Murat Fevzi TANIRLI – Beşiktaş ve Kulüpler Birliği Lideri sayın Ahmet Parıltı Çebi’nin çok kıymetli olduğunu düşündüğüm, üzerinde durulmayan bir açıklaması vardı sponsorluk merasiminde:
“Spor yasası ve MHK çalıştayı üzere mevzularda çalışmalar yürütüyoruz. Liderler, kaybedilen maçlar sonrası sorumlu olarak hakemleri görmüş ve bunu tabir etmişlerdir. Vakit zaman biz de yapıyoruz. Hakemlerin makûs yönettiği maçlarda liderlerinin canlarının çok yandığını biliyorum. Umarım bu mağduriyetler ortadan kalkar. Liderlerin maç sonrası hakemleri eleştirmediği günleri Allah bize nasip eder.”
Hatırlarsınız Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Ocak 2020’de Tahkim Kurulu’nun eski Trabzonlu Ömer İstek ve hakem Serkan Akal’la ilgili kararlarında adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetmişti. Tahkim’in TFF idaresince atandığını, kulüplerden eski yöneticilerin/üyelerin vazife yaptığını, bağımsız ve tarafsız olmadığını savunup yapısal ıslahatlar istemişti. Bıçağın kemiğe dayandığı kanserleşmiş heyetlerden biri de Çebi’nin de belirttiği MHK…
MHK için de yapısal ıslahat vaktinin geldiği aşikar. Bu nedenle de ‘MHK Çalıştayı’ açıklamasını bedelli buluyorum.
YILLARDIR TIPKI SIKINTI
MHK eski liderlerinden merhum Bülent Yavuz, 16 Kasım 2019’da gazetemizde ‘Süper Lig hakemlerini Kulüpler Birliği yönetsin’ manşetiyle tekliflerini paylaşmış ve şu cümlelerle dem vurmuştu: ”Her dönem kulüpler, medya ve seyircilerde birebir çılgınlık halleri: ”Bize karşı kumpas var.” Aklımız devre dışı, komplo teorileri devrede. Ve bunlara inanacak kadar saf durumdayız. Bu güvensizliği aşmanın tek ve en pratik tahlili hakemleri toptan Kulüpler Birliği’ne devretmek. Görsünler hakem yönetmek o kadar kolay mı? Anlasınlar bağırmak, çağırmak, hesap sormak, düdük astırmak nasıl bir şeymiş görsünler. Hakikaten buyurun siz yönetin. Mukavelelerini, atamalarını ve idari işlerinin hepsini Kulüpler Birliği yapsın. Seçeceğiniz CEO, grubunu belirlesin. Artık kulüpler de hesabı TFF’ye soracağına kendi birliklerine sorar!”
Gördüğünüz üzere yıllardır birebir keder… Bu nedenle merhum liderin 2019’daki teklifinin Ahmet Işık Çebi’nin bugünkü yaklaşımıyla harmanlanarak uygulamaya geçişinin tam da vaktidir.
NEDEN ARTIK TAM VAKTİ?
1959’dan bu yana MHK yapılanması çok az değişime uğramıştır. MHK’ların subjektif, şeffaf olmayan yapısı, kontrole tabi olmaması, üç maymunu oynaması, sıfır irtibatta olması, eski hakemlerin ekabirliğinde “ben yaptım oldu” diyerek hiçbir futbol paydaşına hesap vermeyen zihniyetle hakemliği yönetmek imkansız hale gelmiştir. Hakemlerin yaptığı yanılgılar ve kulüplerin “onu-bunu istemem” tutumu üzerine şurası bir idare formu olabilir mi?
Hele bu dönem gündelik reaksiyonlara nazaran yönetilmesi, ödül-ceza sisteminde standartsızlıklar, kulüp tesirleri, en temel problemlerdir.
KOCA YAPININ TEK ELDEN YÖNETİLME GARABETİ
Amatör liglerden Üstün Lig’e kadar uzanan binlerce hakemi barındıran yapının tek bir merkezden sağlıklı yönetilmesi nasıl beklenebilir? MHK takımına 1 lider ile 8 üye konulmuş, bölgelere ayrılan Türkiye haritasında kelamda sorumlular belirlenmiş. Profesyonel maçların atamalarını lider ve iki yardımcısının eline bırakan nizama oturtulmuş. Bir Allah’ın kulu geliştirmek için ne yapılabilir, Avrupa’da sistem nasıl sanki diye merak edip bir zahmet incelememiş. Bu türlü gelmiş, bu türlü masraf diye koltukta vaktini dolduran MHK’lar. Şu mevzularda hemfikir olmalıyız:
Üstün Lig’deki hakem kusurlarıyla Avrupa ortasında fark yok, hatta skandal yanılgıda gerilerdeyiz. Fakat hakemlerin ağır bir mahalle baskısı, yanılgı korkusu ve gelecek tasası var. Avrupa’da bu yok.
YALNIZ BIRAKILMAMALI
Avrupa MHK’larının ardında dağ üzere federasyonlar var. MHK’lar yalnız değil. Bizde ise tam aykırısı. Kulüpler, TFF’den MHK üyelerinin ve hakemlerin infazını isteyen bir sistem içinde.
MHK’ların en değerli misyonu, dönem boyunca 4 büyüklerin maçlarının sancısız geçirilmesini sağlamakmış üzere bir beklenti sergileniyor. Pekala bir defa bile başarılı olmuş mu? Asla, zira hakemliğin ve futbolun tabiatına muhalif.
Türkiye’nin siyasi yapısı ve kulüplerin gövde gösterisi sevdalarından ötürü bizde mümkün olamıyor lakin bir MHK’nın ana işi hakemliğin kalitesini yükseltmek, yeni isimler yetiştirmek, sağlıklı atama planlaması yapmaktır.
İŞTE TAHLİL TEKLİFLERİ…
AVRUPA’daki üzere lig bazlı bir tertip yapısına geçiş olabilir. Örneğin İtalya Serie A’da, Serie B’de olduğu üzere her ligin kendi kategorisinde yöneticileri, eğitim ve kıymetlendirme takımları, fizikî test sorumluları, VAR koordinatörleri olabilir.
İngiltere’deki yapı UEFA tavsiyesine uygun olmamakla birlikte işbirlikleri dikkat alımlı. Teknik Adamlar ve Profesyonel Futbolcular Derneği, Kulüpler, British Council (eğitim ve ferdî gelişim) daima bağlantıda oldukları yapılar.
Bundesliga’da federasyon çatısında seçkin ve amatör olarak iki farklı komite mevcut. Yani her yetki en zirvedeki bir şahsa ilişkin değil! Kulüp, dernek ve lig departmanları üçlü işbirliğiyle çalışıyor.
ÇALIŞTAY, MİLAT OLABİLİR
BU nedenle Çebi’nin çalıştay yaklaşımı milat olabilir. Yapı temelden değiştirilebilir lakin yeni modelde en kıymetli radikal atak MHK bünyesinde Kulüpler Birliği temsilcisinin olmasıdır. Aksi halde Çebi’nin “Başkanların hakemleri eleştirmediği günleri görmeyi inşallah Allah bize nasip eder” cümlesi birinci günden hayal olur.
Ne yazık ki Avrupa ile temel farkımız ve ana kederimiz itimat olduğuna nazaran, bunu tahsis edecek, ağır tenkitleri ve hakem konuşmayı kaldıracak yapı koşul.
Bu yapının kulüp kanadında yaptırım boyutu da olacak. Kulüplere kişisel cezalar değil; sert yaptırımlar getirilecek. Kulüpler de bu kaideleri kabul edecek. 3 ay hak mahrumiyeti yahut komik para cezaları değil; puan silmeye kadar gidebilecek radikal cezalar. Avrupa üzere ‘konuşursan yanarsın’ ihtilali olmalı. Yoksa, MHK Çalıştayı da meşhur Futbol Zirvesi’nde M’gladbach liderini yahut IFAB yöneticisini 10 kişinin bile dinlemediği fotoğraf çektirme seremonisine dönüşür.
Bir de kıymetli hatırlatma… Bu statünün değişmesi lakin TFF genel heyetinde mümkün. Haziran ayına çok az vakit kaldı. Tahlil için süratli hareket koşul.
Hürriyet
