Son günlerde tekrar gündemde. Tasarruf finansmanı nedir, kimler yararlanabilir?
Aslında birikimlerin etkileşimi ya da birlikte doğan güç diye sloganlaştırdığımız ve bu türlü tanımladığımız bir finansal enstrüman. Birlikte tasarruf prosedürü bildiğiniz üzere dünyada uzun vakitten beri uygulanan ve Türkiye’de bizler tarafından verimliliği arttırılmış, 30 yıldan beri uygulanan bir sistem. Birevim 2016’da kuruldu ve tasarruf finans prosedürünü insanların artık borçtan kurtularak tasarruf sahiplerinin, borca dayalı konvansiyonel finans prosedürlerini kullanmayarak kendi tasarrufları ile elde ettikleri gücü birleştirerek oradan oluşturdukları güçle, gereksinim duydukları finansmana ulaşmalarını sağlıyor. Konut, araç ve işyeri… Yasal olarak bunların finansmanı için kullanılıyor. Küçük tasarruflar dahil birçok tasarrufun birleştiği dar ve orta gelirli ailelerin gereksinimlerini gidermeye yönelik bir finansman yolu.
Bir manada geçmişte de kullanılan, kültürümüzde olan imece usulünün finansman modeline dönüşmüş hali diyebilir miyiz?
Evet gibisi daha geliştirilmiş, daha verimli ve daha kısa vakitlerde ulaşılabilir kılınan finansman. Teknik olarak içerisinde çok düşük maliyetlerinin olduğu bizim sistemimizde yalnızca tertip fiyatı denilen hizmet bedelinin alındığı, onun dışında hiçbir maliyeti olmayan ve teknik olarak kendi tasarruflarınıza dayanan bir yol. Uzun yıllardır faaliyettesiniz ama çok değerli yeni bir yasa çıktı. Bölüme, size ve vatandaşa neler getirdi bu yasa?
Tasarruf finansman kanunu 6 Mart’ta yayınlandı Resmi Gazete’de. Teknik olarak bir finansal kurum olarak düzenledi yaptığımız işi. 6361 sayılı dediğimiz evvelden leasing factoring, para tüketici finansman şirketlerini düzenleyen bugün itibariyle de artık tasarruf finansman şirketlerini de içerisine alan bir kanun içerisinde düzenlendi. Kanunun yapılmasında çok uğraş verdik açıkçası. Tasarruf finansman kavramı da bizim kullandığımız bir kavramdı.
RİSK KONTROLÜ
Kanun bilhassa sermaye yeterliliği getiriyor. Yani bir finansal kuruluşun hem itibar olarak, hem işin yürütülmesi açısından gerekli olan finansal yeterliliği, kendi kaynaklarından karşılaması için 100 milyonluk bir sermaye yeterliliği getirdiler. Ama 100 milyonluk sermaye yeterliliği yetmiyor, sigorta firmalarında bankalarda leasinglerde ve faktoring şirketlerinde olduğu üzere risk kontrol ünitelerini kurduğunuz, kendi iç kontrol yapılarınızla örgütlendiğiniz ve hizmet yapmak için gerekli olan hem teknolojik altyapıyı hem insan kaynağı altyapısı hem de örgütsel altyapıyı tamamlamanızı mecburî hale getiren bir kanun oldu. Maddedeki 100 milyon TL’lik sermaye koşulu aslında en kolay kısım. Öteki tarafları bilhassa risk kontrol ve sürdürülebilirlik unsurları açısından önemli yükümlülükler, kontroller getiriyor. En kıymetlisi bölümü bankalar üzere öteki finans kuruluşları üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na bağlayan ve onun özel kontrolüne tabi kılan bir yasa.
TASARRUFU TOPLUYORUZ
Yeni yasanın halihazırda faaliyet gösteren firmalara ne üzere getirisi oldu?
Şirketlerin kendi sürdürülebilirliklerini sağlamaları ismine çok harika getiriler içeren bir yasa. Öncelikle kendi başlarına bırakılmıyorlar artık. Yani bizler kesimi yönetim ederken, işlerimizi yürütürken BDDK’nın bize göstermiş olduğu direktifler, yasanın göstermiş olduğu ve BDDK’nın hazırladığı yönetmeliklere, bildirilere bankalarda olduğu üzere uymak zorundayız. Hasebiyle yanlış yapma talihi ortadan kaldırılan bir sistem getiriliyor.
Diyelim ki benim aşikâr bir ölçüde param var, size geldim ve bir mesken almak istiyorum. Ne oluyor ondan sonra. Bize somut olarak da anlatır mısınız?
Bizim iş modelimizde finansman tasarruftan üretilir. Yani bankalarda olağan finansal kuruluşlar da bildiğin üzere ya bir sermayeden fon üretilir, işletilir, ya da mevduat toplarsınız bunu kredi olarak pazarlarsınız. Biz mevduat toplamıyoruz zira kredi faaliyeti üretmiyoruz. Biz tasarrufları topluyoruz yani fonlarımız tasarruflardan üretiliyor. Ferdi olarak 100 ayda ulaşacağınız maksatlara, (borçlanmadan, yapay ödeme gücü size üretilmeden, büsbütün kendi üretim gücünüzle, tasarruf gücünüzle bir fon oluşturarak) daha kısa müddette ulaşıyorsunuz. Örneğin 100 bin liralık bir finansmana gereksiniminiz var. Ayda yalnızca 1000 TL biriktirebiliyorsunuz ya da 2000 lira tasarruf edebiliyorsunuz. Kendi başınıza 1000 liralık versiyonda 100 ay, 2000 liralık versiyonda 50 ay beklersiniz. Halbuki bizde sizin üzere birçok insanın tasarrufunu bir havuzda topladığımız ve havuz idaresi yaptığımız için, bu gayelere 10 ayda 8 ayda 12 ayda ulaşabilir hale geliyorsunuz. Herkes ortak bir güç oluşturuyor ve biz buna ‘birlikteliğin harika gücü’ diyoruz. Ferdî tasarrufları hem iktisada kazandırıyorsunuz, hem de bu güçten finansmana daha çabuk ulaşabilir hale geliyorsunuz.
Yeni periyoda hazır mısınız?
Biz çıkarılmasına inanılmaz bir uğraş sarf ettiğimiz yasaya hem altyapı, hem de sermaye açısından hazır hale gelmiştik. Münasebetiyle bugün itibariyle lisans alabilir durumdayız. İnşallah 3 yılda 3 milyon beşere ulaşmayı maksat edinmiş bir şirketiz.
Tasarruf finansmanı bölümü bugüne kadar neler yaptı, bu usulden bugüne kadar kaç kişi yaralandı?
Bu kesim bugüne kadar çok bilinmeyen, nispeten şaibeli görülen, yasal düzenlemesi olmayan bir bölümdü tasarruf finansmanı. Bugüne kadar 300 bin insanın mesken ve araç almasını sağlamış bir bölüm. Bundan sonra yeni yasa artık birer birer değil, kartopu tesiri ile çığ tesiri ile büyüme sağlayacaktır. Bundan sonra yılda 300 bin, 500 bin insanı mesken, otomobil sahibi yapacaktır. Bizim şahsi amacımız 2020 yılı itibariyle 3 yılda 3 milyon beşere ulaşmak.
KONUT VE OTOMOTİV BÖLÜMÜNE KATKI
Pekala bu yasal düzenlemenin konut ve araba pazarına tesiri ne olur?
Birevim 2016’da kurulduğu vakit bu kesimde faaliyet gösteren iki şirket vardı. Bu iki şirketin toplam aylık gerçek kesime katkısı 2 bin civarında yeni tasarruf sahibi kazanımıydı. Ve teslimat manasında, bugün kanunun tahsilat dediği sizlerin mesken alımı otomobil alımı yahut işyeri alımı olarak anlayacağınız finansman ortalama 1000’di. Bugün itibariyle yalnızca Birevim ayda 2 bin teslimat yapıyor. Yani 2 bin mesken ve otomobil alıyor. Bugün dal artık yılda 150 bin civarında teslimat üreten, yani 150 bin civarında mesken işyeri ya da otomobil üreten bir bölüm. Bu yalnızca 5 yılda gerçekleşti. Üstelik bir kanun ve teminat olmaksızın. Tasarruf metotları bütün dünyada da yaygındır. Örneğin Almanya’da büyüklüğü 900 milyar . Bu yasal teminat ile bir arada gerçek bölüme, araba piyasasında bilhassa ikinci el araba piyasasına, mesken piyasasına çok önemli katkılar sağlayacaktır. Almanya’da, İngiltere’de, Belçika’daki örneklerde yasal garanti sonrasında sistem çok büyümüş.
Konvansiyonel sistemler daima bir yurtdışı kaynağı bulunmak zorundadır. Türkiye’de bir kredi pazarlıyorsanız, her vakit mevduattan üretemiyorsunuz. Gidip yurtdışından bir kredi alıyorsunuz. Hasebiyle oburunun tasarrufunu Türkiye’de aslında bir krediye dönüştürüyorsunuz. Bizim sistemimizde yeniden sizlerin bizlerin cebinden çıkan tasarruflarla kendi kaynaklarımızla tekrar Türkiye’de üretilen konutlar arabalar ikinci el piyasası yarar görecek. Hasebiyle bu manada hem gerçek iktisada katkı sağlayacak hem de yurt dışına kaynaklarımızın aktarılmaması manada ulusal iktisada önemli katkı sağlayacak.
Hürriyet
