Bir evvelki Amerikan idaresinin köhne olarak tanımladığı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, “Beyin mevti gerçekleşti” demekten çekinmediği NATO, Brüksel’de yapılan birkaç saatlik tepede temel unsur ve bedeller etrafında, daha güçlü olma ve yeni sınamaların üstesinden gelme amacıyla geri döndüğünün iletisini verdi.
ÇİN TEHDİDİ EVRAKTA
Bir yandan oluşan yeni tehdit ve sınamalarla uğraş edebilmek için kendini günün şartlarına adapte etmesini sağlayacak stratejik tekliflerden oluşan NATO 2030 evrakını kabul eden önderler bir yandan da 11 yıllık stratejik konseptin yenilenmesi doğrultusunda adım attılar. Doruktan çıkan en çarpıcı sonuçlardan birisi ise Çin’e yönelik yaklaşım oldu. NATO sonuç bildirisinde Çin’in uyguladığı siyasetlerden ‘sistematik sınama’ olarak bahsedildi.
SİSTEMATİK BİR SINAMA
‘Geleneksel hasım’ olarak Rusya’yı gören ve yıllardır bu ülkeyi odakta tutan bir yaklaşım içinde olan NATO’nun Çin’i merkeze yerleştirmeye başlaması İttifak açısından bir birinci olma özelliği taşıyor. Çin’in yaklaşımını tezli olarak niteleyen NATO, bu yaklaşımın milletlerarası sisteme ve İttifak’ın güvenliğini ilgilendiren alanlara yönelik sistemik sınama olarak gördüğünü metne yansıttı.
UZAYDAN TAARRUZ OLURSA
NATO bildirisinin dikkat çeken bir diğer ögesi da uzaya yönelik vurgular. Son devirde çok sayıda ülke uzaydaki üstünlüğünü artırma tarafında adım atıyor. Bu yaklaşımı dikkate alan NATO, uzayda ya da uzaydan hücuma uğraması halinde buna karşılık vereceğini belirtti. Uzay odaklı akınlar NATO tarafından İttifak’ın güvenliği açısından net sınama olarak görülüyor. NATO’nun uzay konusuna verdiği değeri gösteren vurgu ise bu cins taarruzların İttifak’ın ortak savunma prensibi olan ve bir müttefike yapılan taarruzun tüm müttefiklere yapılmış sayılacağına dayanan 5’inci unsurunun devreye sokulmasına neden olabileceği oldu.
NATO’DA BİR ORTADAYIZ
Hiçbir ülke ve kıtanın zorluklarla yalnız gayret edemeyeceğini söz eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Transatlantik münasebetlerde yeni bir sayfa açacakları bildirisi vererek, “Bir ortada olduğumuzda, güvenliğimize yönelik her türlü tehdidin üstesinden gelebiliriz” dedi. Tepenin açılışında konuşan Stoltenberg, Avrupa’nın da Kuzey Amerika’nın da yalnız olmadığını söyleyerek, “NATO’da bir ortadayız. Bu tablonun etrafındaki ülkeler en güçlü demokrasilerdir. Neredeyse bir milyar insanı ve dünyanın ekonomik gücünün yarısını ve yarısından fazlası askeri gücünü temsil etmektedir” tabirlerini kullandı.
İŞTE YOL HARİTASINDA ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR
NATO’nun mevcut ve gelecekteki sınamalara ayak uydurma gayesiyle ortalarında eski NATO Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Tacan İldem’in de bulunduğu on âkil adama hazırlattığı rapor başkanlar tarafından kabul edildi. “NATO 2030: Yeni Bir Çağ İçin Birliktelik” ismini taşıyan evrakta öne çıkan birtakım ögeler şöyle:
KONSENSÜSE DEVAM: Oybirliğiyle karar alınmaya devam edilmesi lakin karar sisteminin hızlandırılması isteniyor. Karar almada müttefikler ortasında daha fazla müşavere yapılması da talep edilen ögeler ortasında.
YENİ STRATEJİ: NATO’nun bugünkü uygulamaları 2010’da kabul edilen Stratejik Konsept’e dayanıyor. Bu evrakın güncellenmesini öneren uzmanlar terörizmle uğraşın de NATO’nun ana vazifelerinden olmasından yana. Yeni konseptte, eski dokümanın işleyen ögeleri korunacak. Yeni eklemeler yapılacak. Yeni stratejik konseptin gelecek yıl İspanya’da yapılacak tepede kabul edilmesi öngörülüyor.
RUSYA YAKLAŞIMI: Rusya’ya yönelik caydırıcılık ve diyaloğa dayalı siyasetin sürdürülmesi, bu ülkenin tehdit ve düşmanca hareketlerine kararlı ve uyumlu biçimde cevap verilmesi isteniyor.
ÇİN ODAKTA: NATO’nun Çin kaynaklı güvenlik sınamalarına daha fazla vakit ve siyasi kaynak ayırması görüşü savunuluyor.
AB’YLE ALAKALAR: AB ile itimadın en üst seviyede canlandırılmasının yollarının aranması, iki örgüt önderlerinin özel bir resmi oturumda bir ortaya gelmelerinin faydalı olacağı vurgulanıyor.
Hürriyet
