Maçka ilçesine yaklaşık 32 kilometre uzaklıktaki Şimşirli Mahallesi hudutları içinde sarp kayalık üzerine 8’inci yüzyılda yapıldığı varsayım edilen ve Maçka Belediye Başkanlığı’nın Trabzon Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Konseyi Müdürlüğü’ne müracaatı üzerine anıt eser olarak tescillenen Kuştul Manastırı, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı oluyor. Bulunduğu ‘Kuştul’ mevkisi ile tıpkı ismi taşıyan, ulaşılması güç dev kaya bloğu üzerinde vadinin tamamına hâkim bölgede yer alan manastır; 1200’lü yıllarda yağmalanması ve birtakım kalıntılarının yıkılmasına karşın, hala ayakta kalıp, ihtişamıyla görenleri etkiliyor. Vadiden yüzlerce metre yüksekte inşa edildikten sonra eklenti ve onarımlarla geliştirildiği bilinen manastıra, kısmen çökme yaşanan 72 basamaklı merdiven çıkılarak ulaşılabiliyor.
TARİHE IŞIK TUTUYOR
Bölgede 1904 yılında çıkan yangında büsbütün yanınca yeninden onarılan, nüfus mübadelesinin yaşandığı 1923’te ise boşaltılıp mukadderatına teslim edilen manastırdan vadiye çok sayıda dehliz de uzanıyor. Tek giriş kapısı bulunan 72 odalı manastıra; bölge halkı tarafından uzun yıllardır kullanılan alternatif 3 patika yoldan da ulaşım sağlanabiliyor. Otla kaplı olsa da manastıra gelenler, içinde barındırdığı kaya mezarları ve kilise kalıntılarını görüp, tarihe tanıklık ediyor.
MAÇKA BELEDİYESİ HAREKETE GEÇTİ
Az ziyaretçilerini ağırlayan manastıra gelenler, dağın yamacındaki patika yolun ormandan geçmesi hasebiyle sıkıntı anlar yaşaması üzerine harekete geçen Maçka Belediyesi’nce, bölgedeki güzergâhta yol iyileştirme çalışması başlatıldı. Bölgede planlanan etraf düzenlemesi ile ‘Trabzon’un yeni Sümela’sı’ olarak da adlandırılan tarihi manastırın, turizme kazandırılması hedefleniyor. Güzelleştirme çalışması yapılacak güzergâh boyunca konuşlandırılacak tabelalarla kolay ulaşımın sağlanması amaçlanan manastır etrafına, ziyaretçilerin dinleneceği küçük bir işletme de kurulacak.
‘DOĞA OLAĞANÜSTÜSÜ ALANDA BİR ROTA PLANLIYORUZ’
Maçka Belediye Lideri Koray Koçhan, atıl haldeki Kuştul Manastırı’nın varlığından herkesin kelam etmesini sağlamak için ellerinden gelen çalışmayı yaptıklarını belirterek, “Kuştul Manastırı, malum yıllardır atıl bir halde duran, kimsenin varlığından haberi olmayan, olanların da gidip yerini bulamadığı bir alandı. Maçka Belediyesi olarak Kuştul Manastırı’nın süreksiz tahsisini Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüşü ile sağladık. Şu anda belediye olarak yol çalışmalarına da başladık. Yolları iyileştiriliyoruz; 2 rotadan. Turistlerimiz Galyan Vadisini de görsün, oranın turizm potansiyelini de değerlendirelim istiyoruz. Zira Galyan Barajı, Uzungöl’den daha büyük bir göl havzası olmuş durumda. Etrafında hiç yapılaşmanın olmadığı büsbütün ormanların olduğu alan oldu. Bu bölgeden geçerek, bilhassa şimşir ağaçlarının bulunduğu tabiat mükemmeli alanda bir rota planlıyoruz. Bu rotanın da merkezinde Kuştul Manastırı olacak” dedi.
‘ADINDAN SIKÇA BAHSEDİLECEK ALAN OLACAK’
Yürütülen çalışmaların tamamlanmasıyla Kuştul Manastırı’nın isminden sıkça bölgede bahsedilecek bir alan olacağını kaydeden Koçhan, “Santa Harabeleri’ diye bildiğimiz turizm bölgesinin Trabzon’dan Santa’ya uzanan en kıymetli patika yolunun Kuştul Manastırı’ndan geçtiğini görüyorsunuz. O yolla ilgili de güzergâhlar belirleyeceğiz. İnanç turizmin yanında trekking turizmine bu bölge hizmet edecek. En azından Sümela Manastırı üzere bir onarım yapamasak da ziyaretçilerimizin muhtaçlıklarını karşılayacak en azından orada da küçük bir işletme kuracağız. Hem yaya hem de araç trafiği ile o bölgede turizmin canlanmasını sağlayacağız. Atıl bir manastır; içinin ot ve etraf paklığını yapacağız. Göreceksiniz önümüzdeki yıl Kuştul Manasıtırı da isminden sıkça bölgede bahsedilecek bir alan olacak” diye konuştu.
BARTHOLOMEOS’UN MACERALI MANASTIR ZİYARETİ
Öte yandan Fener Rum Patriği Bartholomeos, beraberindeki rehberlerin sis nedeniyle yanlış yola girdiği için gidemediği Kuştul Manastırı’nı 2012 yılında ziyaret edebilmişti. Ağaçlık alandaki patika yolda yaklaşık 45 dakikalık şiddetli yürüyüşün akabinde manastıra ulaşan ve vakit zaman muhafazalar yardım ettiği Bartholomeos, “Hayretler içinde kaldık. Zahmetle çıkabildik. Bu da iman sorunu. İstek ve iman sorunu. 8’inci yüzyılda o periyodun keşişleri nasıl inşa etti bu manastırı şaşılacak şey. Kendisini büsbütün büyük Allaha adamış beşerler yapabilir bu türlü şeyler” açıklamasında bulunmuştu.
KUŞTUL MANASTIRI
Maçka ilçesi Şimşirli Mahallesi sonları içerisinde bulunan, turizm açısından değer taşıyan Kuştul Manastırı’nın 752 tarihinde inşa edildiği kestirim ediliyor. 1203’te yağmalanıp bir mühlet terk edildikten sonra 1393’te tekrar faaliyete başlayan manastır, 1904’teki yangında büsbütün yanınca 3’üncü kere yapıldı. Günümüze pek az kalıntısı gelen manastırın içindeki mağaranın kuzeyine yaslanmış küçük kiliseciğin çok eski olmadığı biliniyor. Manastırın içine girilince, iç avlunun sağında ve solunda 2- 3 katlı manastır odaları yerleştirildiği görülüyor. Batı cephesinden bir merdivenle içine girilen manastır; geniş holleri ve salonlarıyla dikkat çekiyor. Haç planlı kilisenin vakitle yıkılmış ve hiçbir iz bırakmadan yok oluşu, yıllar evvel define avcılarınca tahrip edilmesinden kaynaklandığı sav ediliyor. Manastırın batıya uzanan dehlizleri olduğu belirlense de kullanılmaz durumda olduğu dikkat çekiyor.
Hürriyet