Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, Türkiye’de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün azalma eğilimi göstererek 2020 yılında 3,30 şahsa düştüğü görüldü.
ORTALAMA HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜNÜN EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET ŞIRNAK OLDU
Türkiye’de 2020 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu vilayet, 5,75 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak vilayetini 5,25 kişi ile Şanlıurfa ve 5,16 kişi ile Hakkari izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu vilayet ise 2,61 kişi ile Çanakkale oldu. Bu ili, 2,66 kişi ile Tunceli ve 2,68 kişi ile Eskişehir izledi.
TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANI ARTTI
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2014 yılında %13,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2020 yılında %17,9’a yükseldiği görüldü.
TEK ÇEKİRDEK AİLE VE GENİŞ AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANINDA AZALMA GÖRÜLDÜ
Tek çekirdek aile olarak tabir edilen, sırf eşlerden yahut eşler ve çocuklarından yahut tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranında azalma olduğu görüldü. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranı, 2014 yılında %67,4 iken 2020 yılında %65,2’ye geriledi. Öteki yandan geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve öteki bireylerden oluşan hanehalklarının oranı 2014 yılında %16,7 iken 2020 yılında %14’e düştü.
ÇEKİRDEK AİLE BULUNMAYAN BİRDEN FAZLA ŞAHISTAN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANI ARTTI
Ortalarında eş, anne-çocuk yahut baba-çocuk bağı olmayan fertleri içeren; başka bir sözle çekirdek aile bulunmayan birden fazla şahıstan oluşan hanehalklarının oranında artış olduğu gözlendi. Kelam konusu hanehalklarının oranı 2014 yılında %2,1 iken 2020 yılında %2,8’e yükseldi.
TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET GÜMÜŞHANE OLDU
Vilayetlere nazaran hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2020 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin %28,7 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane vilayetini %27,9 ile Tunceli ve %26,7 ile Giresun izledi. Öbür yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu vilayet ise %10,2 ile Diyarbakır oldu. Diyarbakır vilayetini %10,4 ile Van ve %10,5 ile Batman izledi.
TEK ÇEKİRDEK AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL OSMANİYE OLDU
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2020 yılında %72,6 ile Osmaniye oldu. Osmaniye vilayetini %72 ile Gaziantep, %71,9 ile Adıyaman ve Kayseri takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu vilayet ise %53,7 ile Tunceli oldu. Tunceli vilayetini %54,8 ile Gümüşhane ve %55,6 ile Artvin izledi.
HANEHALKLARININ %9,7’SİNİ TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARI OLUŞTURDU
Türkiye’de 2020 yılında toplam hanehalklarının %9,7’sini tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının %2,2’sini baba ve çocuklardan oluşan, %7,5’ini ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.
TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARDAN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET BİNGÖL OLDU
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2020 yılında %11,7 ile Bingöl oldu. Bu ili, %11,5 ile Adana ve Malatya vilayetleri izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise %7,1 ile Bitlis ve Ardahan, %7,2 ile Tokat oldu.
Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayetler, %9,2 ile Bingöl, %9 ile Adana ve %8,9 ile İzmir olurken, bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise %5 ile Ardahan, %5,5 ile Tokat, Bitlis ve Burdur oldu.
Öbür yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayetler, %3,8 ile Kilis, %3,1 ile Malatya ve %3 ile Trabzon olurken, bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise %1,6 ile Nevşehir ve Bitlis, %1,7 ile Kayseri, Adıyaman, Tokat, Sinop ve Kars oldu.
GENİŞ AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET HAKKARİ OLDU
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2020 yılında %24,4 ile Hakkari oldu. Hakkari vilayetini %24,2 ile Şırnak ve %21,5 ile Batman izledi. Bu oranının en düşük olduğu vilayet ise %9 ile Eskişehir oldu. Eskişehir vilayetini %9,6 ile Çanakkale ve %10,1 ile Niğde ve Balıkesir izledi.
TOPLAM RESMİ EVLİLİKLER İÇERİSİNDE SON EVLİLİĞİNDE AKRABA EVLİLİĞİ YAPANLARIN ORANI %8,4 OLDU
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2020 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı %8,4 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık çeşidine nazaran incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin %46,6’sının hala/dayı çocukları ile %27,2’sinin amca çocukları ile ve %26,2’sinin ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.
AKRABASIYLA EVLİ OLAN BİREYLERİN EN FAZLA OLDUĞU VİLAYET MARDİN OLDU
Toplam resmi evlenmeler içerisindeki akraba evlilikleri vilayetlere nazaran incelendiğinde, 2020 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu vilayet %20,6 ile Mardin oldu. Bu ili %18,3 ile Şanlıurfa ve %17,1 ile Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu vilayet ise %1,1 ile Edirne oldu. Bu ili %1,5 ile Kırklareli ve %2 ile Çanakkale izledi.
AKRABA EVLİLİĞİ ORANI AZALDI
Evlenme istatistikleri sonuçlarına nazaran, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin %5,9’unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda daima düşüş göstererek 2015 yılında %4,8, 2020 yılında ise %3,8 olduğu görüldü.
AKRABA EVLİLİĞİ 2020 YILINDA EN FAZLA ŞANLIURFA’DA GERÇEKLEŞTİ
Akraba evlilikleri vilayetlere nazaran incelendiğinde, 2020 yılında gerçekleşen toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin, %15,1 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, %13,7 ile Mardin ve %12,6 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu ilin ise %0,5 ile Kütahya olduğu, bu ili %0,6 ile Çanakkale ve Edirne vilayetlerinin izlediği görüldü.
BİREYLERİ EN FAZLA AİLELERİ KEYİFLİ ETTİ
Hayat Memnuniyeti Araştırması, 2020 sonuçlarına nazaran, 18 ve üzeri yaştaki bireyler ortasında kendilerini en fazla ailelerinin memnun ettiğini belirtenlerin oranı %69,7 oldu. Erkeklerin %74,9’u kendilerini en fazla ailelerinin memnun ettiğini tabir ederken bu oranın bayanlar için %64,5 olduğu görüldü. Kendilerini en fazla çocuklarının memnun ettiğini belirten erkeklerin oranı %9,2 iken bayanların oranı %20,7 oldu.
BABASI VEFAT ETMİŞ ÇOCUKLARIN SAYISI 269 BİN 202 OLDU
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2020 yılında Türkiye’de toplam 22 milyon 750 bin 657 çocuk içerisinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 269 bin 202, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 80 bin 798, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 4 bin 518 olduğu görüldü.
Cinsiyete nazaran incelendiğinde, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 137 bin 843, kız çocuk sayısının 131 bin 359, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 169, kız çocuk sayısının 39 bin 629, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 328, kız çocuk sayısının 2 bin 190 olduğu görüldü.
TAŞINABİLİR BİLGİSAYAR BULUNAN HANELERİN ORANI %45,1 OLDU
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, meskenden İnternete erişim imkânına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında %7 iken 2020 yılında bu oran %90,7 oldu. Başka yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook üzere taşınabilir bilgisayar bulunma oranı %0,9’dan %45,1’e, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı %53,7’den %99,4’e yükseldi. Bununla birlikte İnternete bağlanabilen televizyon bulunma oranı ise 2013 yılında %7,3 iken 2020 yılında %33,8’e yükseldi.
GENİŞ AİLELERİN %27,7’SİNİN YOKSULLUK SONUNUN ALTINDA YAŞADIĞI GÖRÜLDÜ
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60,0’ı dikkate alınarak belirlenen sona nazaran yoksulluk oranı 2019 yılında %21,3 olarak gerçekleşti.
Hanehalkı tipine nazaran yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının %12,3’ünün, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının %20,3’ünün, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının %27,7’sinin, çekirdek aile bulunmayan birden fazla şahıstan oluşan hanehalklarının ise %14,1’inin yoksulluk sonunun altında yaşadığı gözlendi.
HANEHALKLARI BÜTÇELERİNDEN EN FAZLA HİSSESİ KONUT VE KİRA HARCAMASINA AYIRDI
Hanehalkı bütçe araştırmasının 2019 yılı sonuçlarına nazaran, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim gayeli yaptığı harcamalar içinde en yüksek hissesi %24,1 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %20,8 ile besin ve alkolsüz içecek harcamaları, üçüncü sırayı ise %16,5 ile ulaştırma harcamaları aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük hissesi alan harcama kümeleri ise %2,2 ile sıhhat, %2,5 ile eğitim hizmetleri ve %3,1 ile cümbüş ve kültür oldu.
KENDİLERİNE İLİŞKİN BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI %58,8 OLDU
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, 2019 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin %58,8’inin oturduğu konutun kendilerine ilişkin olduğu, %25,6’sının ise kiracı olduğu görüldü. Fertlerin %39,3’ünün 2019 yılında konutunda izolasyondan ötürü ısınma sorunu yaşadığı, %36,9’unun sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. nedenlerle sorun yaşadığı ve %26,1’inin trafik yahut sanayinin neden olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut öbür çevresel meseleler yaşadığı görüldü.
Hürriyet
