Polonya’da kürtajı neredeyse tümüyle yasaklayan mahkeme kararının akabinde başşehir Varşova’da şovlar düzenlendi. Göstericiler mumlar ve üzerinde “işkence” yazılı pankartlar taşıdı. Göstericiler sabah erken saatlerde dağıldı, 15 kişi gözaltına alındı. Ülkede bugün yeni şovlar düzenlenmesi bekleniyor.
Koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalar yüzünden Varşova’da yalnızca 10 kişinin bir ortaya gelmesine müsaade veriyor.
Mahkemenin kararı sonrası Başbakan Yardımcısı Jaroslaw Kaczynski’nin konutu önünde toplanan göstericiler ile polis ortasında çatışma çıktı.
Polis, göstericilere karşı polis biber gazı kullandı.
Kimi göstericilerin taş atması ve Kaczynski’nin konutu önündeki kordonu aşmaya çalışması üzerine güç kullanıldığı açıklandı.
Perşembe günü Polonya Anayasa Mahkemesi, fetüsün kusurlu olduğu durumlarda yapılan kürtajların da anayasaya alışılmamış olduğuna hükmetti.
Avrupa’nın en katı kürtaj maddelerinden birine sahip ülkede en üst mahkemenin aldığı bu karar, artık kürtajın neredeyse büsbütün yasaklandığı manasına geliyor.
Ülkede bundan bu türlü yalnızca ensest, tecavüz ve annenin sıhhatinin risk altında olduğu durumlarda kürtaja yasal olarak müsaade verilecek.
Ülkede 1993 tarihli bir mahkeme kararı, fetüste önemli kusur olması durumunda kürtaja müsaade veriyordu. Polonya’daki kürtaj olaylarının yüzde 98’inin bu karara dayandığı biliniyor.
Fakat hükümetteki milliyetçi Hukuk ve Adalet Partisi milletvekilleri bu kararı geçen yıl, üyelerinin birden fazla iktidar tarafından atanmış olan Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı.
Polonya merkezli Helsinki İnsan Hakları Derneği’nden avukat Malgorzata Szulecka “Tamamen haksız bu karar bayanlara insanlık dışı muamelenin önünü açacaktır” diyerek karara reaksiyon gösterdi.
Avrupa Kurulu insan hakları kurulu lideri Dunja Mijatovic, mahkeme kararını “kadın hakları açısından üzücü bir gün” olarak kıymetlendirdi. Mijatovic, Twitter bildirisinde “Polonya’da neredeyse tüm yasal kürtajların temelini ortadan kaldırmak, yasağa tekabül ediyor ve insan hakları ihlali manasına geliyor” diye yazdı.
Polonya’da Kürtaja Son kümesi üyesi Kaja Godek ise mahkeme kararını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek “Bugün Polonya, Avrupa için bir örnektir, dünya için örnektir” dedi.
Karar öncesi memleketler arası insan hakları ve bayan dernekleri ortak bir bildiri yayımlayarak 1993 tarihli yasaya yapılan itirazın hükümetin bayan haklarına yaptığı daima akınların bir devamı olduğunu ve yargının bağımsızlığını zayıflattığını belirtmişti.
Ülkedeki bayan hakları örgütleri de hükümete kürtaj maddelerini daha da katılaştırmama daveti yapıyordu.
Polonya’da 2016’da da kürtajın büsbütün yasaklanması gündeme gelmiş, tasarı geniş çaplı protestolara neden olmuş ve bayanlar reaksiyon olarak greve gitmişti.
Yasa tasarısı yansılar üzerine parlamentoda yapılan oylamada ezici bir çoğunlukla reddedilmişti.
Kamuoyu araştırma şirketi Ipsos’un 2020 tarihli araştırmasına nazaran Polonya’da halkın yüzde 27’si bayanın istemesi halinde kürtaja müsaade verilmesini savunuyor. Kürtaja katiyetle müsaade verilmemesi gerektiğini düşünenlerin oranı ise yüzde 9.
Hürriyet
