New York Times’ta “İsrail’in ABD’ye bağımlılığı azaldıkça ABD’nin etki gücü de azalıyor” başlıklı haberde İsrail’in ABD karşısında ulaştığı askeri ve diplomatik pozisyonu değerlendirildi.
İsrail’in Filistin siyasetleri nedeniyle etrafındaki düşmanlarına karşı 50 yıldır ABD’nin siyasi ve askeri dayanağına gereksinim duyduğu belirtilen haberde, lakin bu bağımlılığın artık sona ermeye başladığı savunuldu.
Haberde, “İsrail hala Amerikan yardımından büyük ölçüde yararlanırken, güvenlik uzmanları ve siyasi analistler, ülkenin sessizce ABD’den tesirli bir özerklik geliştirdiğini ve hatta bunu elde etmiş olabileceğini söylüyorlar.” tabirine yer verildi.
‘İSRAİL’İN ARTIK AMERİKAN GARANTİSİNE GEREKSİNİMİ YOK’
İsrail’in artık kendi askeri teknolojisini ürettiği, diplomatik olarak kendi kendine yetecek halde Washington’dan bağımsız olarak yeni ittifak arayışlarına gittiği savunulan haberde, “İsrailliler kültürel olarak bile Amerikan onayına daha az hassas ve Washington ile iyi geçinmeleri için önderlerine daha az baskı uygular hale geldi.” kıymetlendirilmesi yapıldı.
Haberde şunlar da kaydedildi:
“İsrail’in artık kendisini çoğunlukla barış yaptığı komşu ülkelerden korumak için Amerikan güvenlik garantilerine muhtaçlığı yok. Kendisini, İsraillilerin büyük ölçüde katlanılabilir bulduğu ve olduğu üzere sürdürmeyi desteklediği Filistin çatışmasında Amerikan orta buluculuğuna gereksinimi olduğunu da görmüyor.”
İsrail’e yapılan ABD yardımlarının 1981’de ülke iktisadının yüzde 10’una denk gelirken 2020’deki 4 milyar dolarlık yardım ile bu oranın yüzde 1’e gerilediğine işaret edilen haberde, İsrail’in ABD’den bağımsızlaşmaya başladığına da son Gazze saldırısı örnek gösterildi.
Haberde, Washington’ın geçen haftaki çatışmalara tesirinin azaldığını kabul ettiği öne sürülürken ateşkes davetini bile Demokratların içindeki yenilikçilerin baskısıyla Mısır’ın orta buluculuğunda olay son etaba geldiği vakit lisana getirebildiği kaydedildi.
LİBERAL OLMAYAN ÜLKELERLE MÜNASEBETLER GELİŞTİRDİ
İsrail’in Amerikan müdafaasına çok fazla gereksinim hissetmediği öteki bir alanın da daha evvel kendisine tehdit olarak gördüğü “uluslararası izolasyon” sorunu olduğu öne sürüldü.
“İsrail bir vakitler, ‘demokratik standartlara uyması’ talebi ile kendisine meşruiyet sağlayacak Batı demokrasilerinden kabul arayışı içindeydi.” değerlendirmesine yer verilen makalede, lakin İsrail’in bugün Filistinlilere yönelik muamelesini kınamak bir yana, siyasetlerini takdir eden Brezilya, Macaristan, Hindistan üzere liberal olmayan yeni ülkelerle bağlantılarını geliştirdiğinin altı çizildi.
İsrail’in diplomasi alanında ABD’den bağımsız hale geldiği kaydedilen makalede, “Amerikalı diplomatların, yumuşak bir etki gücü olarak uzun müddettir kullandığı Washington’un İsrail’in demokratik kimliğine verdiği takviye her yıl daha az mana tabir ediyor.” yorumu yapıldı.
Washington’dan geçen Ortadoğu barış süreci konusunda İsrailli önderlerin artık Amerikalıları iyi niyetle barış aradıklarına ikna etmeleri gerekmediği vurgulanan makalede, “Şimdi, yaklaşık 50 yıldır İsrail-Filistin çatışmasına son vermek için (ABD’nin) kullanmadığı bu tesiri, şayet bu hala bitmediyse bile yakında büsbütün ortadan kalkabilir.” cümlesi de yer aldı.
İsrail’in büyük güçten bağımsızlık arayan tek küçük devlet olmadığına işaret edilerek, “Ancak bu durum bir taraftan sıra dışı: İsrail’in askeri ve diplomatik bağımsızlığını inşa ederek kendi nüfuzunu aşındıran tekrar Amerikalılar oldu.” tespiti paylaşıldı.
Hürriyet
