Kamuoyunda bir müddettir Ulusal Piyango ve başka baht oyunlarına yönelik oluşturulmaya çalışılan “Vergi kaybı var, işletmeci şirkete istisna tanınıyor, baht oyunlarına güvenilmiyor” tezleri Türkiye Varlık Fonu (TVF) Genel Müdürü Zafer Sönmez’in açıklamalarıyla bir defa daha yalanlandı.
Sayılarla açıklama yapan Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez “Bir vergi kaybı yok. Yüzde 10 talih oyunları vergisi var. 10 yıllık bir işletmeye teklif verdiğinizde ciro 900 milyon olsaydı kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor” dedi.
Habertürk TV’de Para Gündem Programı’na katılan Zafer Sönmez, “Bu model ihalenin başında da açıklanmıştı. Açıklanma sebebi şuydu: İkramiye oranını arttırmadan bu işi büyütemez ve ciro taahhüdü de alamazsınız. Olaylara statik değil dinamik bakmak lazım” tabirlerini kullandı.
TVF Genel Müdürü Sönmez’in argümanlara yönelik açıklamaları şöyleydi:
GAYEMİZ KAMU YARARINI ARTTIRARAK BU İŞİ BÜYÜTMEK
Ulusal Piyango’yu özelleştirmedik, birinden hizmet aldık. Türkiye’de birinci sefer uygulanan bir model değil. İddaa’da da benzeri bir yapı uygulanmıştı. Toplamda yüzde 40’larda olan kamu hissesi yüzde 25’lere indirilerek 4 katı bir kamu yararı yaratıldı.
Temelinde daha evvel iki kez özelleştirilmesi denenen Ulusal Piyango’yu biz misyona geldiğimize ‘Türkiye Varlık Fonu bunu rastgele bir tarafa devretmeyecektir’ dedik. Bunun bir hizmet alımı modeliyle, rastgele bir taşerona verdiğiniz bir işletme modeliyle yapılmasının daha hakikat olduğunu düşündük.
Özelleştirme üzere tek bir blok bir paranın ödenmeye çalışıldığı ve bunun finanse edildiği bir yapı yerine bunun stratejik bir oyuncu tarafından işletilmesi ve kurul ve ciro taahhüdü kapsamında gerçekleşmesi. Hasılat garantisi temelinde bu. Yıllık bir ciro taahhüdü veriyor işletmeci.
Dünyada baktığımızda GSYH’ye nazaran piyango oyunlarının ortalaması yüzde 1-2 ortası. Türkiye’de bu 0.2 civarında, hayli düşük. Bizim birinci emelimiz kamu yararını arttırarak, bu işi büyüterek, perakende de satış noktalarında daha fazla gelir yaratmak.
KURUL ÜZERİNDEN KDV ÖDENDİ
1 Ağustos’tan bugüne olan Ulusal Piyango süreçlerinde toplamda yüzde 27’lik bir kamu hissesi artışı var. Geçen sene 964 milyon TL ciro yaparken bizim devrimizde 2 milyar TL ciro yapmıştır. Toplam vergilere baktığınızda toplam kamu hissesi 703 milyon TL oldu, bunun yüzde 37’si vergiler. Vergilere baktığınızda talih oyunları vergisi, veraset intikal vergisi, bir de yüzde 9.5 olan Baht Sisal komitesi üzerinden KDV ödendi. Bunların toplamı 261 milyon TL. Varlık Fonu’na kalan 442 milyon TL’yi de katarsak toplamda 703 milyonluk bir kamu hissesi yaratıldı. Bu sayı geçen sene baktığınızda 552 milyon TL’ydi. 1 Ağustos – 30 Kasım ortasında hasılat yüzde 107 arttı.
Ulusal Piyango 2019 ve öncesinde ortalama yüzde 45’lik ikramiye dağıtıyordu. Bu dünya ortalamasının çok altında. Dünyada bu, yüzde 55- 60-70’ler civarında. Piyango özelinde. Biz yaklaşık 3 ay kadar tüm dünyadaki oyuncularla görüştük. Aldığımız tüm geri bildirimler şunu söylüyordu: İkramiye oranını arttıramadığınız bir piyangoyu büyütme bahtınız yok. Toplamda bizim yaptığımız ihalede yüzde 45 olan ikramiye dağıtım oranı yüzde 59’a arttırıldı. Bu noktaya gelmek için birkaç kaynak kullanıldı. Ulusal Piyango toplamda bunu yüzde 13-14 civarında operasyonel masrafla yapıyordu. Şu an 9.5 ile yapılıyor. Yani TVF bu ihalede 4 puana yakın bir operasyonel iyileşme sağladı. Yani daha ucuza işletiyoruz. Bu bir ihale sistemiyle yapıldı. Dünyanın bütün oyuncularına sürecine taşıdığımız bir ihaleydi. Şunu söylemem lazım, bunlar açık ve kamera kayıtlarıyla bütün tekliflerin kaydedildiği şeffaf bir süreçle oldu. Kabaca da 28 milyarlık net bir bedele ulaşıldı. Bir evvelki MP özelleştirmesi 2.75 milyar dolardı. Bizim ihaleyi yaptığımız kamu yararının bugünkü kıymeti o gün prestijiyle 5 milyar dolar civarında bir sayı oldu. Kamu hissesinin önemli oranda arttırıldığını görüyoruz.
VERGİ KAYBI YOK KAMUYA KALAN HİSSE AZALMADI, ARTTI
Birebir mevzuyu tekrarlamak istiyorum lakin bir vergi kaybı yok. Kamu kaybı yok. Vergilere bütüncül bakmamız lazım. Burada yüzde 10 talih oyunları vergisi var. Daha evvel MP yönetiminde işletilirken ödenmeyen veraset intikal vergisi burada var. Bunlar hiç konuşulmuyor.
Bir işe bakarken her yatırımcı şuna bakıyor. 50 milyon euroluk yatırım alıyorsunuz. Ciro taahhüdü veriyor ve gelir varsayımında bulunuyorsunuz. Bunun net bugünkü pahasına bakıp yatırım tutarınızla karşılaştırıyorsunuz. İhaleye katılan tek taraf yok bakın. Bu model ihalenin başında da açıklanmıştı. Açıklanma nedeni de ikramiye oranını arttırmadan bu işi büyütemez ciro taahhüdü de alamazsınız.
Yani olaylara statik değil dinamik olarak bakmamız lazım. 10 yıllık bir ihale yapıldı ve ihale, daha evvel de Türkiye’de uygulanan bir modelin gibisi. Bir kuruş kaçak yok. KDV’ye bakmayın kamu hissesine bakın. Toplamdaki vatandaşa kalan para da yüzde 45’ten yüzde 59’a artmış durumda. İkramiye oranını arttırmanız bir yerden kısmanız lazım. Kısılan taraf da TVF’nin vergi istinasından kaynaklanan KDV. Bundan diğer bir şey değil.
SİSAL BAHT YÜZDE 9.5’TEN FAZLA GELİR KAZANAMAZ
İşletici yalnızca bir Türk şirketi değil. Talih Sisal, Demirören ve İtalyan Sisal kümesinin iştirakidir. Bu manada yabancılar Türkiye’ye 50 milyon Euro’luk yatırım taahhüdüyle gelmişlerdir. Bu ihale modelinde şirketin alabileceği gelirin azamî toplamı hasılatın yüzde 9.5’idir. Bundan bir kuruş ne fazla ne eksik alır.
Talih Sisal’in yüzde 9.5’tan fazla gelir kazanma ihtimali yoktur. Bunun üzerinden de KDV’sini ödemektedir.
Bu gelirin KDV’si ödenmektedir. KDV konusunda istisna TVF’nin ilgili kanundan gelen istisnasıdır. Bu istisna da TVF’ye gelir yaratması için tanınmıştır. Bunun şirketin (Şans Sisal) gelirlerine bir yansıması yok.
İkramiye oranını arttıramazsanız bu işi büyütemezsiniz. Bunu da bütün yabancılarla konuşarak ortaya çıkardık. Bunun MP yönetimi de bu işe teklif verenler de söylüyor. Bunun büyümediğini GSYH’ye oranından görüyoruz. Yunanistan’da 2.40, İtalya 1.57 bizde 0.2 dolayında.
4 ayda ciro 2 kat artmış durumda. Kamu hissesi da yüzde 27 arttı. Burada rastgele bir şirkete yarar yaratılmıyor. İlgili operatör kurulu üzerinden KDV ödüyor. Bizim istisnamız şuna yarıyor:
Operasyonel sarfiyatların azaltılması ve istisnadan çıkan yarar ile ikramiyenin arttırılması. Bu da kullanıcıya yarar yaratıyor. Eski modelde az çıkan ikramiye daha fazla çıkıyor.
KAMUYA 552 MİLYON TL KALACAKTI YENİ MODELLE 703 MİLYON TL KALDI
Ulusal Piyango’nun 2017 cirosu 3 milyar, 2018 ve 2019 cirosu 3.3 milyar TL. Burada hiç bir büyüme yok. Sonuçta bu oransal, kabaca eski modelde kamuya yüzde 40 civarında bir hisse kalıyordu. Bizim getirdiğimiz modelde kamuya yüzde 31.5 kalıyor. Bunun kolay mantığı sürümden kazanma.
Kamuya kalan kısmın ikramiyenin arttırılması için azaltılması gerekiyor. Bunu azalttığınızda talep artıyor ve ciro artıyor. Esasen bu ciro taahhüdünü teklif verenler şayet ikramiye oranını arttırmazsanız vermiyorlar. O 18 milyar hesabı ondan yanlış. Hesabını çok iyi biliyorum ben. Yıllık ciro taahhüdünün verilebilmesi için ihale modelinin değişmesi gerekiyor, bunun için de ikramiye oranının artması gerekiyor. Bunun için de bir yerden kısılması gerekiyor. Evvelki modelde 100 liraysa 45 lira ikramiye dağıtılıyordu 40 lira kalıyordu, 15 lira da operasyonel maliyetlerdi. Bizim yaptığımız bu 15 lirayı 9.5’a indirmek kamu hissesini da toplamda yüzde 40’tan 31.5’a indirmek. Sonuçta, yüksek ikramiye dağıtılan işte ciro taahhüdü veriyorlar lakin ikramiyeyi arttıramazsanız o ciroyu taahhüdünü
alamıyorsunuz.
1 Ağustos – Kasım sonu ortasındaki toplam kamuya kalan para, yüzde 40’la eski modelde kamuya kalan para 552 milyon TL iken yüzde 31.5 ile kamuya kalan para 703 milyon TL. 10 yıllık bir işletmeye teklif
verdiğinizde, daha evvel bu sene olsaydı, ciro 900 milyon olsaydı birebir işletme masraflarıyla kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor. Yani burada net bir kamu yararı var.
İKRAMİYELERLE İLGİLİ GÜVENSİZLİK YOK, BU YILKİ CİRO 2’YE KATLANDI
İkramiyelerle ilgili güvensizlik tartışmalarını yakından izliyoruz lakin sayılara bakınca onu görmüyorsunuz. 1 Ağustos – 30 Kasım ortası geçen yılki ciro 964 milyon TL, bu yılki ciro 2 milyar TL.
Ortalamada yüzde 59 ikramiye veriliyor, daha evvelki modelde yüzde 45’lerdeydi. Biz Ulusal Piyango’yu İtalya, Yunanistan’da olan noktaların biraz daha altında da olsa büyüterek milletlerarası standartlara yaklaşmaya çalışıyoruz.
Bir kez bütün MP oyunlarından elde edilen tüm ciro Varlık Fonu’nun Halk Bankası hesaplarına geliyor. Bu çok değerli. Varlık Fonu lisansın sahibidir ve lisansın bütün geliri de TVF’ye gelmektedir. TVF bunun üzerinden kurulu, vergileri ve ikramiyeyi ödemektedir. Bunun altını çizmek istiyorum.
İŞTE YANLIŞLAR
Ulusal Piyango’da vergi kaybı var. YANLIŞ
Demirören’in ortak olduğu İşletmeci şirkete istisna tanınıyor. YANLIŞ
Talih oyunlarına güvenilmiyor. YANLIŞ
18 milyar lira servet transferi oldu. YANLIŞ
Hürriyet
