Dünya otomotiv sanayi tüm vakitlerin en kuvvetli devrinden geçerken, bilhassa Avrupa’da bu periyot otomotiv bölümü için ‘ikinci dünya savaşından bu yana en büyük buhran’ olarak tanımlanıyor. Türkiye’de ise işler eylül ayı itibariyle rayına oturmaya başladı. Her ne kadar 9 aylık toplam üretimde geçtiğimiz yıla nazaran çoğunlukla pandemi sebebiyle düşen Avrupa pazarına yapılamayan ihracat kaynaklı olarak düşüş göze çarpsa da 9. ayda üretim sayıları geçen yılın üzerine çıktı. Ocak-eylül periyodunda yüzde 19 azalan toplam üretim, eylül ayında ise yüzde 4’lük artış gösterdi. Bununla birlikte otomotiv endüstrinde yapılan istihdamda da artış gözlemlendi.
PANDEMİ DESTEĞİ
Türkiye’de üretim yapan değerli üreticiler, hem devreye aldıkları yeni model üretimleri, hem gelecek periyotta yapacakları yeni yatırımlar sebebiyle pandemiye karşın istihdamı artırdılar. Buna ek olarak bir başka sebep ise filyasyon oldu. Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) Lideri Haydar Yenigün artan istihdam ile ilgili, “Şirketlerin yeni devreye giren projelerinin olmasını istihdam artışındaki birinci neden olarak gösterebiliriz. İkincisi, pandeminin başında yaptığımız öngörüler doğrultusunda firmaların pandemi bahislerinde hijyen, filyasyon, tedbir çalışmaları için yaptığı ek istihdamdır. Şirketlerimizde yüzde 1.5-2 civarında filyasyon var. Bu oran Türkiye ortalamasının çok altında fakat bu işgücünün ve üretim süreçlerinin sürebilmesi için ek istihdam edinildi. Bu iki ana nedenden dolayı otomotiv dalı eleman azaltımının bilakis yüzde 4 oranında ek istihdam sağladı” formunda konuştu.
TEDARİK KÜLFETİ
Yenigün, “Mart ayında başlayan duruşun iki olumsuz tesiri oldu. Duruş vaktinde çok olumsuz bir tablo çizdik. Hasebiyle bütün şirketler stok düzeylerini en tabana çekti. Avrupa’daki kriz açısından bu çok gerçek bir hareketti lakin Türkiye’de hiçbir vakit pazar Avrupa’daki üzere durmadı. Bu türlü olunca talebi karşılayacak eser yapamadık. Bunun tekrar ayağa kalkması bir iki ayda olacak bir şey değil. Tedarik manasında da yurtdışından alınan modüllerde altı yedi ayda gelecek bir süreç. Haziran ayında biz fabrikaları ayağa kaldırdığımız vakit kaldığımız yerden devam edemedik. Bu periyotta tabi bakım da yapamadık. Zira çalışanları konuta göndermek zorundaydık. Ağustos ayında çok kısa da olsa bir ölçü bakım yaptık” biçiminde konuştu.
AZAMÎ TEMPO
Yenigün “Ağustos ayının sonunda itibaren yüksek tempolu bir çalışmaya geçtik. Burada tabi 14 üyemizin birçoğunda azamî tempoda üretim yapılıyor. Önümüzdeki devirde vardiyalarımız, tedarikimizi, planlarımızı buna nazaran ayarladık. Sahiden enteresan bir yıl yaşadık. Son 3 ayda önemli bir kapasite kullanım artışına neden olacak. Satışların nasıl gideceğini tam öngöremiyoruz lakin olumlu olacağına inanıyorum. İhracattan da iyi sayılar gelecek ve münasebetiyle son çeyrekle ilgili olumlu sayılar göreceğimize inanıyoruz. Kapasite kullanım oranları da son 3 ayda hayli üstte olacak. Yıllık bazda ise birinci yarının olumsuz tesirini göreceğiz” biçiminde konuştu.
‘YIKICI TEKNOLOJİLERİN GELİŞİMİNE HAZIRIZ’
2021 yılında bir çok ögenin tesirli olacağını vurgulayan OSD Lideri Yenigün, bunlardan değerli bir adedinin yıkıcı teknolojiler olacağını vurguladı. Bilhassa ana endüstrinin bu teknolojiler için hazır durumda olduğunu belirten Yenigün, “Yan endüstrinde batarya teknolojileri ve batarya teknolojilerinin yazılımları konusunda bir atılım ve iştah kelam konusu. Ana endüstrinin gereksinimleri nedir ve tedarik endüstrisi bunu nasıl karşılayacak konusunda atılımlar yapılıyor. Bir firmamız elektrikli araba bataryasının Türkiye’de üretimi ile ilgili çalışmalara başladı. Bir öteki firmamız da bunların yazılımları konusunda çalışmalar yapmaya başladı” diye konuştu.
‘BİR ÇALIŞANA GÜNDE 6 MASKE VERİLİYOR’
Haydar Yenigün, “Fabrikalarımızdaki olay sayıları Türkiye ve hatta dünya ortalamasının çok altında. Zira kurallarımız nitekim çok keskin. Ofislerde çalışanların yüzde 50’si birtakım firmalarda yüzde 100’ü konuttan çalışmaya devam ediyor. Fabrikalarda toplumsal uzaklık kurallarını çok net uyguluyoruz. Birçok prosesi değiştirdik. Kimi şirketlerimiz çalışan başına günde 6 maske veriyor. Her yerde dezenfektan noktalarımız bulunuyor. Bu kapsamda, çok iyi bir şuur düzeyi yakaladık” halinde konuştu.
‘2021 GÜNDEMİ: ABD SEÇİMLERİ, VİRÜS, BREXIT’
Önümüzdeki sene Türkiye otomotiv pazarının bu yıl ile paralel bir seyir izleyebileceğini belirten Haydar Yenigün, “Dünyada ise endüstrinin gelişimini tetikleyecek bir çok etken var. Bunlardan en değerlisi elbette pandemi süreci. Koronavirüsün aşı bulunsa bile önümüzdeki sene de hayatımızı kıymetli derecede etkileyeceğini düşünüyorum. Buna ek olarak yakından ve şaşkınlıkla takip ettiğimiz ABD başkanlık seçimleri ve Brexit de önemli tesir yaratacaktır” dedi.
İNGİLTERE İLE MUTABAKAT
Yenigün: “Otomotiv endüstrinde kimi markalarımız Brexit sürecinden önemli etkilenebilir. Bu süreçte anlaşmasız bir ayrılık olacak üzere görünüyor ve gümrük birliği mutabakatı sebebiyle bu durum Türkiye’yi etkileyecek. Biz de OSD olarak tahlil için bakanlık ile görüşme halindeyiz. Öncelikle Avrupa Birliği’nin mutabakat yapmasını beklemek zorundayız, AB’nin Birleşik Krallık ile yapacağı muahedenin çabucak akabinde Türkiye olarak biz de bir muahede yapmak için harekete geçeceğiz.”
Hürriyet
