Hayatın büyük kısmı işte geçiyor. Üniversite adayları, meslek tercihlerini yaparken bir manada hayatlarını da belirleyecek. Memnunluğu ve başarıyı yakalamak için bugünün üniversite adaylarının kendilerine en uygun mesleği seçmeleri gerekiyor. Uzmanlara nazaran en yanlışsız iş seçimi, adayın karakterine en uygun olanı. “Ben masabaşı insanı değilim” diyen adaylara marifetleri ve ilgi alanları doğrultusunda alanda, yani sokakta ya da tabiatta yapabilecekleri en tanınan meslekleri bu işi yapanlara sorduk. Tercihini faal işlerden yana kullanmak isteyen adaylar için bu mesleklerin püf noktalarını işin erbapları yanıtladı:
GAZETECİLİK MUHABİRLİKTİR SOKAKTIR
Celal Korkut (42 yıllık gazeteci, Marmara Üniversitesi Irtibat Fakültesi mezunu, Hürriyet Gazetesi İstihbarat Müdürü): İlk günden bu yana hiç eksilmeyen heyecanım var. Yeterli bir haberi yakalayıp, dört dörtlük toparladıktan sonra bunun gazetede hoş bir biçimde yer alması, sonraki gün her yerde benim haberimden kelam edilmesi büyük bir tatmin. Gazetecilik, muhabirliktir. “Gazeteci olunmaz, gazeteci doğulur” denir. Fakat bu kelam gerçek değil. Kimse annesinin karnından gazeteci doğmaz. Ama bu tespit, gazetecilik mesleğinde doğuştan gelen birtakım yeteneklere gereksinim olduğunu gösterir. Örneğin; merak duygusu, gazetecilik mesleği açısından son derece faydalıdır. Günümüz dünyasında, kişinin kararlı bir biçimde talep etmesi ve sağlam bir eğitimden geçmesi kaidesiyle öğrenilemeyecek şey yok üzere. Bu bakımdan, gazetecilik de öğrenilebilir bir meslektir ve bağlantı fakülteleri bu iş için kurulmuştur. Lakin, bu okullarda verilen eğitimin, iyi bir gazeteci olmak için kâfi olduğunu söylemek son derece aldatıcı. Bağlantı fakültelerinin en büyük eksikliği, meslekten gelen eğitmenlerin olmaması ve uygulama yapılmaması. Lakin her alanda kendinizi yetiştirmek için çabalarsanız evrenselstandartlara sahip, milletlerarası gelişmelerin şuurunda, haber lisanına hakim bir muhabir olabilirsiniz. Mesleğin ileriki yıllarındaysa kısım şefi, müdürü, yazı işleri müdürü hatta genel yayın direktörü olmak mümkün. Lakin hiçbir şey bir muhabirin hoş bir haberi toplayıp gazetede kıymetlendirilmesi kadar memnunluk ve tatmin duygusu vermez. Mesleğinin en büyük artısı herkesten evvel bilgiye ulaşmaktır. Farklı dallardan beşerlerle tanışmak, gelişmeleri anında öğrenmek de heyecan verici. Mesleğe başladığım 42 yıl evvel ile artık ortasında dağlar kadar fark var. O vakit gazetecilik çok daha farklıydı. Haber kaynaklarıyla alakalar her vakit mesafeliydi. Gazeteciliğin riskleri de var elbette. Yaptığınız haber birilerinin işine gelmiyorsa, rahatsız ediyorsa size düşmanlık besleyebilirler. Abdi İpekçiler, Uğur Mumcular, Çetin Emeçler ve başkaları doğruların peşinde koştukları ve doğruyu yazdıkları için gaye seçildiler. Siz haberinizi sağlam kanıtlarla, evraklarla yaparsanız hiç çekinmeden ardında durun. Haber nedeniyle hücuma uğrarsanız adalet de emniyet de medya dalı de gerinizde durur.
BU MESLEKTE ÖĞRENMENİN SONU YOK
Yunus Yıldız (2 yıllık turist rehberi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Rehberlik mezunu): Her meslekte olduğu üzere bizde de eğitim ciddiye alınmalı. Turizm rehberliği, sevilerek yapılacak mesleklerden biri. Bu meslekte öğrenmenin sonu yok. Tarih, mimari, sosyoloji, siyaset, coğrafya, psikoloji… Saymakla bitmeyen alanlarla münasebeti olan, genel kültürün daima geliştirilmesi ve yenilenmesini gerektiren bir öğrenme sürecimiz var. Çalışma kuralları yorucu. Bazen günün 24 saati çalışmak gerekiyor. Birçok beşerle tanışmak hem çok kıymetli hem de çok güç. Büyük sabır istiyor. Birebir vakitte da daima ilgili, enerjik ve müspet olmayı gerektiriyor. İnsanları seviyorsanız, her türlü bilgiye ilginiz ve merakınız varsa, yeni yerler görmekten hoşlanıyorsanız ve yorgunluğa direnciniz yüksekse epeyce zevkli bir meslek diyebilirim. Benim de bu mesleği tercih etmemin sebebi bunlar. Ülkemi en gerçek biçimde temsil etmenin benim için bedeliyse büyük. Mesleğin dikkat gerektiren tarafı aksiliklere, eksikliklere ve krizlere karşı süratli reaksiyonlar verebilmek. Yani yalnızca insan alakalarından değil, operasyonel manadaki bütün aksaklıklar ve sorunlardan de siz sorumlusunuz. Bunun yanı sıra çok kıymetli öteki bir mevzu da ekonomik manada daima fay çizgisinde olmanız. En ufak bir politik kriz, afet, hastalık üzere hadisede birinci darbe yiyen bölümlerden biri unutmamak gerekir ki turizm. İşsiz kalmak, önünü görememek, turizm rehberliği mesleğinin olumsuz yanlarından biri.
İŞİMİZİN EN GÜÇ TARAFI AİLEDEN UZAK OLMAK
Zafer Akbulut (22 yıllık kılavuz kaptan, İTÜ Denizcilik Fakültesi mezunu – Türk Uzak Yol Gemi Kaptanları Derneğİ Genel Sekreteri): Mesleğe başlarken üniformadan etkilendim. Denizi de sevdiğim için bu mesleği tercih ettim. Denizde olmak benim için bir tutku. Özgüveni çok yüksek bir meslek. Ülke bayrağını ülkelerin liderleri ve gemi kaptanları taşır yalnızca. Gemi sahibi dahil kimse kaptanın işine karışamaz. Gemiciliğin en sıkıntı tarafı aileden uzak kalmak. Lakin kaptanlık maddi ve manevi olarak tatmin edici bir meslek. Gemicilikte kaza riski çok düşük. Gemiler limanda batar kelamı hakikat. Açıkta iki geminin çarpışma mümkünlüğü milyarda bir diyebilirim. Artık gemi seyahatleri teknoloji sayesinde gün sayısı olarak azaldı. Ayrıyeten hasret hissini da yeniden teknoloji sayesinde giderebiliyorsunuz. Yani gemicilik eskisi kadar sıkıntı bir meslek değil. En büyük avantajı geminizin ve kendinizin işvereni olmanız. Minnetiniz yoktur. Mesleğin en sıkıntı kısmı ise makûs hava şartları. Okyanusta fırtınaya yakalanabilirsiniz. O şartlarda yemek yemekte bile zorluk çekebilirsiniz. Lakin tüm bunlar tecrübe ve teknoloji sayesinde nispeten çözülebilen bahisler.
SABIR VE EMEK GEREKTİRİYOR
Ali Sarıbal (7 yıllık ziraatçi, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Müdafaa mezunu): Ziraat mühendisliği; canlıyla uğraştığınız, ömrü beslediğiniz, hayata katkı sağladığınız değerli ve her vakit geleceği parlak bir meslek. Bu işi yapmayı, alanda olmayı ve kendinizi geliştirmeyi istiyorsanız ziraat mühendisi olun. Yoksa puanı öteki mühendislik alanlarına nazaran düşük olduğu için seçmeyin. Bizim aile mesleğimiz olduğu için ben seçtim ve çok memnunum. Yabancı lisan bilen, saha deneyimi olan bir ziraat mühendisi olarak bugün ihracat yapıyor, milletlerarası platformda kendimi gösterebiliyorum. Bu meslek, bu türlü daha bedelli. Mesleğimiz bitki ve hayvanlarla uğramak olduğu için hem çok güç, hem de çok keyifli. Tüm mesleklerde olduğu üzere sabır ve emek gerektiriyor. Canlı hayatıyla uğraştığınız için bu emek ve sabır daha zorlayıcı. Ne tuhaf ki tekrar canlıyla uğraşmak keyif veriyor beşere. Hayatı yetiştiriyor, hayata katkı sağlıyorsunuz. Bunun manevi olarak hissettirdiği büyük bir güç var. Elbette sorumluluk da. Öbür taraftan ziraat mühendislerine muhtaçlık olan yerlerde bunların yerini besin mühendisleri ve veterinerler alıyor. Türkiye üzere tarım potansiyeli yüksek bir ülkede ziraat mühendislerinin hak ettikleri ehemmiyeti gördüğünü düşünmüyorum. Unutmamak gerekiyor ki ziraat mühendisliği insan, hayvan, bitki farkmeksizin ömrü besleyen bir meslek. Ziraat mühendislerine her vakit gereksinim olacaktır.
SORUMLULUĞUMUZ ÇOK FAZLA
Mert Sunman (6 yıllık inşaat mühendisi, Dumlupınar Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu): İnşaat mühendisliği dışarıda yapılan işler ortasında en çok sorumluluk isteyen mesleklerden biri. Çalışırken özgür olmak hoş fakat sorumluluğu çok büyük bir meslek. Grup, şantiye sizden soruluyor. Sorumluluk hissiniz ve tertip yeteneğiniz yüksek olmalı. Konut yaparken kendim oturacakmışım üzere düşünüyorum. Bir yapıyı kurmak, onun tamamlandığını görmek heyecan verici. Adeta bilgisayarda strateji oyunu oynamak üzere. İş planınızı kuruyor, başınızda inşaatı yapıyor, sonra insan hayatını gözeterek en kaliteli ve inançlı halde çalışmanızı ortaya koyuyorsunuz. Kendi yapıtınıza hayat veriyorsunuz. Birçok insan hayatında bir kez konut satın alır. Sizin yaptığınız bir meskende insanların uzun yıllar yaşayacaklarını düşünerek bir bina inşa etmenin değeri büyük. Beşere hizmet etmek çok hoş hissettiriyor. Fakat şantiyelerde sıcak, soğuk, yağmur, çamur demeden çalışmak sıkıntı. Üstünüz başınız kirlenir, vücudunuz yorulur. Ayrıyeten kendinizi mesleksel açıdan geliştirmez, yalnızca imza vermek için şantiyelerde bulunursanız, emektar ustalardan daha az bilgi ve daha az gelirle yaşarsınız. Birden fazla inşaatlarda şantiye ustaları, inşaat mühendislerinden daha fazla yevmiye alırlar. Daha çok bilgi ve saha deneyimine sahiptirler zira. Bunun yanı sıra yeni inşaat mezunu çok olduğu için bölümde fiyatlar düştü. Dönemsel olarak mühendis gereksinimi da azaldı. Düzgün bir mühendisseniz farklı inşaatlarda 30 bin metrekare sınırlamasıyla çalışabilirsiniz ya da çok iyi bir inşaat şefi olarak fark yaratabilirsiniz. Yoksa müteahhitlerin yalnızca imzanız için sizinle çalıştığı, ustalardan daha az kazanan bir inşaat mühendisi olma riskiniz var.
SABIRLI VE DENETIMLI OLMAK KURAL
Ertuğrul Fazilet (1 yıllık otobüs kaptanı, Karabük Üniversitesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu mezunu): Uzun ve kısa aralık sürücülüğü yapıyorum. Araç kullanmayı çok sevdiğim için bu mesleği seçtim. Karabük Üniversitesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Otobüs Kaptanlığı’ndan mezun oldum. Arazi koşulları, araç donanımı ve yol uzaklığı mesleğimizde zorluğu belirleyen şartlar. Yaz, kış her türlü hava şartında farklı cins ve markalardaki ağır taşıtları kullanabiliyorum. Sekiz ila 16 saat ortasında yol almak benim için bir keyif. Mesleğimi severek yapıyorum. Bu mesleği seçmek isteyenlere sabırlı ve denetimli olmalarını öneririm. Çabuk sonlanan bir karakteriniz varsa hem sizin için hem de başka araçların şoförleri için hayat çok zorlaşır. Üstelik insan canı taşıyorsunuz. Bunun sorumluluğu üzerinizde olmalı. Benim her gün tek bir maksadım var. O da sağlıklı ve inançlı bir halde taşıdığım insanları bir yerden bir yere ulaştırmak. Bunu en hakikat halde yapmak, benim işimden daha da keyif almamı sağlıyor. Unutmamak gerekiyor ki iyi bir şoför olmanın yolu, sabırlı ve denetimli araç kullanmaktır. Böylelikle emeğinizin karşılığını sevdiğiniz işi yapmanın hazzıyla alırsınız.
PES ETMEDEN ARAŞTIRMAYI SEVMELİ
İbrahim Semih Onur (8 yıllık antropolog, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Antropoloji mezunu): Antropoloji, alışılagelmiş bir alan değil. Kültürler ve insanlık tarihiyle ilgili araştırmalar yaparken kendinizi özgür hissedip, pek çok bilgiye ulaşıyorsunuz. Bir antropolog canlılığın var oluşundan itibaren dünü, bugünü ve yarınını toplumsal ve biyolojik perspektiflerden neden, niye, nasıl sorularıyla aydınlatmaya çalışır. Çoklukla çalışma konusu fosiller, hayvan ve insan iskeletleri, sosyokültürel araştırmalardır. Kültür Bakanlığı’na bağlı özel ve devlet müzelerinde, tekrar bakanlığa bağlı hafriyat projelerinde uzman yahut araştırmacı olarak, belediye ve milletlerarası hafriyat ve araştırma projelerinde uzman olarak, yeni gelişen ve önü açık olan isimli antropoloji alanında, özel bölümde halkla ilgiler yahut Ar-Ge projeleri üzere birçok alanda iş imkânı bulmak mümkün. Çok fazla yer gezebilir, yeni insanlara, yeni yerlere, bilinmeyen hayatlara ulaşabilir. Toprağın kitap kapağı üzere örttüğü kıssaları, yıllar sonra açarak okuyup anlamlandırmaya ve anlatmaya çalışmak mesleğin hoş tarafı. Maddi olarak tatmin edici bir meslek değil. İş imkânı çok ancak işe verilen öncelik az. Bu meslek, pes etmeden araştırmayı, öğrenmeye aç olmayı, okumayı sevmeyi gerektiriyor. Her şeyden kıymetlisi başta kültür varlıkları olmak üzere dünya üzerinde bulunan canlı ve cansız her şeyle barışık ya da en azından bunlara saygılı olmayı öğreniyorsunuz.
ARKEOLOG MERAKLI OLMALI
Süha Cura (7 yıllık arkeolog, Uludağ Üniversi tesi Arkeoloji mezunu): Arkeologlar, toprak altında kalmış kültür varlıklarını gün yüzüne çıkararak geçmiş hakkında bilgi toplar. Lakin aslında dün bile arkeolojinin mevzusudur. Bir tarihçi nasıl birincil kaynak olarak yazılı metinlerden bilgi topluyorsa, arkeologlar da insan elinden çıkma her türlü kültür varlığından geçmişe dair bilgi topluyorlar. Arkeolojiyeolan merakım, insanların teknoloji olmadan, öteki bir deyişle primitif sayılacak teknolojilerle sıkıntılara nasıl tahlil bulduklarını merak etmekle başladı. Meskenleri nasıl yaptılar, nasıl avlandılar, kılık kıyafet nasıl gelişti üzere soruları merakıma örnek olarak verebilirim. Daha sonra bu sorularla birlikte farklı uygarlıkların kültürleri ve bu kültürlerin ortaya çıkardığı sanat yapıtları beni büyüledi. Bu hususların yanıtlarını arkeolojide aramaya başladım. Arkeolojinin en hoş kısmı, toprak içinden bir kültür varlığı çıkardığınızda bunun birinci şahidi olmanız diyebilirim. Ayrıyeten küçücük bir kesimden bile, örneğin kırık bir seramik modülü, geçmişe dair bilgiler elde etmek çok keyifli geliyor. Mesleğimizle ilgili hala ön yargılar var. Birçok insanın arkeologların defineci olduğunu düşünmesi ya da bu mesleği boş bir uğraş olarak görülmesi üzücü. İş imkanlarımız kısıtlı. Ancak devlette, üniversitelerde hatta özel bölümde kısıtlı da olsa iş alanı var. Arkeolog yalnızca arkeoloji alanında değil; fotoğraf, jeoloji, epigrafi, botanik, mimari, sanat ve daha pek çok farklı alanlarda kendini geliştirmeli. Bu donanıma sahip birinin işsiz kalacağını düşünmüyorum.
DAIMA EĞİTİM ALIYOR SIHHATIMIZE ÇOK DİKKAT EDİYORUZ
Murat Ersoy (17 yıllık pilot, Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu Pilotaj Kısmı mezunu, Türkiye Havayolu Pilotları Derneği Başkanı): Mesleğim benim için bir tutku. Mavi gökyüzüne baktığınızda devasa bir metal yığınını uçurmanın tutkusu olmadan bu meslek yapılamaz. 1998 yılından bugüne birçok kısa ve uzun uçuş yaptım. Uçuş yapmadığımda hasret duyuyorum. Pilotluk sıfır yanılgı ister. Kendi canından ve insan hayatından sorumlu olunan bu meslek maaşlarla özdeşleştirilmez. Havacılık, kendinizi geliştirmeniz ve sıhhatinize çok dikkat etmeniz gereken bir meslek. Yılda iki kere simülasyon eğitimlerine katılıyoruz. Yeni çıkan dökümanları takip ediyoruz. Başa gelebilecek tüm ihtimalleri test edip tahlil için çalışıyoruz. Yani tek işimiz uçak uçurmak değil. Yenilikleri takip için bol bol ders çalışmamız da gerekiyor. Ayrıyeten altı ayda bir check-up’a giriyoruz. Saat limitlerimiz oluyor ve ayda sekiz gün müsaade yapıyoruz. Öbür taraftan bayram ve özel günlerde de çalışıyoruz. Vakit mefhumumuz yok. Dünya kültürlerini keşfetmek ise artı tarafı. Dünya insanı olabiliyorsunuz bu meslekle. Çok sıkıntı bir meslek ancak tutkunuz varsa uçabilmek sizin en büyük motivasyon oluyor. Uçaklar, istatistiki bilgilere nazaran yüzde 2’lik risk oranıyla en inançlı taşıtlar. Fakat, kusur yapmamak gerekiyor. Bunun için de daima ders çalışmalı, yenilikleri takip etmeli ve tutkunuzu yitirmemelisiniz.
Hürriyet
