Son 10 yılda 15 MHK… Her sene bitmek tükenmek bilmeyen klasik kulüp isyanları… Şampiyonlukların hakemlere karşın kazanıldığı ya da hakemlerin çevirdiği oyunlarla kaybedildiği demeç literatürü… Muhteşem Lig’de yer alan 21 gruptan en az 16’sının ‘üzerimize oyun oynanıyor’, ‘önlerini kesmeye çalışıyorlar’, ‘hakemler arka niyetli’, ‘kimin şampiyon yapılmak istendiği aşikar’ açıklamaları… Maç sonlarında futbolun hazinliğinden değil, evvel hakem tenkidinden dem vurmalar… 3 puan için alanda sahtekarlığa başvuran oyuncuların, maç sonunda utanmadan “Hakem emeğimizi çaldı” açıklamaları… Ayrıntılandırmaya satırlar yetmez…
BAŞAKŞEHİR’DEN ÖZÜR DİLEYEN ÇIKTI MI?
Çok uzağa gitmeyelim, kolay bir örnek 2018-19 dönemi… Başakşehir’in puan farkını açıp, önde gittiği haftalar… Türkiye’de herkes siyasetin ve hakemlerin Başakşehir’i şampiyon yapacağına inanmış biçimde saldırıyordu. Ne oldu pekala? Başakşehir’in son kısımda üst üste kayıpları ve hâlâ konuşulan Rize’deki hakem yanlışının birleşmesiyle G.Saray ipi göğüsledi. Dönem boyunca Başakşehir üzerinden hakemleri töhmet altında bırakanlardan özür dileyen çıktı mı? Elbette hayır. Zira her kim şampiyon olursa olsun kesinlikle bir senaryo mevcut. Geçen dönem Başakşehir şampiyon olduğunda en büyük rakibi Trabzonspor kanadından; Beşiktaş üst üste dorukta bitirdiğinde de üç büyüklerin öteki temsilcilerinden… Kısır döngü genetiği…
BİZDE SENARYO, ONLARDA VAR STANDARTSIZLIĞI…
VAR dünyamıza girdikten sonra sanıldı ki tartışmalar bitecek. Hakemin esamesinin okunmadığı Premier Lig, Bundesliga, La Liga üzere liglerde bile tartışmalar başladı lakin kıymetli bir farkla: Bizde yeniden senaryo; onlarda ise VAR’ın standartsızlığı ve uygulama yanılgıları. Kimse “Andre Marriner kimin kuklası olduğu için müdahale etmiyor!” demedi… “Bu VAR çizgiyi yanlış mı çizdiriyor, bizim maçlara kasıtlı mı veriyorlar” istatistiği paylaşmadı… Mikrofon uzatılınca naralar atan kategorilere hiç girilmedi…
AVRUPA’DA FEDERASYON OTORİTESİ TEKRARLANAN TENKİDE BİLE MÜSAADE VERMEZ
Avrupa ülkelerinde hakemler üzerinden senaryo dillendirebilir misiniz? Her hafta farklı ithamlarla konuşabilir misiniz? Federasyon otoritesi buna katiyetle müsaade vermez. Bırakın senaryolaştırmayı, kolay seviyeli de olsa tekrarlanan tenkitlerde bile cezalar ağır. Esasen kulüp yöneticisi bazında göremezsiniz. Teknik adamlar üzerinden yapılır ki bu köşede Arsene Wenger’den Nuno Esprito Santo’ya; Lopetegui’den Valverde’ye kadar sert örnekler paylaşmıştım… Hakaret ve iftira içermediği halde evvel ikaz ve para cezası, devamında en az 3 maç tribüne seyahat…
PEKALA TAHLİL VAR MI, NE YAPMALI?
Kansere tahlil var mı? Yok… 29 hafta sonunda 26. defa teknik adam değişimine gidilen ligimizdeki kulüp profili aşikar. Benzeri biçimde, dönem sonunda kulüpler hakem infaz listesi hazırlar (artık VAR operatörü de eklenecek). Bu liste TFF tarafından MHK’ya bildirim edilir. Uygulayan MHK yoluna devam eder, kabul etmeyen de Zekeriya Alp üzere istifa eder. Bu talepler karşısında hakemin gerisinde duracak bir TFF-MHK ikilisi olamayacağına hemfikirsek yeni formüller kural…
VAR’I ANLAMAYANLAR VE ‘AMAN BAŞIM AĞRIMASIN’ DİYEN HAKEMLER
Hakemlerimiz de melek değil elbette. Çok iyiler var, deneyim kazanacak gençler var. Yıllardır bir gıdım ilerlemeyen ve vedalaşılması gerekenler var. VAR’ın kapsamını hala anlayamayanlar, ‘aman başım ağrımasın, çağırayım’ diyenler, IFAB’ın gerçek üslubunda uygulamaya uğraş edenler var. Her birinin yeteneği, eğitim düzeyi, analitik zekası, psikolojileri farklı. Bunlar da bilhassa penaltı, bariz gol bahtı, ceza alanındaki itme-çekme dozajları, hava topundaki dirsek temasları üzere hususlarda farklı kararlar çıkmasına neden oluyor. Açık ve bariz kapsamını dünya hakemliği şimdi tam öğrenemedi. Premier Lig hele çıldıracak iyice.
KULÜPLERE VE TFF’YE DAVET
İşte tam bu noktada ofsayt konusu tüm bu yorumların dışında! VAR odasında ofsaytın nasıl belirlendiğini ayrıntılı paylaşmıştık. VAR, topa temas anını, savunma ve atakçıların hudut noktalarını gösterir. Operatör işaretler ve VAR’dan son onayı alır. Sonra da kolay tabirle ‘enter’a basar. Çizgiler yazılım vasıtasıyla çekilir. Hawk-Eye operatörünün VAR ve AVAR’ın kontrolünde öteki bir süreci yok. Yani kusurun neredeyse sıfıra yakın olduğu alan ofsaytlar. Zira kameraların teknolojik olarak temas anını gösterdiği birinci frame tespitinde VAR’ın yanılgı yapması imkansız. TFF’ye sesleniyorum. VAR’daki santimetrelik ofsayt kararlarından gereksiz yangın yaratan kulüp yetkililerini sonraki günü lütfen VAR odasına davet edin. VAR hakeminin yaptığı ofsayt işaretlemelerini, birebir kamera imajlarından sayın kulüp yöneticilerimiz yapsın. Otursun koltuğa, kendi maçındaki topun temas anını ve oyuncuların işaretlenecek noktalarını lütfen operatöre söylesin. Operatörün yaptığı süreci de gözüyle görsün. Onayı versin ve çizgi çekilsin. Şayet ofsaytta kusur çıksın, özür dileyeceğim. Yanılgı çıkmazsa yöneticiler de kameraların karşısında hakemlerden özür dileyecekler. Fantastik yahut imkansız bir şey istediğimin farkındayım. Bu teklifim Türkiye’deki kanserleşmiş hakem bakışını elbette değiştirmeyecek. Fakat en azından hastanın ağrılarını azaltacak.
Hürriyet
