Dış Ekonomik İlgiler Heyeti (DEİK) Yurt Dışı Yatırımlar İş Kurulu Lideri Abdullah Çerekçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl salgın nedeniyle global direkt yatırımların tabanı gördüğünü, 1,5 trilyon dolar düzeyinde olan yatırım meblağının 1 trilyon doların altına gerilediğini söyledi.
Çerekçi, Türkiye’ye yönelik direkt yabancı yatırım fiyatında 2015’ten sonra azalma yaşandığını ve bu sayının 2019’da 8,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini aktararak, 2020’de Türkiye’nin aldığı direkt yatırımlardaki kaybın global düşüşe nazaran daha az olduğunu belirtti.
Salgın sürecinde Türkiye’nin bilhassa ihracat odaklı endüstrisinin süratli tepki verdiğini tabir eden Çerekçi, şunları kaydetti:
“Salgına karşın ihracat sayılarımızın geldiği düzey, bilhassa süratli talep değişimlerinde Avrupa’nın vazgeçilmez bir tedarikçisi olarak Türkiye’nin ön plana çıktığını gösteriyor. Türkiye, Avrupa’daki büyük tüketim pazarları ile Asya’daki ucuz üretim pazarlarının orta noktasında kıymetli bir lojistik merkezi. Salgın ile birlikte Türkiye’nin bu istikameti daha iyi anlaşılmaya başlandı.”
Çerekçi, bir ülkenin direkt yatırımlardan yüksek hisse almasını, ülkenin coğrafik ve iş gücü rekabetçiliği kadar iş ortamının öngörülebilirliğinin de belirlediğinin altını çizdi.
Türkiye’nin son 2 yıldır Dünya Bankası iş yapma kolaylığı endeksinde süratli bir yükselişte olduğunu vurgulayan Çerekçi, “Bunun üzerine iktisat parametrelerindeki stabilitenin ve öngörülebilirliğin eklenmesi ve hukuk ıslahatlarının katacağı olumlu tesir, salgın sonrası periyotta Türkiye’nin çekeceği direkt yatırımları artıracaktır.” dedi.
OTOMOTİV, BEYAZ EŞYA, YAZILIM VE LOJİSTİKTE YATIRIM BEKLENİYOR
Abdullah Çerekçi, bu periyotta, sanayi tarafında sayıca az fakat büyük direkt yatırımlar yerine orta ölçekli çok sayıda direkt yatırımın görülebileceğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Otomotiv kesiminde yaşanan değişim ve bugün hala devam eden tedarik kaynaklı sıkıntıların Türkiye’yi bilhassa elektronik modül üretimine özel yatırımlarda ön plana çıkaracağını düşünüyorum. Talep patlaması yaşanan beyaz eşya, mobilya, elektronik konut aletleri üzere birçok kesimde Türkiye’nin kıymetli bir avantajı var. Bu bölümlerin yabancı yatırımcıların radarında olmasını bekliyorum. Öte yandan, Türkiye’nin süratle büyüyen bir yazılım ekosistemi var. Salgınla rüzgarı ardına alan dijital satış ve hizmet platformları için gerekli yazılım yatırımlarını Türkiye’de yapmanın, Avrupa’ya nazaran önemli bir maliyet avantajı var. Bu sebeple yazılım kesimi ilgi görmeye devam edecektir.”
Çerekçi, tedarik zincirlerinin gözden geçirildiği ve Türkiye’nin lojistik merkezi rolünü güçlendirdiği bu periyotta, lojistik altyapısına yönelik teknoloji odaklı yatırımların gelmesini beklediklerini kaydetti.
“(DOĞRUDAN YATIRIM) 2021 İÇİN 10 MİLYAR DOLAR DÜZEYİNİ GERÇEKÇİ BULUYORUM”
Salgının tesirinin ortadan kalkmaya başlamasıyla direkt yatırımların yılın ikinci yarısında hızlanabileceğini tabir eden Çerekçi, “Bu periyoda kadar hukuk ve iktisat alanındaki ıslahatların hayata geçirilmeye başlanması direkt yatırım sürecini hızlandıracaktır.” dedi.
Çerekçi, Türkiye’nin direkt yatırımda birinci etapta 10 milyar dolar düzeylerine geri dönmesi ve sonrasında 15 milyar dolar düzeylerini hedeflemesi gerektiğini belirterek, 2021 yılı için 10 milyar dolar düzeyini gerçekçi bulduğunu söyledi.
“TÜRKİYE’DE YABANCI YATIRIMLAR İÇİN EN ELVERİŞLİ DÖNEM”
DEİK Türkiye-Almanya İş Kurulu Lideri Steven Young da Türkiye’de faaliyet gösteren 7 bini aşkın Alman kökenli şirket bulunduğunu, bunlardan büyük çaplı olanların Osmanlı vaktinden beri burada faaliyet gösterdiğini anlattı.
Bu firmaların Türkiye’yi tercih etmesinin ve mevcut yatırımlarından şad olmasının pek çok sebebi bulunduğunu söz eden Young, bu nedenlerden kimilerinin “kazanç sağlayabilecek ortam”, “nitelikli iş gücü”, “yatırım ortamının öngörülebilir olması” ve “lojistik koşulları” olduğunu kaydetti.
Young, Türkiye’nin; coğrafik yakınlığı, nitelikli ve esnek iş gücü, yüksek performanslı üretimi ile Alman firmaları için her vakit cazip bir pazar olduğuna işaret ederek, “Bunlara ek olarak, sanayi altyapısının Avrupa ile uyumlu olması, Avrupa ile yıllardır süregelen yakın ticari iştiraki ve bilhassa salgın sonrası kıymeti daha da iyi anlaşılan lojistik bakımdan elverişli olması üzere özellikleri ve elbette devletin sağladığı kıymetli teşvikler, bu pazarı yabancı yatırımlar için değerli bir merkez haline getirmiştir.” diye konuştu.
Mevcut periyodu, Türkiye’de yabancı yatırımlar için en elverişli periyot olarak gördüğünü söz eden Young, bilhassa salgın sonrası “Çin’de üret batıda sat” modelinde gerçekleşecek değişim düşünüldüğünde, yalnızca Türkiye ile Almanya ortasında değil, Türkiye ile Avrupa ortasındaki ikili ekonomik iş birliğini geliştirmek için de çok kıymetli fırsat olduğunu bildirdi.
“TEDARİKTE ÇOK GÜÇLÜ OLAN TÜRKİYE, ÇİN’E KARŞI ÇOK DEĞERLİ BİR ALTERNATİF”
Steven Young, Türkiye’nin, ticaretinin yarısını Avrupa ülkeleri ile gerçekleştirdiğini, en büyük yabancı yatırımcıların da tekrar bu kıtadan geldiğini söyledi.
Türkiye’deki toplam 150 milyar dolarlık memleketler arası direkt yatırımın 14 milyar dolarının Almanya’dan geldiğini belirten Young, “Almanya’dan sağlanan direkt yatırımlar, ülkedeki toplam milletlerarası direkt yatırımların yüzde 9’unu, Avrupa’dan sağlanan yatırımların ise yüzde 14’ünü oluşturuyor.” dedi.
Tedarikte çok güçlü olan Türkiye’nin, hem Almanya hem de öteki Avrupa ülkeleri için Çin’e karşı çok değerli bir alternatif olduğunu vurgulayan Young, şunları kaydetti:
“Alman firmalarının şu an Türkiye’deki en büyük yabancı yatırımcılar ortasında olması kıymetli. Salgın sonrası yeni devir ile global tedarik zincirinin büyük bir değişime uğraması ve bölgesel tedarik taleplerinin artmasını avantaja dönüştürme talihi da epey yüksek. Türkiye ayrıyeten, yüksek nüfusu ile teşebbüsçüler açısından iyi bir pazar. Bunun yanında, komşu pazarlara erişimi de çok güçlü bir ülke. Bundan ötürü yatırımlar için de bölgesel bir merkez olarak konumlandırılıyor. Türkiye üzerinden yakın coğrafyalara, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya üzere gelişen iktisatların olduğu pazarlara erişim epey kolay.”
“GÜMRÜK BİRLİĞİ BİR AN EVVEL GÜNCELLENMELİ”
Türkiye-Almanya İş Kurulu Lideri Young, dünyanın farklı bölgelerinde sürdürülen ekonomik iş birliği teşebbüsleri karşısında Avrupa’nın da bölge olarak etraf pazarlarla kendini daha güçlü hale getirmesinin kıymetine işaret etti. Young, şöyle devam etti:
“Bu kapsamda, yalnızca Türkiye ile AB ortasındaki ikili ticaretin gelişimine katkı vermekle kalmayıp global ticaret için de kıymetli bir kıymet yaratmış olan, Türkiye ile AB ortasında güncellenmeyi ve derinleştirilmeyi bekleyen Gümrük Birliği’nin bir an evvel çağın kurallarına nazaran modernize edilmesi gerekiyor. Elbette bu güncelleme, Avrupa’nın en kıymetli gündem unsurlarından olan dijital dönüşüm ve yeşil iktisat mevzularını da içine alacak halde ve Brexit gelişmesi de göz önünde bulundurularak yapılmalı.”
Young, Gümrük Birliği’nin, ekonomik ilgilerin bugüne gelmesinde kıymetli rolü olduğunu lakin mevcut haliyle artık yetersiz kaldığını söyledi.
Hürriyet
