İNGEV Toplumsal Araştırmalar Merkezi (TAM), “Kovid-19 Salgın Süreci ve Sıradanlaşma Sürecinde Yerli ve Mülteci Girişimcileri ve Gereksinimlerini Meale Araştırması”nın sonuçlarını paylaştı. Online görüşme usulüyle; imalat, perakende satış, toptan satış, hizmet ve inşaat bölümlerinde faaliyet gösteren 206 mülteci ve 177 yerli teşebbüsçü ile gerçekleştirilen araştırmaya nazaran, mülteci teşebbüsçüler pandemiden yerli girişimcilere nazaran daha çokça etkilendi.
Araştırmaya nazaran, Kovid-19 öncesine nazaran cirosunun azaldığını belirten yerli girişimcilerin nispeti yüzde 62 olurken,bunların yüzde 54’ü cirosunun yüzde 50’den çokça azaldığını söz ediyor. Bu işletmelerin çoğunluğunu ise inşaat ve imalat kolu oluşturuyor. Vesair yandan yerli girişimcilerin yüzde 27’si cirosunun arttığını belirtiyor. Ciro artışı yaşayanlar ise perakende satış ve hizmet kolundaki işletmeler.
MÜLTECİ TEŞEBBÜSÇÜLER PANDEMİDEN DAHA ÇOKÇA ETKİLENDİ
Yerküre Sıhhat Örgütü’nün Kovid-19 salgınını pandemi ilan etmesiyle Türkiye’deki 15 bini aşkın Suriyeli girişimcinin ticari hayatı da kalıcı olarak etkilendi.
Suriyeli girişimcilerin yüzde 86’sı yerli girişimcilerin ise 68’i pandemiden etkilendiğini belirtiyor. Ciro kaybı yaşadığını belirten mülteci girişimcilerin orantısı ise yüzde 84. Cirosunun azaldığını belirten mülteci girişimcilerin yüzde 62’si ise cirosunun yüzde 50’den çokça azaldığını tabir ediyor.
YERLİ GİRİŞİMCİLERİN DESTEKLERDEN YARARLANMA ORANTISI YÜKSEK
Kovid-19 tesirini en aza indirebilmek ve ticaret hayatının akışını sürdürebilmek ismine devlet kamu kurum, kuruluş ve bankaları eliyle KOBİ’lere pek çok destek sağladı. Yerli girişimcilerin yüzde 92’si sağlanan desteklerden en az birini biliyor. Ek olarak yerli girişimcilerin yüzde 81’i bu desteklerden en az birinden faydalandığını belirtiyor.
Yerli girişimcilerin en çokça bildiği destek yüzde 89 ile İŞKUR ? Kısa Çalışma Ödeneği desteği. Bu destekten faydalanma nispeti yüzde 60 olurken, bunu Ziraat Bankası’nın Kredi Garanti Fonu (KGF) Teminatlı İşe Devam Kredisi takip ediyor. Bu desteğin bilinme orantısı yüzde 78 iken, bu destekten faydalanma orantısı yüzde 39. Mülteci girişimcilerin yarısından ziyadesi Kovid-19 kapsamında KOBİ’lere sağlanan desteklerden haberdar değil.
MÜLTECİ TEŞEBBÜSÇÜLER KAMPANYALARDAN GEREĞINCE HABERDAR OLAMIYOR
Araştırmaya nazaran, KOBİ’lere sağlanan destekler farklı kanallardan girişimcilere duyurulmuş olsa da mülteci girişimcilerin lisan bariyerinin de tesiriyle bu desteklerden haberdar olma nispeti daha sonlu kalıyor. Sağlanan desteklerden en az birini bilen mülteci girişimcilerin nispeti yüzde 41 seviyesinde.
Desteklerden haberdar olma kanalı hem yerli hem de mülteci teşebbüsçüler tarafından yüklü olarak televizyon ve toplumsal medya olarak belirtiliyor.
Televizyon kanalıyla haberdar olan yerli teşebbüsçü orantısı yüzde 96 iken mülteci teşebbüsçü orantısı yüzde 85’te kalıyor.
Devlet desteğinden haberdar olan teşebbüsçüler arasında mülteci girişimcilerin yüzde 68’i desteklerden en az birinden faydalandığını belirtiyor. Mülteci teşebbüsçüler açısından bu periyotta en değerli aksama desteklerden “haberdar olamamak” halinde ortaya çıkıyor.
Yerli ve mülteci teşebbüsçü kümesinin desteklerden yararlanma nispetlerindeki farklılık ise mülteci girişimcilerin pandemiden bağımsız olarak Türkiye’de yaşadıkları banka hizmetleriyle ilgili zorlukları bir defa daha açığa çıkarıyor.
Farklı kuruluşların da bu hususta yaptıkları araştırmalar mülteci girişimcilerin kredi kullanma, ticari kredi kartı müracaatları, para aktarımı üzere bankacılık hizmetlerine erişimde zorluklar yaşadığını ortaya koyuyor. Bu da mülteci girişimcilere sağlanacak hizmetlerle ilgili bankaların ve finans kurumlarının pratik ve siyasetlerinde daha net olmaları gerekliliğine işaret ediyor. Yerli teşebbüsçüler Kovid-19 tesirinin bir müddet daha devam edeceğini öngörüyor.
Yerli girişimcilerin yüzde 66’sı haziran ayında cirolarının Kovid-19 öncesine nazaran azalacağını, yüzde 35’i ise yüzde 50’den ziyade ciro kaybı yaşayacağını düşünüyor. Buna rağmen yüzde 34’lük bir yerli teşebbüsçü kesim cirosunun artacağını düşünüyor. Kovid-19 öncesine nazaran cirosunun artacağını düşünen işletmeler yüklü olarak toptan satış ve hizmet bölümünde faaliyet gösterenler.
Yerli girişimcilerin yüzde 25’i pandeminin işine tesirinin temmuz-eylül arasında, yüzde 25’i ekim-aralık arasında, yüzde 29’u 2021 ocak-mart arasında kaybolacağını düşünüyor. Yüzde 21’lik bir kesim ise bu tesirin 2021 nisan-aralık arasına uzayabileceğini düşünüyor.
MÜLTECİ TEŞEBBÜSÇÜLER KOVİD-19 SONRASI SÜREÇLE İLGİLİ DAHA KARAMSAR
Yeni sıradan olarak isimlendirilen 27 Mayıs sonrası süreçte mülteci ve yerli girişimcilerin öngörüleri birbirinden farklılaşıyor. Mülteci girişimcilerin yüzde 82’si haziran ayında cirolarının Kovid-19 öncesine nazaran azalacağını düşünüyor. Mülteci girişimcilerin yüzde 56’sı cirolarının yüzde 50’den çokça azalacağını öngörüyor. Buna rağmen cirosunun artmasını bekleyen yüzde 14’lük bir mülteci teşebbüsçü küme var.
MÜLTECİ GİRİŞİMCİLERİN DİJİTALLEŞME YOLUNDA DANIŞMANLIK DESTEĞİNE VE MALİ DESTEĞE MUHTAÇLIĞI VAR
İşletmeler için iş rutinlerini internet üzerinden sürdürmek pandemi öncesi de yaygın olmasına rağmen Kovid-19 süreci sonrasında olmazsa olmaz bir gereklilik haline dönüşürken, mülteci girişimcilerin yüzde 33’ü, yerli girişimcilerin ise yüzde 64’ü pandemi öncesinde işletmelerinin satış ve günlük işlerini internet üzerinden yapabildiğini belirtiyor.
Kovid-19 öncesinde işletmesinin günlük işlerini İnternet üzerinden yürütmeyen mülteci girişimcilerin yüzde 27’si, artık dijitalleşmenin kaçınılmaz olduğunun farkında ve işlerini internet üzerinden yapabilmeyi istiyor. Bu orantı yerli teşebbüsçüler arasında ise yüzde 14 seviyesinde. Sair yandan internet üzerinden çalışma kapasitesini arttırabilmek için mülteci girişimcilerin yüzde 50’si danışmanlık desteğine ve yüzde 92’si mali desteğe muhtaçlık duyuyor.
Bu manada girişimcilerin dijitalleşmesi yolunda KOSGEB, ticaret odası ve sivil topluluk örgütleri üzere kurum ve kuruluşların sağlayacağı eğitim ve fon destekleri mülteci teşebbüsçüler için bilhassa kıymetli olacak.
Hürriyet
