Kabul edilen yasaya nazaran, Vergi Yol Kanunu’nda yapılan değişiklikle Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK), vilayet özel yönetimleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığına (YİKOB) olan kimi borçlar yapılandırılacak.
Fakat düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları, Kovid-19 ile çaba kapsamında verilen idari para cezaları ile tütün ve tütün mamulleri kullanımından kaynaklanan idari para cezaları kapsam dışında olacak.
Kanunla yapılandırma kapsamına alınacak 30 Nisan 2021 dahil bu tarihten evvelki devirlere ilişkin borçlar şöyle:
– Vergi Yöntem Kanunu kapsamına giren ve beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ait vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme artırımları,
– 2021 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksidi hariç tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme artırımları,
– Yapılan tespitlere ait olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları, idari para cezaları,
– Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince Amme Alacaklarının Tahsil Yolu Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları; işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanı,
– Gümrük Kanunu ve ilgili başka kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme artırımı alacakları, SGK’ye bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen ve belirtilen müddetlerin sonuna kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş alacaklar,
– Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun ilgili unsurları kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2021 yılı nisan ayı ve evvelki aylara ait sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik takviye primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacakları,
– 2021 yılı nisan ayı ve evvelki aylara ait isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacakları,
– Özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ait yapılan ön kıymetlendirme, araştırma yahut tespit sonucunda bulunan eksik personellik meblağı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacakları,
– İşlenen fiillere ait olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacakları,
– İlgili kanunları yeterince takip edilen 2021 yılı nisan ayı ve evvelki aylara ait damga vergisi, özel süreç vergisi ve eğitime katkı hissesi ile bunlara bağlı gecikme artırımı alacakları,
– Vilayet özel yönetimlerinin 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 30 Nisan 2021 dahil bu tarihten evvel olduğu halde düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları.
HESAPLAMADA KULLANILACAK Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANI
Kanunla belediyelere olan borçların da yapılandırılması öngörülüyor. Buna nazaran belediyelerin, Vergi Adap Kanunu kapsamındaki 30 Nisan 2021 tarihinden evvelki periyotlara, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ait vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları ile gecikme faiz ve artırımları; 2021 yılına ait olarak kelam konusu tarihten evvel tahakkuk eden vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme artırımları da kanunun kapsamında yer alıyor.
Öte yandan belediyelerin, Belediye Gelirleri Kanunu’na nazaran vadesi 30 Nisan 2021 tarihinden evvel olduğu halde bu düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ödenmemiş olan fiyat ve hisse alacakları; Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin vadesi kelam konusu tarih olduğu halde bu düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ödenmemiş bulunan su, atık su ve katı atık fiyatı alacakları; büyükşehir belediyelerinin Etraf Kanunu’nun “İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü” başlıklı unsuruna nazaran vadesi 30 Nisan 2021’den evvel olduğu halde teklifin maddeleştiği tarihte ödenmemiş katı atık fiyatı alacakları ile tüm bunlara bağlı fer’i alacakları da yapılandırmaya dahil ediliyor.
Kanuna nazaran, düzenlemenin uygulanmasında kullanılacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 31 Aralık 2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren aylık yüzde 0,35 oranını tabir edecek.
TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK KATILAŞMIŞ ALACAKLAR
Kanunla mutlaklaşmış kimi alacaklar için de yapılandırmaya gidiliyor. Buna nazaran, Hazine ve Maliye Bakanlığı, vilayet özel yönetimleri ve belediyelere bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan düzenlemenin maddeleşerek yayımlandığı tarih prestijiyle şu borçların tahsilinden vazgeçilecek:
– Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme mühleti şimdi geçmemiş bulunan vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları ile ödenmemiş alacağın yalnızca feri alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine bu düzenlemenin yayım tarihi prestijiyle Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağ; kanunda belirtilen müddet ve biçimde büsbütün ödenmesi koşuluyla vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları ile daha evvel ödenmiş olanlar dahil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme artırımlarının tamamı,
– Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme mühleti şimdi geçmemiş ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının yüzde 50’si ve bu meblağa gecikme artırımı yerine bu düzenlemenin yayımı tarihine kadar Yİ- ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyat; ödenmemiş alacağın yalnızca gecikme artırımından ibaret olması halinde gecikme artırımı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyat, kanunda belirtilen müddet ve biçimde büsbütün ödenmesi kuralıyla cezaların kalan yüzde 50’sinin ve bu cezalara bağlı gecikme artırımlarının tamamı,
– Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme müddeti şimdi geçmemiş ve bu düzenlemede sıralanan idari para cezalarının büsbütün bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları yerine kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağ,
– Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme müddeti şimdi geçmemiş bulunan başka asli amme alacaklarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bu alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları ve ödenmemiş alacağın yalnızca fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine bu düzenlemenin yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağ maddede belirtilen müddet ve halde büsbütün ödenmesi kaidesiyle uygulanan faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacaklarının tamamı,
– Kimi Kamu Alacaklarının Uzlaşma Metodu ile Tahsili Hakkında Kanun’un birinci iki hususu mucibince ödenmesi gerektiği halde bu düzenlemenin yayımı tarihine kadar ödenmemiş olan meblağların ödenmesi halinde Kimi Kamu Alacaklarının Uzlaşma Yordamı ile Tahsili Hakkında Kanun yeterince hesaplanan binde iki oranındaki faiz alacaklarının tamamı.
VADESİNDE ÖDENMEMİŞ GÜMRÜK VERGİLERİNE YAPILANDIRMA
Kanuna nazaran, Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme müddeti şimdi geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmının büsbütün bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları yerine bu düzenlemenin yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyat ile idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Ticaret Bakanlığının vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme müddeti şimdi geçmemiş ve gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş idari para cezaları ile Kabahatler Kanunu’nun iştirak kararları nedeniyle kesilmiş idari para cezalarının yüzde 50’sinin maddede belirtilen mühlet ve formda büsbütün ödenmesi koşuluyla cezaların kalan yüzde 50’si ödenmeyecek.
Eşyanın gümrüklenmiş kıymetine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının yüzde 30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacakları yerine bu düzenlemenin yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyatın büsbütün ödenmesi kuralıyla cezaların kalan yüzde 70’i ile alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i amme alacaklarının tamamı tahsil edilmeyecek.
Yasaya nazaran, her bir taşıt için düzenlemenin kanunlaşmasından evvel ödenecek olan motorlu taşıtlar vergisi, Karayolları Trafik Kanunu’na nazaran verilen trafik idari para cezası, mülga Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun uyarınca tahsili gereken geçiş fiyatı ve idari para cezası ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağ ile katsayı fiyatının en az yüzde 10’unun ödenmiş olması halinde maddede belirtilen taksit ödeme mühletince fenni muayeneye müsaade verilecek.
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı ve alkollü içkilerin üreticileri ve ithalatçıları, Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkisi kapsamında kullanılma zaruriliği getirilen özel etiket ve işaretleri kullanmalarına müsaade verilebilmesi için bu yasa ile yapılandırılan Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun ilgili cetvellerinde yer alan eserlere ait özel tüketim vergisi, vadesi 1 Ekim 2020 tarihinden sonra gelen katma bedel vergisi ve bu vergilere ilişkin beyannameden doğan damga vergisi ile bu vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme artırımı yerine düzenlemenin yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın tamamını ödeyecek.
Düzenleme kapsamında yapılandırılan meblağların, öngörülen müddet ve biçimde ödenmemesi halinde vade tarihinde değişiklik yapılmayacak.
BELEDİYE VE YİKOB’LARIN ALACAKLARI
Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Ücrete Tabi İşler” ile “Müze giriş fiyatları ile madenlerden belediyelere pay” başlıklı unsurlarına nazaran tahsili gereken fiyat ve hisseler ile su, atık su ve katı atık fiyatı alacaklarından vadesi 30 Nisan 2021 tarihinden evvel olduğu halde bu düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ödenmemiş olanlar hakkında yapılacak hesaplamalar sonucu belirlenen fiyatların ödenmesi halinde bu alacaklara bağlı her türlü ceza ve artırımlarının tahsilinden vazgeçilecek.
Büyükşehir belediyelerinin, Etraf Kanunu’nun “İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü” başlıklı unsuru uyarınca vadesi 30 Nisan 2021 tarihinden evvel olduğu halde ödenmemiş katı atık fiyatı alacak asıllarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere mukavelelerde düzenlenen her türlü artırımlar hakkında da hesaplanacak fiyatların ödenmesi halinde bu alacaklara bağlı ceza, gecikme faizi ve artırımı ödenmeyecek.
İstanbul Su ve Kanalizasyon Yönetimi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Vazifeleri Hakkında Kanun kapsamında büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon yönetimlerinin kelam konusu tarihten evvel ödenmemiş su ve atık su bedeli alacak asıllarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme artırımları, hesaplamalar sonucu belirlenen meblağların ödenmesi halinde tahsil edilmeyecek.
Öte yandan, düzenlemeyle YİKOB’ların vadesi 30 Nisan 2021 tarihinden evvel olduğu halde ödenmemiş ve Amme Alacaklarının Tahsil Yolu Hakkında Kanun kapsamında takip edilen alacak asılları ile buna bağlı fer’i alacakları da yapılandırılacak. Bu unsur kararından yararlanmak isteyen borçluların hususta belirtilen kuralların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları koşulu aranacak.
Kimi Alacakların Tekrar Yapılandırılması ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Ait Kanun, katılaşmamış yahut dava etabındaki amme alacaklarının yapılandırılmasına ait kararlar içeriyor.
Düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle birinci derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma mühleti şimdi geçmemiş olan ikmalen, resen yahut idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ait tahakkuklarda; vergilerin/gümrük vergilerinin yüzde 50’si ile bu fiyata ait faiz, gecikme faizi ve gecikme artırımı yerine, kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın; belirtilen müddet ve formda büsbütün ödenmesi koşuluyla vergilerin ve gümrük vergilerinin yüzde 50’si, faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme artırımlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle gümrük vergilerine ait gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz müddeti geçmemiş yahut idari itiraz mercilerine ulaşmış tahakkuklar için de bu karar uygulanacak.
İlgisine nazaran istinaf yahut temyiz müddetleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz yahut temyiz yoluna başvurulmuş, karar düzeltme talep müddeti geçmemiş yahut karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen yahut idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ait tahakkuklarda, buna nazaran ödenecek alacak asıllarının tespitinde, kanunun yayımı tarihi prestijiyle tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu en son safhadaki meblağ temel alınacak.
Yalnızca vergi cezalarına ve gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ait dava açılmış olması halinde; asla bağlı cezaların, vergilerin/gümrük vergilerinin bu kanunun yayımı tarihinden evvel ödenmiş olması yahut belirtilen mühlet ve halde ödenmesi kaidesiyle tamamı ve bunlara bağlı gecikme artırımları tahsil edilmeyecek.
Asla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarına ve gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ait verilen en son kararın bozma kararı olması halinde cezanın yüzde 25’inin, kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde; onanan kısmın tasdik yahut tadilen tasdike ait karar olması halinde tasdik edilen cezanın yüzde 50’sinin, terkin edilen cezanın yüzde 10’unun, bozulan kısmın yüzde 25’inin belirtilen müddet ve formda büsbütün ödenmesi koşuluyla kalan cezaların tahsilinden vazgeçilecek.
İHTİLAFLI PARA CEZALARINA DA YAPILANDIRMA
Düzenlemeyle kanun kapsamındaki idari para cezalarından ihtilaflı olanlar ile kanun kapsamındaki ecrimisillerden ihtilaflı olanlar da yapılandırılıyor.
Alacakların tespitinde temel alınacak olan en son karar, tarhiyata, tahakkuka, idari yaptırım kararına, ecrimisile ait ihbarname, düzeltme ihbarnamesine yönelik verilen ve kanunun yayımı tarihinden evvel taraflardan birine bildirim edilmiş olan karar olacak.
Uzlaşma kararlarından yararlanılmak üzere müracaatta bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş yahut uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış lakin dava açma müddeti geçmemiş alacaklar da bu husus kararından yararlanacak. Bu karardan yararlanılması için unsur kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması kaide olacak.
BAŞLAYAN İNCELEMELER DEVAM EDECEK
Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel başlanıldığı halde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk süreçlerine bu kanunu matrah ve vergi artırımına ait kararları gizli kalmak kaydıyla devam edilecek. Bu süreçlerin tamamlanmasından sonra, tarh edilen vergilerin yapılandırılması düzenleniyor. Bu karardan yararlanma, ihbarname bildirimine bağlı müracaat ve ödeme mühletleri de belirlenerek kurala bağlanıyor. Ayrıyeten düzenlemeden yararlanmanın genel müracaat mühleti içinde bildiri edilen ihbarnameler için farklı müracaat mühleti ve buna bağlı olarak birinci taksit ödeme müddeti belirleniyor.
İştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezaya muhatap olanların, cezanın yüzde 25’ini belirtilen mühlet ve biçimde ödemeleri halinde cezanın kalan yüzde 75’inin tahsilinden vazgeçilecek.
Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel pişmanlık talebi ile verilip ödeme tarafından kaidelerin ihlal edildiği beyannameler ile zaten verilen beyannameler için kesilen ve kanunun yayımı tarihi prestijiyle bildirim edilmemiş olan vergi cezaları hakkında bu unsur kararları uygulanacak.
Asla bağlı vergi cezalarının bu düzenleme kapsamında tahsilinden vazgeçilebilmesi için verginin bu kanunun yayımı tarihinden evvel ödenmiş olması gerekecek.
Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel tamamlandığı halde, bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına ulaşan takdir kurulu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve bildirim süreçleri yapılacak ve belirtilen halde, belirlenen meblağın büsbütün ödenmesi koşuluyla bu düzenlemenin kararlarından yararlanılacak. Misal düzenleme, gümrük vergisi için de uygulanacak.
Kanunun yayımı tarihi prestijiyle Vergi Yol Kanunu’nun tarhiyat öncesi uzlaşma kararlarına nazaran uzlaşma talebinde bulunulmuş fakat uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe bildirim edilmemiş alacaklar da bu düzenlemeden yararlanacak.
Vergi Yöntem Kanunu’nun, pişmanlık ve ıslah başlıklı kararları çerçevesinde beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak pişmanlık artırımı yerine, bu kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın, belirtilen mühlet ve halde büsbütün ödenmesi koşuluyla pişmanlık artırımı ve vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Bizatihi verilen beyannameler üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyat, belirtilen kaidelerde büsbütün ödenmesi halinde gecikme faizi ve vergi cezaları alınmayacak.
EMLAK VERGİLERİ DE YAPILANDIRILIYOR
30 Nisan 2021 dahil, bu tarihten evvel verilmesi gerektiği halde emlak vergisi bildiriminde bulunmayan yahut vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı hissesinin tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme artırımı yerine, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyatın; belirtilen biçimde büsbütün ödenmesi kuralıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme artırımı ve vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Gelir Vergisi Kanunu’nda öteki fiyat mükelleflerinin, 31 Ağustos 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine başvurarak 2021 takvim yılına ait gelir vergilerini tarh ettirmeleri ve karnelerine işletmeleri kaydıyla evvelki periyotlara ait olarak rastgele bir vergi ve ceza aranmayacak.
Bu mükelleflerden daha evvel mükellefiyet kaydını yaptırmamış olanların işe başlama tarihi olarak bu düzenlemeye nazaran yaptıkları müracaat tarihi temel alınacak.
Kanun ile matrah ve vergi artırımı yoluyla işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek, kayıtlı iktisada geçişin teşvik edilmesi amaçlanıyor.
Buna nazaran, mükelleflerin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak belirtilen mühlet ve biçimde ödemeleri halinde, artırımda bulundukları yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ait olarak bu vergi çeşitleri hakkında daha sonra öbür bir tarhiyat yapılmayacak. Bu formda beyan edilecek gelirlere uygulanacak oran ve meblağların tespitinde ekonomik gelişmelere paralel olarak belirlenen matrahlar temel alınacak. Böylelikle mükelleflere, vergi cezaları ve gecikme faizlerine muhatap olmadan, vergilerini ödeme imkanı sağlanacak ve artırımda bulunulan vergiler ve devirler için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmamak suretiyle gelirlerin gerçek beyan edilmesi teşvik edilecek.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için yıllık beyannamelerinde vergiye temel alınan matrahları, 31 Ağustos 2021’e kadar, 2016 takvim yılı için yüzde 30’dan yüzde 35’e yükseltildi, 2020 yılı için yüzde 20’den yüzde 15’e düşürüldü. Kelam konusu oran, 2017 takvim yılı için yüzde 30, 2018 takvim yılı için yüzde 25, 2019 takvim yılı için yüzde 20, 2020 takvim yılı için yüzde 20 oranından az olmamak üzere artırılabilecek.
Ayrıyeten, matrah artırımında bulunan mükelleflerin beyan edecekleri ve üzerinden vergi hesaplanacak matrahlar için taban fiyatlar belirleniyor.
Daha evvel ziyan beyan edilmiş olması yahut indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş veyahut ilgili yıllarda faaliyette bulunulmuş yahut gelir elde edilmiş olsa da bu faaliyetlerin ve gelirlerin vergi dairesinin bilgisi dışında bırakılmış olması nedeniyle matrah bulunmaması halleri ile mükellefler tarafından beyan edilen matrahlara uygulanan oranlar sonucu bulunan matrahlara alt hudut getiriliyor.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra vergi tevkifatına tabi olan yarar ve iratları üzerinden tevkif edilen vergileri de artırmaları kural olacak.
Kanunla gelir (stopaj) vergisi ve kurumlar (stopaj) vergisine ait vergi ve matrah artırımı kararları düzenleniyor. Mükelleflerin artırımda bulunulan vergiyi ödemeyi kabul ettikleri vergilendirme periyotları ile ilgili olarak artırıma mevzu ödemeler münasebetiyle gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak.
Katma Bedel Vergisi mükelleflerinin vergi artırımında bulunmaları halinde, artırımda bulundukları periyotlar için haklarında KDV istikametinden vergi incelemesi ve tarhiyatına muhatap tutulmayacak.
Matrah yahut vergi artırımında bulunan ve bu bahisteki kaideleri yerine getiren mükelleflerin, defter ve evrakları incelenmeyecek ve artırıma husus olan vergilerle ilgili olarak tarhiyat yapılmayacak.
Mükelleflerin defter ve evrakları üzerinde daha evvel vergi incelemesi yapılmış olması, ilgili yıllar için mükellefler tarafından matrah yahut vergi artırımında bulunulmasına mahzur olmadığı üzere yönetimin, artırımda bulunulmayan yıllar yahut devirler için vergi incelemesi yapma hakkı gizli olacak.
Matrah yahut vergi artırımında bulunulması, düzenlemenin yayımı tarihinden evvel başlanılmış olan vergi incelemeleri ve takdir süreçlerine mani teşkil etmeyecek. Fakat unsurda yer alan inceleme yapma hakkına yönelik kararlar gizli kalmak kaydıyla vergi incelemeleri ve takdir süreçlerinin 2 Ağustos 2021’e kadar sonuçlandırılmaması halinde bu süreçlere devam edilmeyecek. Bu müddet içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacak.
İnceleme ve takdir sonucu tarhiyata mevzu matrah farkı tespit edilmesi halinde, inceleme raporları ile takdir kurulu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten evvel matrah artırımında bulunulmuş olması koşuluyla inceleme ve takdir sonucu bulunan matrah farkı, bu husus kararları ile pahalandırılacak.
Matrah yahut vergi artırımına ait kararlardan defter, kayıt ve evrakları yok edenler yahut defter sahifelerini yok ederek yerine öbür yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar yahut dokümanların asıl yahut suretlerini büsbütün veyahut kısmen düzmece olarak düzenleyenler faydalanamayacak.
Kelam konusu kararlardan, terör cürmünden karar giyenler ve haklarında terör örgütlerine veyahut Ulusal Güvenlik Kurulunca devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti yahut iltisakı veyahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle isimli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veyahut Mali Hataları Araştırma Şurası Başkanlığınca yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı kabahati yahut aklama kabahati kapsamında incelenmesi ve araştırılması talep edilenler de yararlanamayacak.
Matrah ve vergi artırımı üzerine hesaplanan vergiler, ikişer aylık periyotlar halinde azami 6 eşit taksitte ödenecek.
Kanun, işletme kayıtlarının düzeltilmesine, kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınabilmesi için işletmelerde mevcut olmasına karşın kayıtlara yansıtılmamış emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara intikaline imkan tanıyor.
Buna nazaran, ismi, kollektif ve ismi komandit şirketler dahil gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeliyle, 31 Ağustos 2021’e kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirerek defterlerine kaydedebilecek. Bildirime dahil edilen değerler için amortisman ayrılmayacak.
Bilanço temeline nazaran defter tutan mükellefler, etkinlerine kaydettikleri emtia için başka; makine, teçhizat ve demirbaşlar için başka olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması yahut işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin ögesi sayılacak ve vergilendirilmeyecek. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılacak. İşletme hesabı temeline nazaran defter tutan mükellefler ise kelam konusu emtiayı, defterlerinin sarfiyat kısmına satın alınan mal olarak kaydedecekler.
Beyan edilen makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı temel alınarak KDV hesaplanacak ve farklı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme mühleti içinde ödenecek. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan KDV’den indirilemeyecek. Emtia üzerinden ödenen vergi, genel asıllara nazaran indirilecek.
Kanun, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında uygulanacak kararları de düzenliyor.
İsmi, kollektif ve ismi komandit şirketler dahil gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31 Ağustos 2021’e kadar emtialar bakımından tıpkı neviden emtialara ait cari yıl kayıtlarına nazaran tespit edilen gayrisafi kar oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilecek.
Gayrisafi kar oranının cari yıl kayıtlarına nazaran tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar temel alınacak. Ödenmesi gereken KDV, birinci taksiti beyanname verme mühleti içinde, izleyen taksitler beyanname verme müddetini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecek.
Bilanço aslına nazaran defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralık 2020 tarihi prestijiyle düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin temel faaliyet konusu dışındaki süreçleri münasebetiyle (ödünç verme ve emsal nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu fiyatlar ile ortaklara borçlu bulunduğu fiyatlar ortasındaki net alacak meblağları ile bunlarla ilgili öbür hesaplarda yer alan süreçlerini, 31 Ağustos 2021’e kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecek.
Bu kapsamda beyan edilen meblağlar üzerinden hesaplanacak vergi oranı yüzde 5’ten yüzde 3’e indirildi. Buna nazaran, beyan edilen meblağlar üzerinden yüzde 3 oranında vergi hesaplanarak beyanname verme mühleti içinde ödenecek.
Ödenen vergiler, gelir yahut kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecek. Beyan edilen fiyatlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde masraf olarak kabul edilmeyecek. Beyan edilen fiyatlar nedeniyle ek bir tarhiyat yapılmayacak. Beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2021 yılı süreksiz vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme süreçleri beyanname verme mühleti içinde yapılacak ve düzeltme süreçleri nedeniyle rastgele bir ceza yahut faiz aranmayacak.
SGK ALACAKLARINDA DÜZENLEME
Tahakkuk ettiği halde ödenmemiş sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik dayanak primi, ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, SGK tarafından ilgili kanunları yeterince takip edilen damga vergisi, özel süreç vergisi ve eğitime katkı hissesi asılları ile bu alacaklara ödeme müddetlerinin bittiği tarihlerden bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen müddet için Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi temel alınarak hesaplanacak fiyatın, belirtilen müddet ve halde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme artırımı üzere fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Kanunla, 30 Nisan 2021’e kadar (bu tarih dahil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ait yapılan ön kıymetlendirme, araştırma yahut tespit sonucunda bulunan eksik personellik meblağı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacakları da tahsil edilmeyecek.
Kanun, 30 Nisan 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillere ait uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme artırımı alacaklarını da düzenliyor.
Ayrıyeten, genel sıhhat sigortalı sayılanların borçlarına bağlantında düzenleme yapılıyor. Buna nazaran borcu bulunanlara 31 Aralık 2021 tarihine kadar borçlarını gecikme artırımı ve cezasız ödeyebilme, bu tarihe kadar da sıhhat yardımlarından yararlanma imkanı getiriliyor. Kanunla hiç gelir testine girmemiş genel sıhhat sigortalarının 30 Kasım 2021 tarihine kadar gelir testine gitmeleri halinde belirlenecek gelir durumlarına nazaran tescillerinin güncellenmesi sağlanacak.
Kanunla Bağ-Kur sigortalılarının türlü kanunlarla durdurulan sigortalılık müddetleri nedeniyle ödemedikleri prim borçlarını ödeme imkanı verilecek.
Kanuna nazaran, yapılandırmadan yararlanmak isteyen borçlular, 31 Ağustos 2021’e kadar yönetime başvuracak.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, vilayet özel yönetimlerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek fiyatların birinci taksitinin 30 Eylül 2021’e kadar, Toplumsal Güvenlik Kurumuna (SGK) bağlı tahsil dairelerine ödenecek fiyatların ise birinci taksitinin 31 Ekim 2021’e kadar, öbür taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık devirler halinde azami 18 eşit taksitte ödenmesi gerekecek.
Müracaat ve taksit ödeme müddetlerinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde mühlet, tatili izleyen birinci iş günü mesai saati sonunda bitecek. Hesaplanan fiyatlar peşin yahut taksitler halinde ödenebilecek.
Hesaplanan meblağların tamamının birinci taksit ödeme mühleti içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak, hesaplanacak fiyatların yüzde 90’ının tahsilinden vazgeçilecek. Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın yalnızca fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağdan yüzde 50 indirim yapılacak.
Hesaplanan meblağların tamamının birinci iki taksit ödeme mühleti içinde ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağlar üzerinden yüzde 50 indirim yapılacak.
Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın yalnızca fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyattan yüzde 25 indirim yapılacak.
Hesaplanan meblağların taksitle ödenmek istenmesi halinde, ilgili hususlarda yer alan kararlar gizli kalmak koşuluyla borçluların müracaat sırasında 6, 9, 12 yahut 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekecek. Tercih edilen taksit müddetinden daha uzun bir müddette ödeme yapılamayacak.
Kanunla, ayrıyeten vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve spor kulüplerine yönelik farklı taksit seçenekleri de düzenleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile SGK’ye bağlı tahsil dairelerine ödenecek olan alacakların kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi uygun görüldüğü takdirde, ödemeye aracılık yapan bankalarca, kart kullanıcılarına kredi kartı sürecine husus borç fiyatının, taksitler halinde yansıtılması ve taksit ödeme aylarında hesaplarına borç kaydedilmesi şartıyla, bu ödemeler için ödeme tarihi olarak kredi kartının kullanıldığı gün temel alınacak ve borçluya tahsilatın yapıldığını gösteren makbuz verilecek.
Ödenmesi gereken taksitlerin birinci ikisinin müddetinde ve tam ödenmesi şartıyla kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki yahut daha az taksitin, müddetinde ödenmemesi yahut eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen yahut eksik ödenen taksit meblağlarının son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde birinci taksiti) izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için gecikme artırımı oranında hesaplanacak geç ödeme artırımı ile birlikte ödenmesi kaidesiyle bu düzenlemeden yararlanılacak.
Birinci iki taksitin müddetinde tam ödenmemesi ya da müddetinde ödenmeyen yahut eksik ödenen öteki taksitlerin belirtilen biçimde de ödenmemesi yahut bir takvim yılında ikiden fazla taksitin müddetinde ödenmemesi yahut eksik ödenmesi halinde düzenlemeden yararlanma hakkı kaybedilecek. Bu karar her bir unsur ve alacaklı yönetimler açısından taksitlendirilen alacaklar için farklı başka uygulanacak. Taksit meblağının yüzde 10’unu aşmamak koşuluyla 10 liraya kadar yapılmış eksik ödemeler için kanun kararları ihlal edilmiş sayılmayacak.
Alacakların, düzenlemenin yayımı tarihinden evvel Amme Alacaklarının Tahsil Yöntemi Hakkında Kanun ve öteki kanunlar uyarınca tecil edilip de tecil kaidelerine uygun olarak ödenmekte olanlarından, kalan taksit fiyatları için borçlular, talep etmeleri halinde bu kanun kararlarından yararlanabilecekler. Bu takdirde tecil kurallarına uygun olarak ödenen taksit meblağları için tecil kararları geçerli sayılacak. Bu halde ödenmiş taksit fiyatlarına tecil tarihi ile ödeme tarihi ortasında geçen mühlet için yalnızca ilgili kanunda öngörülen faiz uygulanacak. Kalan taksit meblağları vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilecek ve bu alacaklar hakkında kanun kararları uygulanacak.
Daha evvel yapılandırılan ve ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri halinde bu düzenlemenin kararlarından yararlanabilecek.
Kanuna nazaran, düzenlemeden yararlanılarak müddetinde ödenen alacaklara düzenlemenin yayımı tarihinden sonraki mühletler için faiz, gecikme artırımı, gecikme cezası üzere fer’i amme alacağı hesaplanmayacak.
Ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilecek. Ödenecek alacaklar nedeniyle tatbik edilen hacizlere mevzu mallar, borçlunun talebi halinde Amme Alacaklarının Tahsil Adabı Hakkında Kanun kararlarına nazaran alacaklı tahsil dairesince satılabilecek. Bu talep, ödenmesi gereken fiyatların kanun kararlarına nazaran ödenmesine pürüz teşkil etmeyecek.
Düzenlemeden yararlanmak üzere müracaatta bulunan ve ilgili unsurlar uyarınca dava açmamaları yahut açılan davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gereken borçluların, bu kanun kararlarından yararlanabilmeleri için ilgili unsurlarda belirlenen müracaat müddetlerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri gerekecek. Borçlularca, düzenlemeden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi halinde idarece de ihtilaflar sürdürülmeyecek.
Kanuna nazaran; Cumhurbaşkanı, düzenlemeyle öngörülen müracaat ve birinci taksit ödeme müddetlerini bir aya kadar, yabancı ülkelerde de faaliyette bulunan vergi mükelleflerinden, Ticaret Bakanlığı tarafından harikulâde politik riskin gerçekleştiği tespit edilen ülkede faaliyette bulunan ve bu ülkedeki faaliyetleri nedeniyle durumları Vergi Yol Kanunu’na nazaran zorlayıcı sebep hali kabul edilenlerin, düzenleme kapsamında alacakları yapılandırılan alacaklı yönetimlere zorlayıcı sebep hallerinin devam ettiği mühlet içinde ödemeleri gereken taksitlerin ödeme mühletleri ile Vergi Metot Kanunu’na nazaran zorlayıcı sebep hali ilan edilen yerlerdeki dairelere zorlayıcı sebep halinin vukuu tarihinden itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme müddetleri, zorlayan sebep halinin bitim tarihini takip eden aydan başlamak üzere topluca yahut başka ayrı bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.
Düzenlemeye nazaran, kanunun uygulamasına ait adap ve temelleri belirlemede ilgili yönetimler yetkili olacak. Vilayet özel yönetimleri, belediyeler ile YİKOB’lara ilişkin amme alacaklarına ait kararların uygulamasına dair tarz ve temeller ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek.
Kanuna nazaran, Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun iş kazası, meslek hastalıkları üzere sebeplerle patrona rücu edilen alacakları ve emekli aylıklarından yersiz ödenenlerden kaynaklı alacakları ile Tarım Bağ-Kurlularının prim borçlarına karşılık olarak, sattıkları eser bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle SGK’ya ödenmesi gereken prim alacaklarının yapılandırılması düzenleniyor.
Patronların ve üçüncü şahısların, iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, ismi malullük ve mevt halleri ile genel sıhhat sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu şahıslara yönelik fiiller nedeniyle ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçları ile bu borçlara yasal faiz uygulanan mühletin başlangıcından bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen mühlet için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın, bu kanunda belirtilen müddet ve biçimde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan yasal faizin tahsilinden vazgeçilecek.
SGK tarafından fazla yahut yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ait borç asılları ile bu borçlara yasal faiz uygulanan mühletin başlangıcından bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen mühlet için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın, bu kanunda belirtilen müddet ve formda ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan yasal faizin tahsilinden vazgeçilecek.
Tarım Bağ-Kur’luların prim borçları sebebiyle sattıkları ziraî eser bedellerinden, ziraî kesinti sorumlularınca kesinti yapıldığı halde kuruma ödenmesi gereken prim fiyatlarından 2021 Nisan ayı ve evvelki periyotlara ait borçları ile bu borçlara gecikme cezası ve gecikme artırımı uygulanan mühletin başlangıcından bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen mühlet için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak meblağın, bu kanunda belirtilen müddet ve formda ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme artırımı tahsilinden vazgeçilecek.
“AİDAT, ODA HİSSELERİ, TESCİL ÜCRETİ” DÜZENLEMESİ
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu kararlarına nazaran, 30 Nisan 2021 tarihine kadar ödenmesi gerekmesine karşın ödenmemiş olan, üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda hisseleri ve borsa tescil fiyatı ile oda ve borsaların Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne olan aidat borçları asılları tamamının, birinci taksiti bu kanunun yayımlandığı tarihi takip eden dördüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık periyotlar halinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacakların, alacak asıllarının bu kanunun yayımı tarihinden evvel kısmen yahut büsbütün ödenmiş olması halinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacakların tahsilinden vazgeçilecek.
Bu karardan yararlanılabilmesi için kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar alacaklı üniteye başvurulacak. Ödenmesi gereken meblağların öngörülen müddet ve biçimde kısmen yahut büsbütün ödenmemesi halinde, ödenmemiş alacak asılları ile bunlara ait faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacaklar ilgili mevzuat kararlarına nazaran tahsil edilecek.
Bundan yararlanmak isteyen borçluların belirtilen kaideleri yerine getirmelerinin yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları kural olacak. Kanunun yayımı tarihinden evvel dava konusu edilmiş ve/veya mahkemece karara bağlanmış ve mutlaklaşmış olanlar dahil olmak üzere icra takibi başlatılmış alacaklar için, borçlunun bu fıkra kararlarından yararlanmak üzere müracaatta bulunması halinde davalar ve/veya icra takipleri sonlandırılacak. Bu kapsamda, tamamı ödenen alacaklara ait yargılama sarfiyatları ile icra masrafları ve vekalet fiyatları karşılıklı olarak talep edilemeyecek.
30 Nisan 2021 tarihi prestijiyle ödenmesi gerektiği halde bu kanunun yayımı tarihine kadar ödenmemiş Özgür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türkiye Hür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğine olan birlik hissesi borçlarının asıllarının tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık periyotlar halinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacakların, alacak asıllarının bu kanunun yayımı tarihinden evvel kısmen yahut büsbütün ödenmiş olması halinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacakların tahsilinden vazgeçilecek.
Bu karardan yararlanılabilmesi için bu kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar alacaklı üniteye başvurulması gerekecek. Bu kapsamda ödenmesi gereken fiyatların öngörülen mühlet ve formda kısmen yahut büsbütün ödenmemesi halinde, ödenmemiş alacak asılları ile bunlara ait faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacaklar ilgili mevzuat kararlarına nazaran tahsil edilecek.
Bundan yararlanmak isteyen borçluların belirtilen kuralları yerine getirmelerinin yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekecek. Kanunun yayımı tarihinden evvel dava konusu edilmiş ve/veya mahkemece karara bağlanmış ve mutlaklaşmış olanlar dahil olmak üzere icra takibi başlatılmış alacaklar için, borçlunun bu fıkra kararlarından yararlanmak üzere müracaatta bulunması halinde davalar ve/veya icra takipleri sonlandırılacak. Bu kapsamda, tamamı ödenen alacaklara ait yargılama masrafları ile icra masrafları ve vekalet fiyatları karşılıklı olarak talep edilmeyecek.
MESLEK ODALARININ ALACAKLARI
Kanuna nazaran, araç muayenelerini müddetinde yaptıramamış olanların, araç muayenelerinin yapılmasını teşvik etmek gayesiyle 31 Aralık 2021 tarihine kadar bu süreci yaptırmaları koşuluyla, muayenede gecikilen her ay ve kesri için alınan yüzde 5 oranındaki faiz yerine düzenlemenin yayımlanacağı tarihe kadar Yİ-ÜFE oranları, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren ise aylık yüzde 0,75 oranı kullanılarak bulunan fiyatı ödeme imkanı sunulacak.
Bu düzenlemeyle ihtilaflı borçlarını yapılandırıp tam ödeyen mükellefler, mevcut vergi kararları indirimlerinden yararlanmaya devam edebilecekler.
Esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara olan aidat borçlarıyla odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonuna katılma hissesi, esnaf ve sanatkarların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borçları; avukatların ve stajyer avukatların ilgili barolara olan baro kesenekleri ile Türkiye Barolar Birliğine olan staj kredisi borçları; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’na nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları; Türk Tabipleri Birliği Kanunu’na nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Merkez Kurulu’na olan birlik hissesi borçları; Türk Diş Tabipleri Birliği Kanunu’na nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Birliğe olan birlik hissesi borçları da yapılandırılabilecek.
Hazineye İlişkin Taşınmaz Malların Kıymetlendirilmesi ve Katma Paha Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile ertelenen kimi bedeller hariç olmak üzere, ilgili kanunlar uyarınca orman sayılan yerler, Hazinenin özel mülkiyetinde yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar hakkında yapılan kesin müsaade, kesin tahsis, kullandırma kararı, irtifak hakkı, kullanma müsaadesi ve kiralama süreçlerinden kaynaklanan 30 Nisan 2021 tarihi prestijiyle ödenmemiş kullanım bedelleri ve hasılat/ticari kar hisseleri asıllarının tamamı ve bunlara ait gecikme artırım ve faizleri yerine, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları hesaplanarak tespit edilecek meblağın ödenmesi halinde, bu alacaklar için hesaplanan gecikme artırımı ve faizin tahsilinden vazgeçilecek.
AMORTİSMANA TABİ İKTİSADİ DEĞERLERDE YİNE DEĞERLEME İMKANI
Tam mükellefiyete tabi ve bilanço temeline nazaran defter tutan Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin etkinlerine kayıtlı bulunan taşınmazların yanı sıra amortismana tabi öbür iktisadi değerlerin 31 Aralık 2021’e kadar, 213 sayılı Vergi Tarz Kanunu’ndaki kapsam, koşul ve kararlara uymak şartıyla yine değerleyebilmelerine imkan tanınıyor.
Sat-kirala-geri al sürecine yahut kira sertifikası ihracına bahis edilen taşınmaz ve iktisadi değerler için değerleme süreci yapılamayacak.
PRİM BORCU DÜZENLEMESİ
Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle kendi ismine ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi ismine ve hesabına bağımsız çalışanlardan, kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, 30 Nisan 2021 tarihi prestijiyle prim borcu bulunanların, bu tarihten evvelki mühletlere ait prim borçlarını, bu hususun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden dördüncü ayın sonuna kadar ödememeleri yahut ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha evvel ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu prestijiyle, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi prestijiyle sigortalılığı durdurulacak.
Durdurulan müddetler sigortalılık mühleti olarak değerlendirilmeyecek ve bu mühletlere ait kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara kurum alacakları ortasında yer verilmeyecek.
Sigortalılıkları durdurulanlardan, köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi ismine ve hesabına bağımsız çalışanların sigortalılıkları 1 Mayıs 2021 tarihi prestijiyle tekrar başlatılacak.
Lakin daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi halinde durdurulan sigortalılık müddetlerinin tamamı, talep tarihinde belirlenecek prime temel kar meblağı üzerinden borç meblağı hesaplanarak ihya edilecek.
Hesaplanan borç fiyatının tamamını, borcun bildiri tarihinden itibaren 3 ay içinde ödedikleri takdirde, bu müddetler sigortalılık müddeti olarak pahalandırılacak. Bildiri edilen borç fiyatının bu mühlet içinde büsbütün ödenmemesi halinde bu müddetler sigortalılık müddeti olarak değerlendirilmeyecek ve ödenmiş olan meblağlar ilgilinin prim ve prime ait borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilecek.
İhya edilerek kazanılan hizmet müddetleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılacak.
Sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu bireyler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu hususun yürürlük tarihine kadar durdurulan mühletler için genel sıhhat sigortası kararları uygulanmayacak.
BORCUNU ÖDEYEN YA DA YAPILANDIRANLARIN OLUMSUZ KAYITLARI DİKKATE ALINMAYACAK
Karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve öbür kredi borçlarını vaktinde ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen bireylerin ve kredi müşterilerinin yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde geçmiş ödeme performanslarına ait olumsuz kayıtları, yapılan düzenlemeyle dikkate alınmayacak.
Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına Ait Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun’a eklenen süreksiz hususa nazaran anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 20 Mayıs 2021 tarihinden evvel olup da kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ait ödemelerini aksatan gerçek ve hukukî şahısların, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek şahısların ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve başka kredi borçlarına ait Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, kelam konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31 Aralık 2021 tarihine kadar tamamının ödenmesi yahut yine yapılandırılması halinde, bu şahıslarla yapılan finansal süreçlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacak.
YURT DIŞINDA TAHSİL GÖRENLERİN BORÇLARI DA YİNE YAPILANDIRILABİLECEK
Kanuna nazaran Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun kapsamında, yurt dışına gönderilenlerden alınan faiz borcunun hesaplanmasında, taahhüdün ihlal edildiği tarih, faiz başlangıç tarihi olarak temel alınacak. Bu kanun kapsamında, faiz borcunun hesaplanmasına ait karar, hala tahsillerine devam eden öğrenciler hakkında da uygulanacak.
Birebir kanunun ilgili unsuru kapsamına girmesine karşın anılan hususta belirtilen müddetlerde borçlarının yine hesaplanması için başvurmayanlar ile kelam konusu unsur yürürlüğe girdiği tarihten, bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen müddette bu nedenle haklarında borç takibi yapılanlar yahut yapılması gerekenlerin, kendilerine olarak yapılmış her türlü masrafa ait borç fiyatları, düzenlemenin yayımlandığı tarihi izleyen 3 ay içerisinde Ulusal Eğitim Bakanlığına başvurmaları halinde, imzaladıkları yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi kararları dikkate alınmadan ve ilgililere evvelce ödedikleri faizler için iade sonucu doğurmaksızın yine hesaplanacak. Müracaat müddetinde de tahsilat süreci durdurulacak.
Bu bireylerin daha evvelce ödedikleri meblağ ile mecburi hizmetlerinde bedellendirilen mühletlere isabet eden meblağ, kanunda belirtilen biçimde hesaplanacak fiyattan düşülecek. Bu kapsamda vazgeçilen borç fiyatına isabet eden vekalet fiyatı de dahil yargılama sarfiyatları tahsil edilmeyecek. Hesaplanan borç, ilgilinin durumu ve ödenmesi gereken meblağ dikkate alınarak yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınması kaydıyla azami 5 yıla kadar taksitlendirilebilecek. Kelam konusu yüklenme ve muteber imzalı müteselsil kefalet senetleri için damga vergisi ve noter harcı ödenmeyecek.
Fakat terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti yahut iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle öğrencilikle yahut mecburi hizmetle yükümlü bulundukları mühlet içerisinde takımlarıyla ilişiği kesilenler düzenlemeden yararlanamayacak.
Tıpkı kanun kapsamında yükseköğretim kurumları ismine yurt dışına gönderilenlerin tahsillerini izlemek yahut pahalandırmak üzere, ismine tahsil gördükleri yükseköğretim kurumu tarafından danışman atanacak.
VETERİNERLERİN, ODALARA OLAN BORÇLARI DA YAPILANDIRILDI
Genel Kurul’da kabul edilen önergeyle mükellefler, işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve vadeli yayınları, kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden yüzde 4 oranında katma kıymet vergisi hesaplamak ve belirtilen müddette farklı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebilecek. Ödenen bu vergi hesaplanan katma bedel vergisinden indirilebilecek lakin iadeye husus edilemeyecek.
Genel Kurul’da kabul edilen başka önerge ile koronavirüs salgının Türkiye’de görülmesiyle birlikte alınan önlemler kapsamında araç muayenelerinin mühletleri ertelenirken, ertelenen müddette yüzde 5 faiz uygulanması ve Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarına ait oluşabilecek tereddütlerin giderilmesi hedefiyle düzenleme öneriliyor. Buna nazaran, 22 Mart 2020 ila 3 Temmuz 2020 tarihlerinde, bu tarihler dahil, geçen mühlet için yüzde 5 fazlaya ait karar ve Yİ-ÜFE aylık değişim oranları uygulanmayacak, tahsil edilmiş fiyatlar red ve iade edilmeyecek.
Öte yandan unsura eklenen fıkrayla veterinerlerin odalarına, odaların da Türk Veteriner Doktorları Birliğine olan borçların yapılandırılması kelam konusu olacak.
Meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Veteriner Doktorları Birliğine olan hissesi borçlarının asıllarının tamamının birinci taksitinin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık periyotlar halinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i alacakların, alacak asıllarının bu kanunun yayımlandığı tarihten evvel kısmen yahut büsbütün ödenmiş olması halinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilecek.
Bu karardan yararlanılabilmesi için bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili odaya, birliğe başvurulması kuralı aranıyor.
Ödenmesi gereken fiyatların, kanunda öngörülen mühlet ve halde kısmen yahut büsbütün ödenmemesi halinde, ödenmemiş alacak asılları ile bunlara ait faiz, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere fer’i alacaklar ilgili mevzuat kararlarına nazaran tahsil edilecek.
Bu karardan yararlanmak isteyen borçluların kanunda belirtilen kuralları yerine getirmelerinin yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları kaidesi aranacak.
Bu kanunun yayımı tarihinden evvel dava konusu edilmiş yahut mahkemece karara bağlanmış ve mutlaklaşmış olanlar dahil olmak üzere icra takibi başlatılmış alacaklar için, borçlunun bu fıkra kararlarından yararlanmak üzere müracaatta bulunması halinde davalar yahut icra takipleri sonlandırılacak.
Bu kapsamda, tamamı ödenen alacaklara ait yargılama sarfiyatları ile icra masrafları ve vekalet fiyatları karşılıklı olarak talep edilmeyecek. Bu fıkranın uygulamasına ait yöntem ve asılları belirlemeye Türk Veteriner Doktorları Birliği yetkili olacak.
Kabul edilen bir öteki önergeyle Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanunu’na fıkra eklendi. Buna nazaran yükseköğretim kurumlarının, tabip öğretim üyesi atama kriterlerini sağlayan mecburi hizmet yükümlülerini hekim öğretim üyesi takımlarına, atama kriterlerini sağlamamaları halinde ise öğretim vazifelisi takımına atamalarına imkan verildi.
GÖRÜŞMELERDEN
CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, Sarp Hudut Kapısı’nda uzun kuyruklar oluştuğunu belirterek “Bunun sebebi Kazakistan’ın transit geçiş evrakı müddetlerinin dolması ve bu hususta bürokratik mahzurlar çıkarılması. Ticaret ve Dışişleri Bakanlarının bu olaya bir an evvel müdahale etmesi gerekiyor.” dedi. Özel, Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığınca Kazakistan hükümeti ile görüşülerek bu sorunun bir an evvel çözülmesini istedi.
Görüşmeler devam ederken AK Parti Küme Başkanvekili Elitaş yerinden kelam alarak, “Dozvola yani transit geçiş dokümanıyla ilgili içeride orta verdiğimiz süreçte, Ticaret Bakanımız Sayın Mehmet Muş aradılar, şu anda 2 bin araçla ilgili geçiş evrakı alındı. Büyükelçiliğimiz elden bu olayı takip ediyor. 300 tane bekleyen tırımız var. 2 bin araçlık için geçiş dokümanı alındı. İnşallah, yarın sabahtan itibaren Sarp Hudut Kapısı’nda bekleyen araçlarımız Türk cumhuriyetlerine başlayacaklar. Tıpkı halde, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız, Dışişleri Bakanımız, Ulaştırma Bakanımız ve Ticaret Bakanımız kotayı daha da yükseltmek için çaba gösteriyorlar. Umarım ki Kazakistan heyeti de Büyükelçiliği de bizim Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bu taleplerini devlet yetkililerine iletirler ve dost ve kardeş ülkenin ticaret konusundaki yaklaşımlarını bize iletirler diye ümit ediyorum.” bilgisini paylaştı.
Öte yandan, Müşavere Konseyi’nin teklifiyle, TBMM Genel Heyetinin bugün toplanmamasına karar verildi.
Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, kanun teklifinin kabul edilmesinin akabinde birleşimi, 8 Haziran Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.
Hürriyet
