Evet, soru gelmesi olası hususlar hangileri? Sorulan sorulara nasıl dikkat edilmeli? Hangi mevzularda hangi sözler değerli? Tonguç Akademi eksperleri Liselere Geçiş Imtihanı’nda (LGS) soru gelmesi beklenen mevzuları ve soruları çözerken kolaylık sağlayacak tüyoları sizler için açıkladı. Mütehassıslardan ders ders taktikler şöyle:
TÜRKÇE
Türkçe’de fiil çatısı, cümle cinsleri, anlatım bozukluğu bahislerinden soru gelmeyecek. Sorular yüklü olarak modülde mana, tablo grafik, soruları kısmından fiilimsi, yazım ve noktalamadan gelecek. Bu usul soruları çözerken her soru için dikkat etmemiz gereken taktikler var. Örneğin, sözcükte meal konusunda konumuna koyma metodunu kullanabiliriz. Yani rastgele bir sözcük hangi manadan biriyle ‘kullanılmıştır ya da kullanılmamıştır’ sorularında verilen meali konumuna koyma sistemiyle uyguladığımızda sorunun yanıtı ortaya çıkacaktır. Deyimler ve atasözlerinde geçmiş yıllardaki örnek sorulara bakmak ve bol bol tekrar etmek bize önemli bir net artışı sağlayacaktır. Görsel yorumlama, tablo grafik yorumlama sorularında soru benden ne istiyor, bana ne vermiş mantığıyla ilerlemek istiyor. Sorunun kökü dikkatli bir halde okunduktan sonra sorunun üst kısmında verilen haberler bütünüyle gözden geçirilmeli ve o halde sorular cevaplanmalıdır. Metin cinsleri sorularında üstte verilen manalar çok çok değerlidir. Üstte verilen bir açıklamanın dışında bir karşılığa yönelmek bize yanlış yaptırtır. Hasebiyle üstte verilen açıklamalara dikkat etmemiz gerekir. Son yıllarda ‘kesin olarak söylenebilir’ üslubu soruların üst üste geldiğini görüyoruz. Bu yıl da bu sorulardan bekliyoruz. Bu sorularda metinden çıkacak cevaplara bakmamız gerekir. Tahlil yapmak bizi günaha yöneltir. Fiilimsi konusundan kesinlikle soru bekliyoruz. Aslında üst kısmında açıklanacaktır. Mektepliler fiilimsinin -ma, -me olumsuzluk ekini alabildiğini unutmamalı. Noktalama işaretlerinde virgül değerli. ‘Boş bırakılan konuma mülahazanın akışına nazaran ne getirilmelidir?’ sorularında yapısal kontaklara dikkat etmek gerekir. ‘Ama, ancak üzere bağlaçlardan evvel olumlu bir söz varsa akabinde olumsuz bir tabir gelir ya da tam aksisi olur. Ana fikir sorularında paragrafın son cümleleri can kurtarır. Paragrafın ahir söylenen ‘ama, ama, özetle, bu yüzden’ üzere sözlerden sonra ana cümle gelebilir. Grafik sorularında verilen her bilgiyi dikkatli bir biçimde gözden geçirmek gerekir.
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
Bu derste mekteplilerin kesinlikle ulusal egemenlik ve ulusal beraberlik kavramlarını çok iyi bilmeleri gerekir. Bu kavramların sorulacağı bir soruda seçeneklerde zıtlarına çıkacaktır. Kuvayi Milliye’nin, manda ve himayenin, TBMM’nin, ulusal hadlerin yapılan, yapılan kongre ve savaşların bu kavramlardan hangisiyle temaslı olduğunu bilmek imtihanda hakikat yapmak açısından çok kıymetli. Acilen çabucak her yıl sorulan Atatürk milliyetçiliği konusuna da kesinlikle dikkat etmemiz gerekir. Atatürkçülük’ün ırkçılıkla alakası olmadığı birçok sene soruldu. Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinde, münhasıran inkılapçılık olmadığı, bir numara periyot mevzuları düşünülürse sorulma ihtimali yüksek. Zira Atatürk Kurtuluş Savaşı yıllarında, 1. Yerküre Savaşı yıllarında inkılapçılık özelliğini göstermemiştir. Sonraki yıllarda Cumhuriyet’in ilanından sonra devrimlere kıymet vermiştir. Bu kazanım birçok testte hakikat karşılık olarak önümüze gelir. Siyasi, askeri, türel, toplumsal kavramları 2020 LGS’de birçok mekteplinin önüne gerçek yanıt olarak gelme ihtimali vardır. Bunların manasını çok iyi bilmemiz lazım. TBMM’nin açılışının siyasi bir hadise olduğu, İstiklal Mahkemeleri’nin hukuksal kararlar verdiği, Tekalif-i Milliye’nin askeri meydanda bir düzenleme olduğunu mektepliler bilmeli. Askeri muvaffakiyetlerin siyasi muvaffakiyetler getirdiği, vukuatların hukuksal bir yerde çözülmek istendiği birçok LGS sorusunda önümüze çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin Bir numara Yerküre Savaşı’nda içinde bulunduğu durum ve kapitülasyonlar birçok mekteplinin önüne soru olarak geliyor.
MATEMATİK
Matematikte aktüel hususlarla temaslı bakteri, virüs, plastik atık sorunu üzere mevzularda ilmî gösterimin, üslü sözlerin ya da karaköklü sözlerdeki yaklaşık kıymet sorularının örnek sorulara bakılarak geleceği düşünülebilir. Buna karşı talebeler hazırlıklı olmalılar. Mevzularla alakalı bilmemiz gereken kıymetli tüyoları şöyle sıralayabiliriz: Çarpanlar ve katlarda bir sayının çarpanlarının tıpkı devranda onun bölenleri olduğu unutulmamalı. Başlangıç ve bitişler, ağaç dikme üzere sorularda uzunluk aralığa bölündükten sonra 1 eklenmesi gerekir. Bu da kıymetli bir malumat. Olgu tahlilinde bir sütun grafiğini daire grafiğine dönüştürürken evvel donelerin toplanması gerektiği sonra bulunan yekun 360 noktaya oranlanarak her bir sütuna karşı gelen daire diliminin merkez açısının hesaplanması gerektiği unutulmamalı. Mümkünlük konusunda kimi sorularda olasılığın durumu baştan zahir değildir. Bu türlü sorularda evvel mümkün durumlar oluşturulur daha sonra aralarından muhtemel durumlar seçilir. İstenilen muhtemel durum sayısı tüm muhtemel durumların sayısına da oranlanabilir. Birtakım sorularda birden ziyade özellik istenebilir. Mesela, ‘Rakamlar arasında seçilen bir sayının çift asal sayı olma mümkünlüğü kaçtır?’ sorusunda istenilen durum hem çift hem asal olması olduğu için buna uyan yalnızca 2 rakamı vardır. İstenilen durum sayısı 1’dir. Testte mümkünlük konusu kolay olsa da en ziyade öbür mevzularla birleştirilebilen bir bahis. Olgu tahlili, esaslı sözlerle birleşebileceğinden talebelerin birden çok kazanımlı soruya karşı hazırlıklı olması gerekir. Tüm mümkün durumların eşit olduğu hadiselerde istenilen mümkün durum ne kadar büyükse o vukuatın olma mümkünlüğü o kadar çokça olur. Matematik için özetle geçen yıllarda karşılaştığımız tek mevzu içeren sorular alanına daha çok hususların birleştirildiği sorulara karşı hazırlıklı olmalıyız.
FEN HABERI
Fen haberi soruların baktığımızda mevsimler ve iklim ünitesinde mevsimlerin oluşum nedenlerini sorgulayan sorulara karşı dikkatli olmalıyız. Bu ünitede iklim ve hava hareketleri üzere kavramlar arasındaki farklar belirlenmeli, günlük hayat durumlarına uyarlanmalı. Hava durumunun günlük hayattaki tesirini sorgulayarak başlayabiliriz. DNA ve genetik kod ünitesinde ailemizden gelen kalıtsal özellikleri öğrenmeye başlıyoruz. Genetik miras, genetik yapı ve bundan daha güçlükle farklı Latince sözlere karşı bir sözcük oluşturmalıyız. Bu arada pandemi sürecinde koronavirüsün nasıl mutasyon geçirdiğini araştırıp öğrenmeliyiz. Basınç ünitesinde hangi durumlarda katı basıncın arttırılıp azaltılabileceği, likit basıncının hangi değişkenlere bağlı olduğu, açık hava basıncı kıymetinin nelere bağlı olduğu soru olarak kesinlikle önümüze gelecektir. Bununla alakalı gerçek yanıta ulaşabilmek için kullanmamız gereken münasebetli düzenekleri araştırmalı ve öğrenmeliyiz. Deney olguları olarak kullandığımız bağımlı değişken, bağımsız değişken ve denetim edilen değişkenleri deney düzenekleri üzerinde kullanmak da soruları rahatlıkla cevaplamamızı sağlayacaktır. Bağımlı değişkenin sonuç olduğunu unutmamak gerekir. Unsur ve sanayi ünitesi periyodik tablonun keşfiyle başlıyor. Metal, ametal ve yarı metallerin özelliklerini bildiğimizde günlük hayatta kimyasal değişimlere neden olan yansımaları öğrendiğimizde bu ünitende de kolay kolay soru kaçırmayız.
DIYANET KÜLTÜRÜ VE AHLAK MALUMATI
Ayet ve hadisler üzerinden çıkarım soruları kesinlikle gelecektir. Binaenaleyh MEB’in örnek sorularda da bölge verdiği üzere, ayet ve hadislerin hangi kavrama denk geldiği, ayette neyin vurgulandığı konusunda talebelerin hazırlıklı olması gerekir. Koronavirüs hasebiyle aklık, kişi haklarına dikkat etmek, toplumsal ya da fiziki maddelerle alakalı bir sorunun gelmesi bekleniyor. Müddetlerin verdiği iletileri ve aktüel mevzuları hakikat yorumlayan öğrenci diyanet sorularında zorlanmayacaktır.
İNGİLİZCE
LGS 2020 İngilizce sorularında gramer konusu gelmeyeceğinden mekteplilerin söz eksiklerine dikkat etmeleri gerekir. Söz eksiği olan mekteplilerin sorulardaki sözleri ayırt etmeye çalışırken, en azından gayrısında farklı bir sözün olduğu seçeneği işaretlemeleri artı puan kazandırabilir. Örneğin, ‘friendship’ konusunda bir arkadaşın üç seçenekte olumsuz, bir seçenekte olumlu özelliği verilebilir. Beş ünite için eşit dağılımda yani her üniteden ikişer soru çıkması yüksek bir mümkünlük. Bir tablo sorusu, bir grafik sorusu, iki metin sorusu, 1-2 söz malumatını amaç alan soru, 3-4 adet diyalog sorusu, ve bir adet fotoğraflı soru gelmesi olası.
Hürriyet