TÜRKİYE Eser İhtisas Borsası’nın (TÜRİB) ziraî eser endekslerini yayımlamaya başlaması münasebetiyle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde (TOBB) tanıtım toplantısı düzenlendi. Ziraî eser ticaretinin artmasıyla eser borsalarının da gelişmeye başladığını, 2017’de TÜRİB’in kurulmasıyla tarım eserleri ticaretinin daha aktif bir pozisyona ulaştığını tabir eden Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, eser borsası ile lisanslı depoculuğun birbirinden ayrılmaz kesimler olduğunu belirtti. Bakan Pakdemirli, “Bu iki yapı, ne kadar sıkı ve uyumlu çalışırsa, üretim ve karın garantisi de o boyutta güçlenerek artacaktır” diye konuştu.
REKABET VE YARAR
TÜRİB’in, tarım eserlerinin kayıt altına alınıp, alım-satımının yapıldığı, hareketlerinin takip ve denetim edildiği bir yapı olduğunu lisana getiren Pakdemirli, kelam konusu yapıda bilhassa üreticinin finansal sisteme erişiminin ve entegrasyonunun değerine dikkati çekti. Üreticinin, eserini lisanslı depoya teslim ettiğinde, kendisine Elektronik Eser Senedi (ELÜS) verildiğini belirten Pakdemirli, şunları söyledi: “Üretici bu evrak ile eserlerini istediği vakit satabiliyor. ELÜS sayesinde, Ziraat Bankası’ndan 5 milyon liraya kadar sıfır faizli kredi kullanarak finansman muhtaçlığını karşılıyor. Borsa sayesinde üreticiler mahsullerini yalnızca lokal piyasada değil, ulusal ve milletlerarası pazarlara da ulaştırabiliyor. Bu durum, hem rekabeti hem de çıkarı beraberinde getiriyor. Eser İhtisas Borsası’nda eserler, kaliteye nazaran sınıflandırılarak fiyatları belirlendiğinden, bu yapının gelişmesi kaliteli üretimin artmasına da direkt katkı sağlıyor.”
KOLAY KESTİRİM
Eser fiyat endekslerinin, tarım eserleri piyasasına farklı bir boyut katacağını, bu endekslerin ELÜS süreçlerini kullanarak tek yahut küme halindeki ziraî eserlerin fiyat performansını ölçmek hedefiyle tasarlandığını belirten Bakan Pakdemirli, şunları kaydetti: “Borsada süreç gören ELÜS’lerden oluşan endeksler, tarım eserlerinin fiyat hareketleri hakkında üreticilerimiz ile besin ve finans dalındaki paydaşlarımıza daha fazla bilgi sağlayacaktır. Fiyat değişiklikleri daha kolay iddia edilecek, tahliller daha yanlışsız yapılacak ve eser performans ölçümleri faal olarak kullanılacak. Birinci olarak, stratejik değeri ve likiditesi yüksek olan, buğday, arpa ve mısır için uygulanmaya başladı. Bir gösterge aracı olarak kullanılabilecek bu endeksler sayesinde, piyasanın anlık durumu şeffaf bir biçimde ortaya konulacak ve öbür yatırım eserleriyle karşılaştırma imkânı da sağlanacaktır.”
‘LONDRA’YA DEĞİL TÜRİB’E BAKACAĞIZ’
ELİNDEKİ ziraî emtiayı yanlışsız formda koruyan, bunları sağlıklı depolama sistemleri ile koruma edebilen ve arz talep istikrarını sağlayabilen ülkelerin şoklardan daha az etkilendiğini lisana getiren TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bu endeksler bize eser piyasasını şeffaf ve kolay bir formda izleme imkanı tanıyacak. Ülke genelinde referans fiyat oluşumuna katkı sağlayacak. Artık buğdayın fiyatı için Şikago’ya, Londra’ya değil, TÜRİB endeksine bakacağız. Bu endeksler tarımın nabzı, çiftçinin ve yatırımcının pusulası olacak” diye konuştu.
‘YATIRIM ARACINA DÖNÜŞECEK’
TMO’nun piyasa müdahalelerinin tesirlerini net olarak görebileceklerini, böylelikle TMO’nun hububat piyasasında çağdaş bir piyasa yapan üzere konumlanmasına da takviye vereceklerini söyleyen Hisarcıklıoğlu, birebir vakitte başka emtialar ile Türkiye’deki ziraî eserlerin performansını da karşılaştırabileceklerini lisana getirdi. Hisarcıklıoğlu, ilerleyen devirde bu endekslerin birer yatırım aracına da dönüştürülebileceğine işaret ederek, çalışmalar tamamlandığında isteyenlerin tarım eserlerine yatırım yapabileceğini bildirdi.
TMO YERİNE ELÜS SİSTEMİ
PAKDEMİRLİ, 2020’de TMO’nun toplam alımının yüzde 80’inin ELÜS kapsamında gerçekleştirildiğini tabir ederek, “Hedefimiz, lisanslı depoculuk sisteminin ülke genelinde yaygınlaşmasıyla birlikte TMO’nun üreticiden yaptığı alımların tamamını lisanslı depolar üzerinden ELÜS yoluyla gerçekleştirmek” dedi.
Hürriyet
