Aksoy, salgın sürecinde yaşanan gelişmeler, 5G süreci, operatörlerin ortak altyapı paylaşımı talebi, gelecekte yaşanması beklenen gelişmelere ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Salgın sürecinin beklenmemesine rağmen bu sürece hazırlıklı olduklarını tabir eden Aksoy, uzun vakittir yatırımlarını ve kaynaklarını daima dijitale aktardıklarını söyledi.
“Pandemi sürecinin dijitalleşmeyi 6-7 yıl öne çektiği” değerlendirmelerine atıfta bulunan Aksoy, Vodafone’un bu sürece, yaptığı yatırım ve çalışmalarla hazırlıklı olduğunu kaydetti.
Salgının kullanım oranlarını artırdığına işaret eden Aksoy, şu bilgileri verdi:
“Dijital kanallarımızdaki etkin müşteri sayımızı aylık ölçüyoruz. Vodafone Yanımda, Online Self Servis ve Vodafone TV uygulamaları üzere dijital kanallarımızı kullanan aylık faal dijital müşteri sayımız 17 milyonu aştı. Öbür yandan, müşterilerimizin son bir yıldaki toplam taşınabilir veri kullanımı, bir evvelki yıla kıyasla yüzde 51 artarak 2 bin 416 petabyte olarak gerçekleşti. Pandemi öncesi Vodafone’un yeni müşteri alımlarının yaklaşık yüzde 20’si dijitalden geliyordu.
Pandemide, Nisan-Mayıs 2020 aylarında bu oran yüzde 50’lere çıktı. Bugün geldiğimiz noktada da yaklaşık yüzde 30. Bu, kıymetli bir değişim. Bu durum, dijital servislere ilgiyi artırdı. Müşterilerimize tüm süreçlerini tek bir platformdan yapma kolaylığının yanı sıra e-ticaretten sigortaya farklı dijital servisler de sunduğumuz Vodafone Yanımda uygulamasını kullanan müşteri sayımızda yaklaşık yüzde 20’lik artış oldu. Vodafone Yanımda’nın kullanımında en çok artış Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaşandı. Türkiye genelinde ise bilhassa 40 yaş ve üzerinde kullanımın ağır olarak arttığını gördük.”
– “Salgın sürecinde veri kullanım artışı Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da daha fazla”
Salgın sürecinde veri kullanım oranlarında da değerli artışlar yaşandığını aktaran Aksoy, mobilde yüzde 10, sabit internette yüzde 60’a varan artışlar yaşandığını bildirdi.
Kelam konusu artışların bölgesel dağılımlarına değinen Aksoy, veri kullanım artışının Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da daha fazla olduğunu söyledi.
Son bir yılda 1,9 milyar TL yatırım gerçekleştirdiklerini bildiren Aksoy, yapılan yatırımlar sayesinde veri artışından hizmetlerin olumsuz etkilenmediğini, bu artışın iyi yönetildiğini kaydetti.
Aksoy, artık dijitalde gelinen noktada geriye dönüş olmayacağına işaret ederek, bundan sonra fakat ileriye gidileceğini, bu çerçevede kesimin de tüketici beklentileriyle orantılı formda içerik üretmek için çalışacağını söz etti.
Tüketicilerin yeni alışkanlıklar edindiğini belirten Aksoy, “Dolayısıyla veri trafiğinin de bu süreçten sonra düşeceğini zannetmiyorum. Biz de planlarımızı buna nazaran yapmıyoruz, tam bilakis artacağına nazaran yapıyoruz.” dedi.
“Türkiye’nin yeni bir taşınabilir operatöre ya da kesimde yeni bir altyapı sağlayıcısına muhtaçlığı yok”
Engin Aksoy, farklı dallardan farklı şirketlerin taşınabilir operatör hizmeti vermesini değerlendirirken, “Türkiye’deki hem yatırım yükümlülükleri hem vergi yapısına baktığımızda aslında şu anda ne tüketicinin ne Türkiye’nin yeni bir taşınabilir operatöre ya da kesimde yeni bir altyapı sağlayıcısına gereksinimi yok. Burada kıymetli olan iki şey var. Birincisi, müşteriye yarar sağlamak. Müşteriye yarar sağlamak için yatırım ortamının tüketici lehine gelişmesi lazım. Bu gelişim için de yatırımın önünde birtakım pürüzler var, onların kaldırılması lazım. Onun dışında vergi yükümlülükleri var, vergi yükümlülüklerinin düzenlenmesi lazım. Bölümde birinci öncelik aslında bunları düzeltmek ki müşteriye daha iyi bir hizmet verilsin.” sözlerini kullandı.
“Sektörde 3 ana oyuncu olsa da fiberde altyapı sağlayıcısı, neredeyse tek operatör”
Vodafone Türkiye CEO’su Aksoy, kesimde 3 ana oyuncu olsa da fiberde altyapı sağlayıcısının neredeyse tek operatör olduğuna dikkati çekti. Burada 3 operatörün birebir formda etkin olamadığını belirten Aksoy, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Fiberde ortak altyapı kullanımı için somut bir gelişme olmasa da somut bir niyet beyanı var. Cumhurbaşkanımızın hususa ait ağustos ayında yaptığı bir açıklama var; daha sonra bunu takiben 1-2 sefer gündeme getirdi. En sonuncusu da çok yeni, 1-2 hafta evvel Sayın Cumhurbaşkanı Türkiye’nin fiber altyapıya gereksinimi olduğunu gündeme getirdi. Ulaştırma Bakanı, tüm operatör CEO’larının topladı, Varlık Fonu ile birlikte aralık ayında bir inisiyatif başlattı ortak altyapı şirketi kurmaya yönelik. Bundan sonraki yatırımlar ve mevcut altyapının kullanılması da gündemde…
Hasebiyle uzun yıllar sonra kamuda bu türlü bir niyet olduğunu görüyoruz, somut bir şey çıkmasını bekliyoruz. Operatörler ortasında bu mevzuda fikir ayrılıkları olabilir lakin kamuda Sayın Cumhurbaşkanı’ndan gelen bu türlü bir niyet var. Biz de bu niyeti çok önemsiyoruz ve destekliyoruz. Herkesin altyapıya birebir halde erişebilmesi gerek, rekabet üstyapıda olmalı. Ben altyapıdaki eseri 50 TL’ye alırken, diğeri 60 TL’ye, oburu 40 TL’ye almasın ki adil bir rekabet ortamı olsun, gerekiyorsa yatırım yapılsın. Biz Vodafone olarak her türlü tahlile varız. Bununla ilgili kamuda gerçekten somut bir niyet var. Bu kadar somut niyeti daha evvel görmemiştik, yani bardağın yarısı dolu, yarısı boş diyebiliriz. Daha evvel yarısı da dolu değildi. Artık somut adım bekliyoruz.”
“Ortak altyapı şirketinin Varlık Fonu çatısı altında olmasını destekliyoruz”
Engin Aksoy, yapıyı kuracak ortak altyapı şirketinin Varlık Fonu çatısı altında olmasını da desteklediklerini, bu adımın müşteriye gidecek hizmet, operatörlerin verimliliğinin artması üzere yararların dışında ülke iktisadına değerli bir sermaye girişi sağlayacağını kaydetti.
Aksoy, “Sadece 3 operatör değil, iyi bir kurgu olursa buraya yabancı bağımsız yatırımcılar, fonlar da yatırım yapabilir. Zira Türkiye bu açıdan cazip bir ülke, kâfi ki gerçek düzenleme olsun ve yanlışsız çatı kurulsun. Mevzuya artık bardağın yarısı doldu diye bakabiliriz.” tabirlerini kullandı.
“Ülkemizde 5G teknolojisinin geç kalınmadan hayata geçirilmesini istiyoruz”
Vodafone Türkiye CEO’su Aksoy, 2022 yılında yapılması planlanan 5G ihalesine değinirken, dünyada birçok ülkenin 5G teknolojisini kullanmaya başladığını, Türkiye’de 5G teknolojisinin geç kalınmadan hayata geçirilmesini istediklerini söz etti.
Aksoy, şunları kaydetti:
“Uygun yatırım şartlarının oluşması sağlanarak önümüzdeki yıl frekans ihalesinin yapılması ve 5G’nin tüketicilerle 2023’te buluşması gerektiğine inanıyoruz. Yani münasebetiyle artık Türkiye için de geç kalmanın bir maliyeti vardır, bir işe geç girmenin bir maliyeti vardır. Türkiye, geç kalmadan bu yatırımı yapmalı. 2022’de ihale yapılmasının mantıklı bir zamanlama olacağını düşünüyoruz. 2022’de ihale yapılması demek, 2023’de 5G’yi kullanmamız demek. Bu mantıklı olur lakin daha da geç kalmamamız lazım. Geç kaldıkça yeni teknolojiler de çıkıyor. Bizim artık 5G’ye geçiş yapmamız lazım. Burada müşteri tecrübesi manasında hazırız. Türkiye’nin en büyük memleketler arası direkt yatırımcılardan biri olarak, bu alandaki global birikimimizi ve tecrübemizi ülkemize aktarmaya hazırız. Bu çerçevede tüm hazırlıklarımızı süratle yapıyoruz. Türkiye’nin 5G’ye hazırlanması konusunda kamu otoriteleriyle iş birliği halindeyiz.
İhale sonrası 5G teknolojisinin tüm bölümlerde kıymetli bir katma paha yaratması bekleniyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın iddialarına nazaran, 5G teknolojisi, Türkiye’ye altyapı ve dikey uygulamalar dahil 10 milyar doların üzerinde yatırım çekecek. Pandemi sonrası periyotta dijital dönüşüm sürecinde ileride olan ülkeler değerli bir avantaj elde etmiş olacak. Ülkemizin de bu oyunda gecikmeden yerini alması için gereken adımların atılması kıymet taşıyor.”
“Türkiye’nin en büyük yabancı sermayelerinden biri olarak Vodafone, Türkiye’de fiber hafriyat hakkına sahip değil”
Engin Aksoy, 5G hizmetinin sağlıklı biçimde verilebilmesi için baz istasyonlarının fiberle birbirine bağlanması gerektiğini belirterek, “Bugün maalesef bizim fiber kazma müsaademiz yok. Türkiye’nin en büyük yabancı sermayelerinden biri olarak Vodafone, Türkiye’de fiber hafriyat hakkına sahip değil. ‘Fiberi kiralayalım’ dediğimizde de şu anki fiyatlar çok yüksek.” dedi.
Fiberle baz istasyonu bağlama konusunda, maliyetinden çok yüksek fiyatlar bulunduğunu, acil bir düzenlemeye muhtaçlıkları olduğunu aktaran Aksoy, “Ya fiber müsaadesi verilmesi ya da fiber kiralamanın makul bir düzeye getirilmesi gerek. Biz burada ikisine de ‘evet’ diyoruz. Baz istasyonu bağlamak için Türk Telekom’dan da fiber kiralarız lakin maliyet fiyatının olması lazım. Burada acil bir düzenlemeye muhtaçlığımız var. 5G için öncelikli gereken hazırlık bu, gerisi için biz hazırız.” diye konuştu.
“Taksit sonunun esnetilmesi yahut 3 bin 500 TL bareminin ayarlanmasının uygun olacağını düşünüyoruz”
Vodafone Türkiye CEO’su Aksoy, akıllı telefon satışındaki taksit sınırlamasına ait de değerlendirmelerde bulundu.
Ağustos 2018’de akıllı telefonlara taksit sonu getirildiğini, buna nazaran, 3 bin 500 TL’nin üzerindeki cep telefonlarının en fazla 3 taksitle satılabildiğini anımsatan Aksoy, ortadan geçen 3 yılda hem cep telefonlarına yönelik ÖTV’de yüzde 25’ten yüzde 50’lere varan bir artış olduğunu hem de kurdaki dalgalanmalardan ötürü fiyatların yükseldiğini söyledi.
Aksoy, şöyle devam etti:
“Dolayısıyla bu 3 bin 500 TL hududu çok yetersiz gelmeye başladı. Hem müşterilerin dijital muhtaçlıklarının karşılanması için hem irtibatın daha da kritik hale geldiği doğal afet üzere durumlarda akıllı telefonların ne kadar gerekli olduğunu bildiğimiz için hem de ülkemize yakında gelecek 5G teknolojisi için akıllı telefonlara muhtaçlık olacağından akıllı telefonların önündeki ticaret mahzurlarının yumuşatılmasını uygun görüyoruz.
Mevcut durumda vatandaşlarımız, daha çok taksit imkanı olan 3 bin 500 TL’nin altındaki telefonlara yöneliyorlar. Bu telefonlar adet olarak baktığımızda pazarın neredeyse yüzde 80’ini kapsıyor. Bununla birlikte bu telefonlar, dijital teknolojilerden yararlanmayı sağlayacak uygulamaları kapsamıyor ya da 4.5G, 5G üzere yeni kuşak teknolojilere yanıt veremiyor. Akıllı telefon ticaretine getirilen bu kısıtlama, dünyanın en iyi havalimanını inşa edip oraya inecek uçakların sayısını sonlandırmaktan farksız. Bu taksit hududunun esnetilmesinin yahut 3 yıl evvel 3 bin 500 TL olarak belirlenen baremin ayarlanmasının uygun olacağını düşünüyoruz. Bugün 5G dayanaklı bir telefon asgarî 5 bin TL’den başlıyor. Münasebetiyle 3 bin 500 TL baremi artık yeniliğini yitirdi. Mevcut baremin en azından 7 bin 500-8 bin TL civarına çekilmesini istiyoruz.”
Cep telefonlarının, cari açığın ve ithalatın yüzde 1’inden azını oluşturduğuna işaret eden Aksoy, faturaya yansıtılan borcun ödenememesi durumuyla ilgili ise bu mevzuda çıkarılan bir yönetmelik bulunduğunu aktardı. Aksoy, kamuoyunda konuşulan “operatörden telefon alan tüketicinin faturasını ödemediği hallerde cep telefonlarının operatör tarafından kullanım dışı bırakıldığı” telaffuzlarının gerçeği yansıtmadığını da söyledi.
“Sadakat platformunu Türkiye’de yazıyoruz, ihraç etmeye başladık, eylülde Vodafone Almanya kullanmaya başlayacak”
Vodafone Türkiye’nin ihracat çalışmalarına da değinen Aksoy, uzun yıllardır Vodafone Grubu’na ve Vodafone Kümesi’nin dışındaki operatörlere Türkiye’den araç takip, kişi takip üzere lokasyon bazlı hizmetleri ihraç ettiklerini bildirdi.
Aksoy, “Şimdi Vodafone Kümesi, Vodafone Türkiye’yi bu sadakat programlarında bir mükemmeliyet merkezi olarak seçti. Bireye özel eserlerin ya da kampanyaların olduğu sadakat platformunu artık Türkiye’de yazıyoruz ve bunu da ihraç etmeye başladık. Portekiz’de lansmanı yapıldı. Eylül ayında Vodafone Almanya’da bizim eserimizi kullanmaya başlayacak.” formunda konuştu.
“Sektör olarak birlikte çalışmayı daha iyi yapabilirdik, hala da yapabiliriz”
Engin Aksoy, neyi daha iyi yapıp neyi yapamadıkları hakkında değerlendirmelerde bulundu. Ortak altyapı konusunu daha erken ve daha yüksek dozajda konuşmalarının daha iyi sonuçlar getireceğini söz eden Aksoy, şunları kaydetti:
“Fiberde ortak altyapıyı biraz geç konuşmaya başlamış olabiliriz. Yalnızca fiberde değil, mobilde de ortak paylaşım, ortak altyapıda neler yapılabilir konusu vaktinde konuşulabilirdi, hala da konuşulabilir. Kulelerin ortak olması, altyapının kimi yerlerde gerekiyorsa ortak olması, birtakım sistemlerin ortak kullanılması üzere dalın önünü açacak hizmetin yaygınlaşmasını sağlayacak tahliller hayata geçirilebilir.
Kulenin paylaşımı, kulenin üzerindeki ekipmanların paylaşımları üzere hususlar yapılıp hızlandırılabilir. Hem fiber ortak altyapı hem taşınabilir ortak altyapı operatörler ortasında çalışılabilecek hususlar. Kesim olarak birlikte çalışmayı daha iyi yapabilirdik, hala da yapabiliriz.”
Hürriyet