Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Dr. Ayşen Köse tarafından hazırlanan belgenin tanıtım toplantısı ERG’nin YouTube sayfasında yapıldı. ERG araştırmacısı Umay Ataş Salman’ın moderatörlüğünde düzenlenen toplantıda Dr. Ayşen Köse ve kent plancısı Gizem Kıydı da konuşmacı olarak yer aldı. Raporda konutta dijital okuryazarlığı olan bir ebeveynin olmadığı durumlarda da çocukların uzaktan eğitime katılmakta zorluk çektiği belirtildi. Uzaktan eğitime geçilmesiyle birlikte siber zorbalık konusunun da ele alınması gerektiği vurgulandı. Çalışmada meskenin bir öğrenme ortamına dönüştüğüne değinilerek, “Çocukların meskeninde nasıl bir hayat olduğu ve bu hayatın onların meskende öğrenme süreçlerini nasıl etkilediğini geniş çaplı araştırmalarla öğrenmeye, çocukların sesini duymaya ve gereksinimlerine yönelik tahlillerin oluşturulmasına çok büyük gereksinim var” denildi. Covid-19 salgını süreciyle eğitim ortamları açısından bu süreçten alınan ya da alınacak değerli derslerin olduğu belirtilen raporda öne çıkan bulgular şöyle:
ÇOCUKLAR RUHSAL PROBLEMLER YAŞIYOR
-Bakan Ziya Selçuk’un yaptığı açıklamaya nazaran, öğrencilerin yüzde 20’sinin, yani 3.5 milyondan fazla öğrencinin, internet irtibatı bulunmuyor. Kırsal bölgelerde yaşayan 1.5 milyon öğrencinin ise yaşadığı bölgede internet altyapısı yok. İnternet altyapısının olduğu yerlerde ise öğrencilerin online derslere katılmak için teknolojik aracı ya da kâfi süratte ve kapasitede internet ilişkisi olmayabiliyor.
-Eğitimde fırsat eşitliği açısından salgın büyük bir sorunu gözler önüne seriyor. Özel ihtiyaçlı öğrenciler ise uzaktan eğitimde kâfi dayanağı alamadılar. Covid-19 salgını özel ihtiyaçlı çocukların yarıdan fazlası salgın sürecinde hiçbir kaynağa ulaşamadı.
-Öğrenci Veli Derneği’nin 400 veliyle yaptığı çalışmanın sonuçlarına nazaran, öğrencilerin yüzde 13’ü hiçbir uzaktan eğitim uygulamasına katılmıyor. Katılanların ise yüzde 34.8’i günde yalnızca bir saat iştirak gösteriyor. Bu durum büyük bir öğrenme kaybına işaret ediyor. Tıpkı çalışmada velilerin yüzde 47.4’ü çocuklarının baş, göz ve sırt eklem ağrıları yaşamaya başladıklarını belirtiyor. Veliler, fizikî külfetlerin yanında çocuklarının ruhsal zahmetler da yaşadıklarını belirtiyor. Çocukların yüzde 81.3’ü öfke, içe kapanma, isteksizlik ve hareketsizlik üzere problemler yaşıyor.
-Covid-19 salgını süreciyle birlikte okullarda, travma, ruhsal öz-düzenleme, ruhsal sağlamlık, ruhsal birinci yardım mevzuları birinci kere bu kadar sıklıkla konuşulmaya başlandı. Ruhsal takviye konusunda MEB’in değerli adımları da oldu. Covid-19 salgını tecrübesi, eğitim sistemi içinde toplumsal travmatik krizlere karşılık veren protokollerin oluşturulmasını ve yaygınlaştırılmasını hızlandırma rolü oynayabilir. Travmaya hassas pedagojik ve ruhsal yaklaşımların, eğitim programlarıyla entegrasyonuna dair tartışmalar bundan sonra daha sıklıkla yapılabilir.
HİJYEN GÜVENLİĞİ KURALLARI OLUŞTURULMALI
-Pandemi süreciyle birlikte yüzleşilen öteki bir durum da okulların mekânsal dizaynlarına ait oldu. Okul binalarının ve kapsadığı kullanım alanlarının değiştirilebilir, dönüştürülebilir, geliştirilebilir bir potansiyelinin olması gerekliliğine dair bir muhtaçlığın olduğu pandemi süreciyle birlikte açıkça ortaya çıktı. Covid-19 salgını okulların mekânsal dizaynları konusundaki tartışmalara yeni bir boyut getirebilir.
-Bu süreçte çocukların dijital ortamlarda bulunma sıklıklarının artmasıyla birlikte, siber zorbalık konusunun da eğitim sistemi içinde daha büyük bir ehemmiyetle ele alınacağı öngörülebilir.
-Pandemi süreci, yıllardır süregelen okullarda hijyen sorunun çözülmesinde de kıymetli bir rol oynayabilir. MEB’in birinci sefer geniş kapsamlı hijyen güvenliğine ait koşullar oluşturması ve yaptırımlar koyması kıymetli adımlardan biri.
-Covid-19 salgını getirdiği tüm aksiliklere karşın, ilerleyen devirde, eğitim ortamlarında aksayan tarafların giderilmesine ait bir rol oynadığı takdirde, kriz sonrası büyümeden de kelam etmek mümkün olacaktır.
ESNEK DİZAYNLI OKULLARA GEREKSİNİM VAR
Dr. Ayşen Köse (Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi): Eğitim ortamları pek çok faktörün bir ortaya gelmesi ve etkileşimi sonucu oluşuyor. Bu raporu oluştururken kavramsal çerçeve oluşturmaya çalıştık. Güvenlik, topluluk, akademik ve kurumsal ortam olarak inceledik. Eğitim ortamlarında sistemsel bir bakış açısıyla bakmak gerekiyor. Bu yıl zelzeleler ve pandemi hayatımıza girdi. Ruhsal müşavere hizmeti ortaya çıktı. E-rehberlik modülü oluşturuldu. Psikososyal hizmetler manasında değerli adımlar atıldı. Davet merkezleri kuruldu. Ulusal çapta velilere ve öğrencilere psikososyal takviye verildi. Okul müdürlerinin yüzde 13’ü okullarda zorbalık olduğunu bildiriyor. Lakin okul müdürlerine siber zorbalık konusu aktarılmıyor. Zira çocuklar yasaklardan çekiniyor. ‘Telefonum, bilgisayarım elimden alınır üzere düşünüyor. TBMM tutanaklarına nazaran TBMM tutanaklarına nazaran Türkiye’de çocuk cinsel istismar hadiselerinin yalnızca yüzde 15’i isimli yerlere ulaşabiliyor. 2019’un birinci üç ayında cinsel istismar hatası mağduru olarak 83’ü 12 yaşın altında olmak üzere toplam 483 çocuk rapor edildi. Bu olayların üstünün kapatılmaması için eğitimcileri koruyan siyasetler oluşturulmasına çok muhtaçlık var. MEB stratejik planda ‘zayıf yönler’ listesinde okul ve kurumlarda güvenlik, sıhhat, paklık konusu yer alıyor. MEB bunun farkında. Okul binalarının öğrenci ve yurtlarının zelzele dayanıklılarına ait açık bir bilgi bulunmuyor. 2018’de Türkiye genelinde okulların yüzde 44’ü temel hijyen koşullarını sağladı. 6 Mart 2020’de okullarda eş vakitli hijyen uygulaması başlatıldı. Okulların ‘Okulum Pak Belgesi’ alması gerekliliği kondu. Esnek dizaynlı okullara muhtaçlık var. Covid-19 salgını sonrası esnek dizaynlı okullar nasıl olacak, bunun üzerinde konuşmamız lazım. Derslik başına düşen öğrenci sayısında bölgeler ortası çok farklılıklar var.
Hürriyet
