İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayed Al Nahyan’ın İsrail ile Arap ülkeleri ortasındaki olağanlaşma mutabakatına vesile olmaları hasebiyle 2021 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi.
İrlanda’daki barış muahedesinde üstlendiği rol nedeniyle 1998’de Nobel mükafatı alan David Trimble’nin Netanyahu ve Al Nahyan’ı aday gösterdiği kaydedildi.
Her iki önder barış mükafatına aday gösterilse de Ortadoğu’daki siyasi kriz, istikrarsızlık başta olmak üzere, Filistin, Yemen ve Libya’daki birçok sivilin vefatına sebebiyet veren çatışma ve iç savaşların baş aktörleri ortasında yer alıyor.
AL NAHYAN ÖNCÜLÜĞÜNDEKİ BAE, YEMEN’DEKİ İÇ SAVAŞIN KIYMETLİ AKTÖRÜ
BAE Veliaht Prensi Al Nahyan, Arap Baharı’nda ortaya çıkan aktörleri bastırma ve eski rejimlerin temsilcilerini destekleme siyasetiyle öne çıkan bir isim.
Al Nahyan’ın öncülüğündeki BAE, başta Yemen’deki iç savaş olmak üzere Libya’daki çatışmalar, Filistin sorunu ve bölgedeki bölünmeyi derinleştiren taraf olarak isminden kelam ettiriyor.
Birleşmiş Milletler’e (BM) nazaran, BAE’nin de kıymetli bir aktör olduğu Yemen’deki iç savaşta şimdiye kadar 112 bin kişi öldü ve bunların 2 bin 138’i çocuk olmak üzere toplamda 12 bini sivillerden oluşturuyor.
14 milyon Yemenlinin açlık hududunda olduğu iç savaşta BAE’nin ülkedeki askeri varlığı hala de devam ediyor. BM tarafından hazırlanan farklı tarihlerdeki evraklara nazaran BAE kendi askeri varlığı dışında, 90 bin Yemenli savaşçıyı da destekliyor.
BM öncülüğünde kurulan Milletlerarası Yemen Heyeti, 9 Eylül’de yayınladığı ayrıntılı bir raporda, ülkede Suudi Arabistan ve BAE olmak üzere tüm tarafların memleketler arası insan haklarını ihlal ettiğini ve tarafların savaş cürmü işlediğine dair makul kanıtları olduğunu bildirmişti.
Ülkenin değerli petrol gelirlerini bölgesel nüfuzunu artırma ve pozisyonunu güçlendirme kıymetine kullanan Al Nahyan, Yemen’in yanı sıra Libya’daki istikrarsızlık ve çatışmanın kıymetli isimleri ortasında gösteriliyor.
Al Nahyan, Libya’da 2014’te yapılan tartışmalı seçimin akabinde Mısır’daki darbeye özenerek benzeri bir teşebbüste bulunan Libyalı General Halife Hafter’e açık bir formda dayanak veriyor.
Darbe teşebbüsünün akabinde Hafter ile yakın bağlar geliştiren Al Nahyan, hırslı generalin ülkenin tamamını ele geçirmesi için şartsız ekonomik, diplomatik ve askeri dayanak sağladı.
BİNYAMİN NETANYAHU
Binyamin Netanyahu’nun başbakanlığı periyodunda ortalarında çok sayıda bayan ve çocuğun da olduğu 3 bin 500’e yakın Filistinli, İsrail güçlerinin ataklarında şehit edildi, binlercesi yaralandı.
İsrail’in Filistin’e karşı uyguladığı baskı ve ihlallerin baş mimarlarından biri olarak gösterilen ve çok sağ görüşleriyle öne çıkan Netanyahu, İsrail ordusu tarafından abluka altındaki Gazze Şeridi’ne düzenlenen 2 kanlı akın sırasında başbakanlık misyonunu yürüttü.
Filistinliler açısından kabusa dönen ve hâlâ devam eden Netanyahu idaresi epeyce kanlı geçti.
İsrailli insan hakları kuruluşu B’Tselem’in bilgilerine nazaran, Netanyahu’nun aralıksız olarak başbakanlık misyonunu yürüttüğü 2009’dan bu yana işgal altındaki Batı Şeria ile abluka altındaki Gazze’de 3 bin 500’e yakın Filistinli İsrail güçlerinin akınlarında şehit oldu.
İsrail hücumlarında ömrünü yitiren Filistinlilerden 799’u çocuk, 342’si de bayan.
İKİ DEFA GAZZE’YE BÜYÜK ÇAPLI TAARRUZ BUYRUĞU VERDİ
Netanyahu devrindeki İsrail hücumlarında en ağır bedeli Gazze Şeridi ödedi.
Yedi kere başbakanlık koltuğuna oturan Netanyahu, Gazze Şeridi’ne yönelik 2012’deki “Bulut Sütunu Operasyonu” ve 2014’teki “Koruyucu Çizgi Operasyonu” isimli taarruzların buyruğunu veren kişi oldu.
Can kaybının yanı sıra Gazze’de büyük yıkımlara yol açan bu iki akın, son yıllarda İsrail’in Filistinlilere yönelik katliamlarında ön sıralarda yer alıyor.
B’Tselem’in datalarına nazaran, İsrail’in 2012’de Gazze’ye düzenlediği hücumlarda 167 Filistinli hayatını yitirdi.
2014 EN KANLI YILLARDAN BİRİ OLDU?
Netanyahu’nun başbakanlığında İsrail’in 8 Temmuz’da Gazze’ye başlattığı ataklar nedeniyle 2014, Filistin tarihindeki en kanlı yıllardan biri oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) raporuna nazaran, İsrail ordusu 50 gün boyunca 6 bin hava saldırısının yanı sıra 50 bine yakın tank ve top atışıyla Gazze’yi vurdu.
İsrail’in hücumlarında 551’i çocuk, 299’u bayan olmak üzere 2 bin 251 Filistinli şehit oldu, 11 binden fazla kişi de yaralandı, 1500’den fazla çocuk da yetim kaldı.
Filistin makamları, bilhassa hava atakları nedeniyle harabeye dönen kentte 28 bin 366 konutun ziyan gördüğünü, bunlardan 3 bin 329’unun büsbütün, 23 bin 445’inin kısmen yıkıldığını kaydetti.
Taarruzlar nedeniyle altyapısı ağır hasar alan Gazze’de 65 bin Filistinli evsiz kaldı.
DÜNYANIN GÖZÜ ÖNÜNDE KATLİAM?
Gazze’ye düzenlenen en kanlı akınlar ortasında gösterilen 2012 ve 2014 taarruzlarının buyruğunu veren Netanyahu başbakanlığında İsrail güçleri 2018’de bölgede yeni bir katliama imza attı.
Gazze hududunda 30 Mart 2018’de başlayan ve aylarca süren “Büyük Dönüş Yürüyüşü” ismi altında barışçıl şovlarda, İsrail askerleri, Filistinlilere karşı gerçek mermi de dahil olmak üzere çok güç kullanımından geri durmadı.
Netanyahu idaresi, Gazze Şeridi’ne 2006’dan bu yana kara, hava ve denizden uygulanan ablukanın kaldırılması ile topraklarından zorla sürülen Filistinli mültecilere geri dönüş hakkı verilmesi talebiyle hudutta düzenlenen barışçıl şovlara dahi tahammül edemedi.
Lokal televizyonların canlı yayınlarla takip ettiği şovlarda İsrail askerleri dünyanın gözü önünde Filistinlileri katletti.
Gazze’deki insan hakları örgütlerinden El Mezan’ın datalarına nazaran, şovlarda 215 Filistinli İsrail askerleri tarafından şehit edilirken, binlerce Filistinli de yaralandı.
İsrail’in Gazze sonundaki akınlarında hayatını kaybedenlerin ortasında 47 çocuk, 2 bayan, 4 sıhhat çalışanı, 2 gazeteci ve 9 engelli de yer alıyor.
Hürriyet