İsviçre’nin Cenevre kentinde BM’nin düzenlediği, garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin dışişleri bakanları düzeyinde katıldığı gayriresmi Kıbrıs konferansında dün 5 taraf tek bir masa etrafında bir ortaya geldi. KKTC’nin tanınmasını öngören 6 unsurluk plan sunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, neden iki devletli tahlil istediklerini anlatırken, Rum başkan Nikos Anastasiadis, Türk askerinin çekilmesini, Türkiye’nin garantörlüğünün kaldırılmasını talep ederek federasyonda ısrar etti.
RUM ÖNDERDEN İTİRAZ
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, “Esneklik gösterin” davetine karşın uzlaşmaz tavrını sürdüren Rum başkan Anastasiadis, Türkiye’nin garantörlüğünün olmayacağı, Türk askerinin büsbütün çekileceği federasyon temelinde bir tahlil istediğini, Türk tarafının iki devlet ya da iki egemenlik talebini kabul etmeyeceklerini söyledi. Anastasiadis’e Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias tam takviye verdi ve bulunacak tahlilin bilhassa Avrupa Birliği’nin karar verme düzeneğine üçüncü tarafların tesir yapmasının engellenmesini talep etti. Dendias bu kelamlarıyla olası bir mutabakatta Türkiye’nin Kıbrıs Türkleri üzerinden AB’de kelam hakkı sahibi olmasını istemediğini kast etti.
TATAR’DAN 6 UNSURLUK PLAN
KTTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ise, Rumların 2004’teki Annan planı dahil tüm planları reddetmesiyle yarım asırdan uzun müddettir devam eden federasyon görüşmelerinin başarısız olduğunu anlattı.
Konumlarından geri adım atmayacaklarını vurgulayan Tatar, taraflara 6 unsurluk Kıbrıs tahlil planı sundu. Tatar, teklifinde BM Güvenlik Konseyi’nin eşit hükümran ve eşit statüde iki tarafın varlığını kabul eden bir karar almasını ve akabinde devletler ortası müzakerelerin başlamasını, uzlaşma olması halinde Kıbrıs’ta iki tarafta eşzamanlı referanduma gidilmesini istedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da KKTC’nin tavrına garantör ülke olarak desteklediklerini söyledi. Çavuşoğlu, federasyon müzakerelerinin 2017’de sona erdiğini, Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir tahlilin fakat adadaki mevcut gerçekler ışığında, iki egemenlik ve iki devletli bir formülle bulunacağını kaydetti.
Garantör ülkelerden İngiltere’nin Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise tarafların tavırlarında esneklik göstererek yaratıcı fikirlerle probleme tahlil getirmesi gerektiğini söyledi. Raab, İngiltere’nin tarafların kabul edeceği bir tahlile dayanak vereceğini de kelamlarına ekledi.
İKİLİ GÖRÜŞMELER BAŞLADI
5’li masada tarafların resmi görüşlerini açıklamasının akabinde Genel Sekreter Guterres ikili görüşmelere başladı. Tatar ve Anastasiadis’le ikinci sefer görüşen Guterres, akabinde sırasıyla Çavuşoğlu, Dendias ve Raab ile biraraya geldi. Tahlil pazarlıkları BM’nin verdiği akşam yemeğinde de devam etti. 3 gün planlanan ve bugün sona ermesi beklenen konferansın, gelişmelere nazaran bir gün daha uzayabileceği belirtiliyor. BM Genel Sekreteri, konferansın sonunda Kıbrıs’ta resmi müzakereleri başlatacak ortak yer bulunup bulunmadığını belirleyecek.
ÇAVUŞOĞLU RAAB’LA BULUŞTU
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dorukta kilit ehemmiyete sahip garantör ülkelerden İngiltere’nin Dışişleri Bakanı Dominic Raab ile bir ortaya gelerek, Kıbrıs meselesine Türk ve Rumlar ortasında eşit egemenlik ve eşit statüde tahlil bulunması konusunda dayanak istedi. İngiltere daha evvel Rum ve Türk görüşlerine köprü olması hedefiyle iki başka egemenlikten oluşan Belçika örneğini tartışmaya açmıştı. Kıbrıs’ta iki askeri üssü bulunan İngiltere, Valon ve Flaman bölgelerinden oluşan Belçika örneğinin Kıbrıs problemine model olabileceğini düşünüyor.
GENEL SEKRETER’DEN ‘BIRAKIRIM’ RESTİ
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Türk ve Rum başkandan esneklik göstererek yaratıcı fikirler göstermesini istedi. Rum medyasından sızan bilgilere nazaran, Guterres Anastasiadis’le başbaşa görüşmesinde, “Bu toplantılarda da ortak taban bulamazsam, Güvenlik Konseyi’nden aldığım, müzakereleri sürdürme vazifesinden ayrılacağım, misyonu iade edeceğim” dedi. Rum başkan, Genel Sekreter’in ikazına karşın tavrında rastgele bir değişiklik yapmadı.
Hürriyet
