Turizm bölümündeki 2020 yılındaki gelişmeler ve 2021 yılı öngörülerine ait AA muhabirine değerlendirmede bulunan Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin, pandeminin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye turizmine de olumsuz yansımalarının olduğunu belirtti. Eresin, yaz devrinde haziran ayı prestijiyle başlayan pandemi sürecinde olağanlaşma adımlarıyla küçük de olsa bir hareketlenme başladığını ve sayıların yavaş yavaş tekrar yükselişe geçtiğini tabir ederek, şunları kaydetti:
“Haziran ayında iç turizm kaynaklı olarak başlayan turizm trafiği yaz ortalarında da İngiltere, Rusya, Ukrayna ve kısmen Almanya’dan başlayan turist girişleri ile az da olsa kıyı bölgelerde hareket kazandı. Bu hareket kıyı bölgeler için can suyu olurken kent otelleri sessiz kalmaya devam etti. Malum son periyotta de pandeminin tekrar ağırlaşmasıyla turizm hareketinin yine duraklamaya geçtiğini söyleyebiliriz. Hastalığın ikinci dalga olarak dünyaya geri dönmesiyle ve Türkiye’de de pandemi sayılarının yükselmesiyle konaklama kesimi sayıları tekrar inmeye başladı. Türkiye’nin Ocak-Ekim 2020 otel dolulukları 2019 yılının tıpkı devrine nazaran yüzde 47 düşüşle yüzde 36 oldu. İstanbul’da ise Ocak-Ekim 2020 periyodunda doluluk oranı yüzde 50 düşüşle 38,1 oldu.”
Eresin, yıl geneli için her şeye karşın bu oranın göreli olarak yüksekmiş üzere izlenim verdiğini, fakat işin özüne bakıldığında otellerin birçoğunun şu anda kapalı olduğunu ve bu doluluk oranlarının açık olan otellerin bilgilerinden oluşturulduğunu, açık olan kent otellerinin doluluk oranının da yüzde 25-30 civarında olduğunu söyledi.
Sertifika, bölüme hem ulusal hem de milletlerarası seviyede rekabet avantajı sağladı
Eresin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan İnançlı Turizm Sertifika Programı’nın yaklaşık 7 aydır muvaffakiyetle uygulandığını ve 2 binden fazla tesisin sertifika aldığını lisana getirdi. İnançlı Turizm Sertifikası programının dünyadaki hijyen sertifikası programları ortasında en iddialılardan biri olduğuna işaret eden Eresin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“(Güvenli Turizm Sertifikası) Pandemi sürecinde kesime hem ulusal hem de memleketler arası seviyede rekabet avantajı sağladı. Hatta birtakım ülkelerde örnek uygulama olarak gösterildi. Bu sertifika ile tatilini Türkiye’de geçirecek tüm Türk vatandaşları ve yabancı ziyaretçilere, ulaşımdan konaklamaya, tesis çalışanlarından yolcuların kendi sıhhat durumuna uzanan geniş bir yelpazede bir dizi yeni önlemler tanımlanıyor. Sertifika alım şartları epeyce ağır ve 200’e yakın kriterin sağlanması gerekiyor. İşletmeler dünya çapında sertifikasyon firmaları tarafından denetleniyor. Hijyen ve Kovid-19 tedbirleri konusunda tüketici hassasiyeti arttığı bir periyotta tedbirlerini alan işletmelerin öncelikle tercih edildiğini gözlemliyoruz.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İşletme Dokümanlı tesislerimiz sertifika konusunu ciddiyetle ele aldılar ve sertifikalarını aldılar. Otellerimiz, yeme içme yerlerimiz, turizme açık tüm yerlerimiz, seyahat acentelerimiz, tıp otobüslerimiz neredeyse turizmle ilgili tüm hizmet alanlarımız belirli standartlarda sertifikaya kavuşturuldu ve sahiden bunun uygulamalarını da çok iyi halde hayata geçirdi. Konuklarımız gönül rahatlığıyla Turizm İşletme Evraklı ve İnançlı Turizm Sertifikalarını almış otellerimizde konaklayabilirler, tek yapmaları gereken bu evrakların varlığından emin olsunlar.”
“Turizmin önümüzdeki 2-3 yıl sahiden parlayan bir dal olacağına inanıyoruz”
Müberra Eresin, kendilerine ulaşan data ve bilgilerin erken rezervasyon konusunda şimdi fark edilecek seviyede bir talep oluşmadığı tarafında olduğunu belirterek, “Önümüzdeki yıl için rezervasyon taleplerinin seyahatten kısa bir mühlet evvel gerçekleşmesini bekliyoruz. Lakin aşı çalışmalarının olumlu sonuçlanması halinde talep artışına paralel olarak rezervasyon yapma müddetlerinin de uzaması ihtimaller dahilinde bulunuyor.” diye konuştu. Kovid-19 aşısının gündeme gelmesiyle müspet bir havanın esmiş durumda olduğunu tabir eden Eresin, “Turizm bölümünde bugün prestijiyle beklentimiz, yılın ikinci yarısından sonra yavaş yavaş tekrar işlerin açılmaya başlayacağı ve dalda üst yanlışsız gidecek grafiklerin oluşacağı istikametinde. Kamu-özel dal iş birliği ile atılacak adımlar sonrasında turizm kesiminin amaçlarına ulaşarak ülke iktisadı, istihdamı ve kalkınmasına en güçlü takviyesi verecek kesim olacağına inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Eresin, tüm umut ve beklentilerinin pandemiyi geride bırakarak 2021’in ikinci yarısından sonra yine iktisadın lokomotif dalı haline gelebilmek olduğunu aktararak, şunları kaydetti: “Bugünlerde kesim açısından daima negatif konuşuyoruz lakin 2021 sonrası yıllar için dala yönelik umut doluyuz. 2021’den sonra Türkiye için de dünya için de turizm kesiminin çok büyük bir ivme ile üst çıkacağını umuyoruz. Herkes pandemi sürecinden çok sıkılmış durumda. Beşerler bir an evvel seyahate çıkmak istiyorlar ve bunun için şimdiden planlar yapıyorlar. Arama motorlarının raporlarına nazaran başta İstanbul ve Türkiye bugünlerde çok fazla gündemde. Hasebiyle haziran, temmuz sonrası toparlanmaya başlayacak turizm kesiminin en azından önümüzdeki 2-3 yıl nitekim parlayan bir kesim olacağına inanıyoruz.”
Pandemi sonrası periyoda de şimdiden hazırlık yapılması gerektiğini vurgulayan Eresin, bu bahiste Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın (TGA) başlattığı faal tanıtım çalışmalarını sürdürmesinin çok olumlu sonuçları olacağını söyledi. Eresin, pandemi sonrası periyoda hazırlık ve çeşitli ülkelerin turizm pazarlarındaki hissesini artırmak emeliyle, TGA ve bölüm temsilcilerinin tanıtım seferberliği ve pazarlama çalışmalarını en verimli olabilecek seviyeye çıkarmalarında yarar olduğunu anlattı.
“STK’ların ne kadar kıymetli olduğu ortaya çıktı”
Eresin, pandemi süreciyle birlikte bu cinste yahut öbür beklenmedik durumlarda STK’ların ne kadar kıymetli olduğunun ortaya çıktığını belirtti. Pandemi sürecinde aktif olarak, gerek patronların işletmelerinin faaliyetlerini sürdürmesi ve finansal açıdan muhtaçlıklarının karşılanması gerekse çalışanların gelişmelerden ekonomik ve toplumsal açıdan olumsuz etkilenmemeleri için ilgili bakanlıklar ve kurumlarla iş birliği içinde çok sayıda uygulamanın yürürlüğe konulmasına öncülük ettiklerini aktaran Eresin, şunları kaydetti:
“Bu devirde dal kuruluşları ve üyelerimizin soru, talep ve beklentilerini iletip cevap aldıkları bir dost kapısı olmaya çok değer verdik. Turizmin pandemi nedeniyle hem küresel hem de mahallî seviyede berbat günler yaşadığı bu türlü bir periyotta dahi üyelerimizle olan iletişimizi, sağladığımız bilgi akışını aksatmadık. Bu bağlantı yalnızca üye otellerin üst seviye yöneticileriyle sonlu kalmadı.
Otellerimizde çalışan, hatta bize üye olmayan otellerde de çalışanlarımıza başta hijyen eğitimi olmak üzere insan kaynakları, finansman üzere birçok bahiste eğitimlerle dayanak olmaya çalışıyoruz. TÜROB olarak tüm üyelerimizle birlikte pandemi devrini en az hasarla atlatmaya çalışıyoruz. Öte yandan üye ve temsilcilik sayılarımız artmaya devam ediyor. Türkiye’de faaliyet gösteren yerli zincirlerin yanı sıra tüm yabancı zincirler de TÜROB’un üyesi bulunuyor.”
“Açık büfenin büsbütün kaldırılması kelam konusu değil”
Eresin, pandeminin birinci çıktığı günlerde TÜROB olarak, koronavirüs salgınıyla ilgili alınabilecek önlemler çerçevesinde üye otellerde kahvaltı, öğlen ve akşam yemeği servisinde açık büfenin kaldırılarak, “kahvaltı tabağı ve set menü” uygulamasına geçilmesine yönelik tavsiye kararlarının bulunduğunu, lakin büsbütün kaldırılmasının kelam konusu olmadığını bildirdi. Hijyen kaidelerinin Kovid-19’a nazaran uyarlandığını anlatan Eresin, şunları kaydetti:
“Hijyen ve besin güvenliği her vakit önceliğimiz olmaya devam edecektir. Ülkemizin, yüksek standart ve hijyen şartlarında dünyada her şey dahil tatil konseptini en iyi uygulayan ülke olduğu bilinen bir gerçektir. Bu durum, öteki ülkelere göre Türkiye’nin tercih edilmesinde kıymetli rekabet üstünlüğümüz ve avantajımızdır. Türkiye, her şey dahil tatil konseptini, eski sunulan hizmetlerden rastgele bir kısıtlama yapmadan uygulanmaya devam edecektir. Yalnızca pandemi devri ile sonlu kalmak üzere, bilhassa yiyecek ve içecek servis ve sunumları, ilgili sıhhat otoriteleri tarafından alınacak kararlara nazaran düzenleniyor ve düzenlenmeye devam edecektir. İşletmelerimiz gerekli uygulama tedbirlerini alıyorlar.”
“Desteklerin devamı ve yeni dayanakların sağlanması bizler için çok önemli”
Müberra Eresin, turizmin yine yükselişe başlamasını bekledikleri periyoda kadar olan, yani 2021 ortalarına kadar olan, sürecin kendileri açısından çok değerli olduğunu söyledi. Her vakit söyledikleri üzere önceliklerinin insan sıhhati olduğunu tabir eden Eresin, “İkinci önceliğimiz de işletmelerimizi ayakta tutabilmek, hasebiyle da dalda çalışan yetişmiş insan kaynağımızı koruyabilmek. Bu nedenle dala sağlanan takviyelerin devamı ve yeni takviyelerin sağlanması bizler için çok değerli.” dedi.
Eresin, turizm dalının 2021 yılında da desteklenmesi halinde iktisada en güçlü katkıyı sunan dal olacağını vurgulayarak, KDV indirimlerinin uzatılması, tahsis ve kiralara ait takviyelerin olumlu gelişmeler olduğunu lisana getirdi. Dalın bu süreci atlatabilmesi için ayrıyeten hali hazırda bu yıl sonuna kadar geçerli olan olağanlaşma takviyesinin, kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade üzere istihdam uygulamalarının, vergisel uygulamaların 2021 yılında da devam etmesinin çok değerli dayanaklar olacağını aktardı.
Dal kuruluşlarının kredi yapılandırmaları yahut yeni krediye ulaşmaları için oluşturulacak KGF’nin devam ettirilebilmesi gerektiğini belirten Eresin, “Geçtiğimiz günlerde yeni tanımlanan KGF’nin bilhassa turizm bölümüne kullandırılması konusunda her zamanki üzere Sayın Kültür ve Turizm Bakanımızdan da takviye istedik. Turizm dalı temsilcileri olarak, dünyada pandeminin denetim altına alınması ile birlikte, hükümetimizin takviyesinde alınan/alınacak ekonomik ve toplumsal tedbirler, dalın geçmiş deneyimi ve krizleri yönetme kabiliyeti ile birçok krizde olduğu üzere pandemi süreci sonunda birinci toparlanacak ve güçlenerek krizden çıkacak dalın tekrar turizm kesimi olacağını düşünüyoruz. Pandemi sonrasında güçlü bir toparlanma ile tüm kayıplarımızın telafi edileceğini umuyoruz.”
Hürriyet
