük bir patlama sonucu meydana geldiğini kaydetti.
SIZMA OPERASYONU ÜZERE
Buna nazaran yer altındaki santrifüjlere güç sağlayan bağımsız iç güç sistemi yok edildi. İstihbaratçılar, İran’ın Natanz tesisinde en az 9 ay boyunca uranyum zenginleştirmesinin mümkün olmayacağını belirtti. Uranyumun zenginleştirilmesi nükleer silah imalinde değerli bir kilometre taşı olarak niteleniyor. NYT, Natanz’ın bu türlü hücumlara karşı yedekleme sistemleri ve güvenlik katmanlarına sahip olduğunu yazdı. Merkezi Brüksel’de olan Milletlerarası Kriz Grubu’nun İran proje yöneticisi Ali Vaez de, “Bunun bir siber akın olduğunu tahayyül etmek güç. Mümkün senaryo şu ki, tesis ya dolaylı ya da fizikî sızma yoluyla maksat alındı” dedi.
REAKSİYON ÇEKTİ
İran’ın nükleer tesisine yönelik sabotaj ses getirdi. Avrupa Birliği, ABD’yi nükleer muahedeye döndürme gayeli müzakereleri rayından çıkarma teşebbüslerine karşı uyardı. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da, bugün Viyana’da gerçekleştirilmesi planlanan görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada, “Tahran’dan duyduklarımız, bilhassa Natanz’daki gelişme, olumlu bir katkı değil” dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı da, Natanz’a yönelik hareketin nükleer mutabakat müzakerelerindeki ilerlemeyi “baltalamayacağını” umduğunu duyurdu. Bakanlık, bu “ciddi olayın” etrafındaki durumu yakından takip ettiklerini de kaydetti.
NETANYAHU: ENGELLERİZ
Sabotaj hareketi, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in İsrail ziyareti öncesine denk geldi. Dün Austin ile gazetecilere hitap eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın İsrail’in Natanz’ı sabote ettiği tarafındaki suçlaması hakkında yorum yapmadı. Netanyahu, “İran, nükleer silah arayışından ve onları taşıyacak füzelerden asla vazgeçmedi. İran’ın İsrail’i ortadan kaldırma gayesini gerçekleştirmek için nükleer kapasiteye sahip olmasına asla müsaade vermeyeceğim” diye konuştu.
‘ARDINDA MOSSAD VAR’
Amerikan CNN’in haberine nazaran olaydan birkaç saat sonra İsrail Genelkurmay Lideri Aviv Kochavi, “İsrail, Ortadoğu’da düşmanın gözlerinden gizlenmeden operasyonlar gerçekleştiriyor. Bizi izliyorlar, yeteneklerimizi görüyorlar ve adımlarını dikkatle gözden geçiriyorlar” diye konuştu. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN) da Natanz’da meydana gelen olayın ardında İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın olduğunu tez etti.
Hürriyet
