Tarih 28 Şubat 2001. Alman Federasyonu uzun süren tartışmalar sonucu bugünü oluşturacak koşulların birinci adımını attı. Amaç dünya çapında oyuncu ve antrenör yetiştirmekti. Bundesliga’da oynayan 18 kulüp belirlenmiş kriterlere nazaran performans merkezi inşa etmek zorunda bırakıldı. En az ikisi çim, ikisi suni çim ve ikisi de projektörlü olacak halde 9 alanlı ve bir genç futbolcunun geleceğe yönelik taktiksel, tıbbi ve ruhsal her türlü yardımı alacağı maliyetli bir yapı laf konusu. Soyunma odalarının içeriğinden, çimlerin niteliğine ve bulundurulması gereken hekim sayısına kadar her şey öncesinde belirlendi. Bir sene sonra 2. Lig kadrolarını da sisteme dahil etti. Aksi takdirde kulüplere lisans verilmeyeceği açıklandı. Gruplar bu dayatma ile birlikte gençlerin futbol eğitiminden pedagojiye kadar uzanan çok farklı sahalarda her türlü yardımı alacağı asrî tesislere kavuştu
1) 10 YILLIK BİLANÇO
2001’de başlatılan performans merkezleri inşasının gerisinden geçen 10 yılın ahir 2011 yılında tablo şu biçimdeydi: Bu merkezlerde 433 antrenör çalışıyordu. Bunların 196’sı A lisansına sahip, 96’sı B, 50’si C lisanslıyken 61’i futbol muallimi ve 30’u da lisanssızdı. Geçtiğimiz yıllarda 31 yaşında olan Tedesco’yu hizmete getiren Schalke’nin o dönemki sportif yöneticisi Christian Heidel, ‘deneyimsiz öğretmen getirdiler’ tenkitlerine şöyle karşılık verdi: “Bu antrenörlerin performans merkezlerinde nasıl bir eğitimden geçtiklerini kimse bilmiyor. Onların bu merkezlerde aldığı eğitim ve edindiği tecrübe eski antrenörlerde yok.”
Birebir vakitte 2001 yılında ligin yaş ortalaması 27.07 iken 2011 yılında 25.77’ye indi. Yekun 282 genç kadroda 11 ile 22 yaş arası bu merkezlerde 5 bin 445 oyuncu konum alıyordu. En değerli ayrıntı ise 2011 yılında Bundesliga’da oynayan oyuncuların yüzde 52.4’ü (525 futbolcunun 275’i) performans merkezlerinden gelme olduğunun altı çizildi.
2) MALİYET
Yekunda tüm kulüpler performans merkezine yılda yaklaşık 100 milyon Euro yatırım yaptı. 36 kulübü düşündüğünüz devir bu rakam çok yüksek değil. Yeniden de kulüpler bu merkezleri inşa etmek için oyuncu satışından buraya hak ayırmak zorunda kaldılar. Sair bir deyişle oyuncu satmaya da teşvik edildiler. Alman Federasyonu ise Şampiyonlar Ligi havuzundan gelen 7.5 milyon Euro’luk fonu bu ligde oynamayıp performans merkezi inşa eden kulüplere dağıttı. Restoran ya da otellerde olduğu üzere bu merkezler bağımsız şirketler tarafından 9 farklı kritere nazaran değerlendirilip yıldızlar verildi. En iyisi olan 3 yıldızlı performans merkezine sahip grup Şampiyonlar Ligi’nden gelecek olan fondan yaklaşık 360 bin Euro ek gelir elde ediyordu. 2 yıldız alan 260 bin Euro… Bugün Almanya’da 55 grup performans merkezine sahip
3) MEKTEPLER
Bugün performans merkezlerinde yaklaşık 6 bin genç futbolcu yetiştiriliyor. Binlerce oyuncudan yalnızca onlarcası profesyonel futbol ömründe çalışma imkanına sahip olacaklar. Evet arkada kalan binlerce çocuğa ne olacak? Alman Federasyonu kulüplerle organik bağa sahip elit mektepler açtı. Bugün 29 tane olan bu mekteplerin özelliği test tarihlerinin dahi maçlara nazaran belirleniyor oluşu. Tıpkı devranda performans merkezlerinde okuyan oyuncular futbolcu olma talihini devam ettirmek için mekteplerde belirli orantıda muvaffakiyet göstermek zorunda bırakıldı. Bu da genç neslin daha eğitimli olmasının yolunu açtı.
4) KİMLER YETİŞTİ KİMLER…
GymnasIum olarak isimlendirilen üniversiteye direkt geçiş imkanı sağlayan bir nevi fen lisesi kıvamında olan mektebe burada yetişen çocukların gitme orantısı yüzde 54. Meğer Almanya çapında bu orantı yüzde 45. Performans merkezinde yetişen yabancıların tekrar bu mektebe gitme orantısı ise yüzde 36. Almanya çapında yabancı olup da Gynmasium’a ayrılanların nispeti ise yüzde 15’in dahi altında. Nihayetinde sakatlık, zayıflık üzere çeşitli nedenlerden ötürü futbolcu olamayan gençlerin geleceği de bu biçimde garanti altına alınmış oldu. Mario Gomez, Toni Kroos, Jerome Boateng, Mesut Özil üzere pek çok yeteneğin bu elit mekteplerden mezun olduğunu da hatırlatalım.
5) TESİS TEK BAŞINA EHIL DEĞİL
Alman Federasyonu’nun kulüplere mecburî olarak performans merkezleri dayatması gelişimin birinci adımıydı yalnızca. Mekteplerde verilen eğitimin modernize edilmesi, sokaklara yaratıcılığın arttırmaya yönelik yapılan bin tane meydandan ilkokullarda hizmet alması için 20 bin eğitimcinin yetiştirilmesi ve mekteple bir arada futbolun meselesiz bir formda ilerlemesi için açılan elit mektepler üzere kıymetli detaylar da bu gelişimde rol oynadı. Almanya yabancının sınırsız olduğu devranda örnek aldığı Fransa ile bir arada Avrupa’nın en fazla nitelikli oyuncu yetiştiren memleketlerinden birisi olmayı başardı.
6) YABANCI HUDUDU NEDEN KALDIRILDI?
Almanlar öncelikli olarak oyuncu yetiştirme konusunda değerli adımlar attı. Buna karşın 2004 Avrupa Şampiyonası sonrası yabancı kuralında da değişikliğe gitti. Yetiştirilen genç oyuncuların forma talihi bulması ismine Avrupa Birliği dışında olan memleketlerden gelen oyunculara hudut getirildi. Evvel 6 yabancı oynatılması gündeme geldi ve her sene bu sayı bir bir düşürülerek devam etti. Nihayetinde Almanlar 3 yabancı hakkına kadar kısıtlamaya gittiğinde farklı bir problemle karşı zıdda kaldı. Avrupa kupalarında yarışan Bayern Münih ve o devrin büyüğü Werder Bremen üzere gruplar haksız yarışmayla karşı zıdda kaldı. Karl Heinz Rummenigge ve Klaus Allofs yabancı hududuna isyan etti. Öte yandan oyuncu yetişmediği devir kuralın hiçbir meali olmadığı üzere kadroları daha da geçmişe itti. 2006 Ocak ayında Almanya yabancı kuralını memleketler arası yarışmada uzunluk gösteren kadroları güçsüzleştirdiği sonucunu çıkararak bu kuralı kaldırdı. 2014 yılında ise 24 yıl sonra yine Dünya Şampiyonu olmayı başardılar.
10 SERIDE 8 KERE KURAL DEĞİŞİKLİĞİ
Üstün Lig’de son beş seridir uygulanan yabancı oyuncu kuralı, gelecek dönemden itibaren değişecek… Ve bu, son yıllardaki değişikliklerden yalnızca biri olacak çünkü Türk futbolunda münhasıran son 15 yılda yabancı oyuncu kurallarında yapılan sık değişiklikler dikkati çekiyor.
SAYI DÜŞECEK
TFF, Muhteşem Lig’de 2005-2006 dönemi ile 2014-2015 dönemleri arasında yabancı oyuncu kuralında tam 8 kere değişikliğe gitti. Önümüzdeki dönemden başlayarak gelecek 3 yılda kadroların takımlarında ve meydanda bulunacak yabancı oyuncu sayısında kademeli düşüşe gidilecek.
TASARLANAN DEĞİŞİKLİKLER
2020-21: 14 yabancı 8’i maç takımında
2021-22: 12 yabancı 7’si takımda
2022-23: 10 yabancı 6’sı takımda
Misli.com’dan herkese 5 TL armağan,
Hürriyet
