TÜRKİYE’nin hangi köşesine gitsek iş dünyasından tıpkı ezayı dinleriz. “Kalifiye eleman bulamıyoruz… Kaynakçı, boyacı, tornacı yok… Usta yetişmiyor…” Ulusal Eğitim Bakanlığı (MEB) hem iş dünyasının bu derdine derman olacak hem de işsizliği azaltacak bir projeye soyundu. Her fabrikayı birebir vakitte bir meslek okuluna çevirmek üzere harekete geçen bakanlığın bu husustaki vizyonunu şahsen Bakan Ziya Selçuk’tan dinledik.
UYUMLU PROGRAMLAR
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) bağışladığı 20 milyon liralık tabletlerin bir kısmının Giresun’da dağıtımı için kente gelen Selçuk, TMSF Lideri Muhiddin Gülal’ın da katıldığı bir sohbet toplantısı düzenledi. Selçuk, Türkiye’de meslek lisesindeki marifet setleri ile sanayi ve hizmet dalının gereksinim duyduğu marifet setlerinin örtüşmesini hedeflediklerini vurgulayarak, şunları kaydetti: “Sanayi ve hizmet dalında hünerlerin yenilenmesine ait neye gereksiniminiz varsa bizim müfredatımız odur. Öğretim programlarımız buna ahenk sağlar. Zira bizim mezunlarımızın sizin üretimde beklediğiniz niteliklerle yüzde 100 örtüşmesi ana hedefimiz’ dedik.”
FABRİKADA ODA BULUN
Selçuk, “İş dünyasına diyoruz ki; bir fabrikada 6-7 oda bulun, burayı meslek merkezi yapalım. Öğretmen bizden, siz öğretmen fiyatı de vermeyeceksiniz, yalnızca ustabaşılarınız bize yardımcı olacaklar. Orası iş yeri, öğrenci orada, üretime katılıyor, her gün üretimi görüyor ve çalışıyor. Artık bunun olmaması için mahzur şuydu: Bir fabrikanın içinde eğitim kurumu olmaz biçiminde bir sınırlama vardı, onu da 8 ay evvel kaldırdık” diyor.
ÖZEL KESİM DEVREDE
Okullardaki makine parkı, araç-gereçler, öğretmen nitelikleri, müfredat içerikleri ve gibisi birçok konunun mevcut gelişmelere paralel yenilenme muhtaçlığı olduğunu aktaran Selçuk, “Biz şu anda bir biçimde yapabildiğimizi okullarda yapıyoruz, yapamadığımız konularda da özel bölümün imkanlarını kıymetlendiriyoruz. ‘Bir otelin içerisinde okul kuralım. Aslında çalışma alanı orası, müşteri orada, orada öğrensinler ve orası okul olsun’ dedik. Turizm Bakanlığımızla iki yıl içerisinde 200 civarında bir okul açacağız, şu anda 50 civarında okulumuz var. Bunların hepsi iş öncelikli, iş garantili okullar… Doğal bu ortada iktisatta, üretimdeki gelişmeleri dikkate alan bir eğitim yaklaşımı… Örneğin, savunma endüstrimiz dünyada öncü noktada. O vakit savunma endüstrisinin teknisyen altyapısını yetiştirmek gerekiyor. O vakit ASELSAN’ın içine okul açıyoruz. Gebze’de organize sanayi bölgesine ya da İstanbul Teknik Üniversitesi’nin teknoparkının içine lise açtık ve bunlar Türkiye’de birinci sefer yüzde 1’lik dilimden öğrenci alıyor” diye konuştu.
ELEKTRİKLİ OTO LİSESİ
Selçuk, elektrikli araba lisesi açtıklarını anımsatarak, buna benzeri neye gereksinim varsa artık okulun ve eğitimin o olduğunu söyledi.
Türkiye’de özel dalın meslek eğitim merkezi açabilme müsaadesini aldığını belirten Selçuk, “Meslek eğitim merkezi, çıraklık eğitimi demek. Mesela, Almanya’da mesleksel eğitimin yüzde 85’i özel dalın elindedir. Bizde meslek okullarının yüzde 5’i özel dalla ilgili. Hazır orada imkan varken, o vakit okul orası, eğitim ortamı orası olsun, orayla bir arada çalışalım” dedi. Selçuk, meslek eğitim merkezlerinden mezun olanların yüzde 88’inin istihdam edildiğine dikkat çekti.
AHŞAP VAR OKULU YOK!
Bakan Selçuk, Türkiye’de ahşap oyuncak konusunda önemli bir ithalatın olduğunu gözlemlediklerini, bu kapsamda yerli ahşap oyuncak kesiminin oluşmasına öncülük ettiklerini belirterek, “Dedik ki ‘Bizde ahşap var fakat okulu yok. Çabucak 4 yerde okul açtık. ‘Biz bunu burada üretiriz ve kendimize mahsus dizaynlar yaparız’ dedik. Bunu da yaptık, artık artık ihracata başlıyoruz” dedi.
MEZUN OLANA İŞ ÖNCELİĞİ
ÖĞRENCİLERE hayatın ve dalın gereksinimi olan eğitimin verilmemesi halinde istihdamla ilgili bir tıkanıklık oluştuğuna işaret eden Selçuk, “‘Siz buradan mezun olduğunuzda iş önceliğiniz olacak’ denildiğinde kültür değişiveriyor birden. Türkiye’de şu an prestijiyle 332 bağımsız ve 295 meslek lisesi bünyesinde toplam 627 okul ve kurumda mesleksel eğitim programımız var. Bizim eğitim ve iktisat dememizin sebebi bu. Demokrasi dememizin sebebi… Bütün bu 1.000 okul bir demokratikleştirme projesi birebir vakitte. Bu okullarımıza dijital tasarım marifet atölyelerini koyma, bahçesine spor merkezlerini koyma… Çocuğun ömür sahnesini dönüştürmek istiyoruz ve onları büyük yazarlarla, müzisyenlerle buluşturmak, yani kültürel olarak bir dönüşümü de tetiklemek istiyoruz. Onun ötesinde de alışılmış bu bir fırsat adaleti sağlıyor. Mesela 8 bin 200 civarında tasarım maharet atölyesi açtık bir senede. Bunların tamamını sosyoekonomik olarak daha düşük düzeydeki bölgelerimize açtık. Niçin? Baz oluşturmak için yaptık.”
ÜRETİM PATLAMASI
Ziya Selçuk, mesleksel eğitimdeki üretimden elde edilen gelirde yüzde 15 Hazine kesintisi varken bunun yüzde 1’e indiğini anımsatan Selçuk, bu sayede meslek liselerinde üretim patlaması yaşandığını söyledi.
MÜKEMMELLİYET MERKEZİ
Selçuk, bütün bunların üretimin gerektirdiği maharet setine yönelik bir eğitim anlayışıyla yapıldığını, aksi takdirde okulların endüstrinin beklentilerini karşılamama durumunun ortaya çıktığını kaydetti. Selçuk, “Ar-Ge kısmı, okul kısmı, üretim kısmı… Bunun İstanbul’da ekosistemini kurduk. İstanbul’a plastik endüstrisiyle ilgili bölümün öncülüğünde bir mükemmelliyet merkezi kurduk. Okulunu kurduk, yanında fabrikası var. Daha ileri uygulamalar yapabilme konusu gündeme geldi.”
KENTE MAHSUS OKULLAR
Ziya Selçuk, her ülkenin mesleksel eğitim modelinin kendine has olduğunu, mesleksel eğitimin ulusal gelire bakarak yapılandırıldığını söyledi. Meslek liseleri ve bulundukları kentlerde yapılan üretimin örtüşme oranının yüzde 20’ler civarında olduğunu belirten Selçuk, “Şehrin gereksinimlerini ve buradaki üretimi dikkate alan bir model bu” halinde konuştu.
Selçuk, savunma sanayi lisesi kurarken, ‘bu alanda mühendisimiz çok fakat teknisyenimiz yok’ niyetiyle hareket ettiklerini anlattı. Selçuk, “Konya’da tarımla ilgili büyük bir üretim var. Orada üniversitenin içine bir tarım lisesi açtık, dünyadaki tarım liselerine bakıp. Diyelim bir ineğin DNA’sına bakmak, gebelik testi yapmak, birtakım Ar-Ge çalışmaları yapmak… Bütün bunlarla ilgili gördüğümüz görünüm şuydu; Tokat’ta ve Konya’da tarımla ilgili, Tokat’taki üniversitenin yerleşkesinin içine, son derece çağdaş laboratuvarların olduğu, lise öğrencisinin bir Ar-Ge ortamını rahatlıkla görebildiği liselerden bahsediyoruz. Bu kente has bir şey… Oralarda tarımın ilerlemesi, yükselmesiyle ilgili bir durum” diye konuştu.
Hürriyet
