Olağan kurallarda 26 Nisan’da yapılması gereken fakat yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle KKTC Cumhuriyet Meclisi tarafından ertelenen cumhurbaşkanlığı seçimi yarın yapılacak.
Kıbrıs Türk halkı, 5 yıl vazife yapacak cumhurbaşkanını seçmek üzere, 1974’ten sonra 10’uncu kere sandığa gidecek.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin yanı sıra, yüksek mahkeme yargıçlarının sayısının artırılmasını öngören anayasa değişikliği için da halk oylaması yapılacak.
Yüksek Seçim Konseyi (YSK), pazar günü kayıtlı 198 bin 867 seçmenin 738 sandıkta oy kullanabileceğini açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı seçimi ve halk oylaması için oy verme süreci sabah 08.00’de başlayacak ve saat 18.00’de bitecek.
Sonuçların birebir gün saat 22.00’ye kadar açıklanması bekleniyor.
KKTC’DE SEÇİM SİSTEMİ
KKTC’de cumhurbaşkanlığı seçimi 5 yılda bir yapılıyor. Ülkede 18 yaşını bitirmiş her KKTC vatandaşı, seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahip. Seçilme yaşı ise milletvekilliği için 25, cumhurbaşkanlığı için 35 olarak belirlenmiş durumda.
Anayasa’nın 99’uncu unsuruna nazaran, KKTC’de cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan adayın kazanabilmesi için kullanılan geçerli oyların salt çoğunluğunu alması gerekiyor.
Adayların hiçbiri salt çoğunluğu sağlayamazsa seçim 7 gün sonra en çok oy alan iki aday ortasında yineleniyor ve ikinci çeşitte en çok oy alan aday cumhurbaşkanı seçiliyor.
EN ÇOK ADAYIN YARIŞTIĞI SEÇİM
Seçimde 7’si bağımsız 11 aday yarışacak.
Çekişmeli geçmesi beklenen seçimde Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Lideri ve Başbakan Ersin Tatar, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Lideri Tufan Erhürman, Yine Doğuş Partisi (YDP) Genel Lideri Erhan Arıklı’nın yanı sıra bağımsız aday olarak Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ve Demokrat Parti (DP) Lefkoşa Milletvekili Serdar Denktaş yarışacak.
Öbür yandan Alpan Uz, Mustafa Ulaş, Ahmet Boran ve Arif Salih Kırdağ bağımsız olarak, Fuat Çiner ise Milliyetçi Demokrasi Partisinin adayı olarak yarışa katılacak.
Yarınki seçim, KKTC’de bugüne kadar en çok adayın katıldığı cumhurbaşkanlığı seçimi olacak.
Yalnızca 3 adayın yarıştığı 1990 cumhurbaşkanlığı seçimleri ise en az adaylı seçim olarak tarihe geçmişti.
EN ÇOK KAZANAN İSİM RAUF DENKTAŞ
Rauf Denktaş, Kıbrıs Türk halkı tarafından 6 kere getirildiği cumhurbaşkanlığı makamına en fazla seçilen kişi unvanını taşıyor.
Kıbrıs Türk halkı, 13 Şubat 1975’te kurulan Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanlığı için 1976’da ve 1981’de yapılan seçimlerde Denktaş’ı devlet başkanlığı misyonuna getirdi.
Denktaş, 15 Kasım 1983’te kurulan ve kurucusu olduğu KKTC’de 1985, 1990, 1995 ve 2000 yıllarında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerde sandıktan çıkan isim oldu.
2005’te Mehmet Ali Talat, 2010’da Derviş Eroğlu ve 2015’teki iki turlu seçimde ise Mustafa Akıncı cumhurbaşkanı seçildi.
YALNIZCA 3 BAYAN ADAY ÇIKTI
1974’ten bugüne yalnızca 3 bayan aday Kıbrıs Türk halkının cumhurbaşkanlığı misyonuna talip oldu.
Buna nazaran, 1976, 1981 ve 1985’te Servet Sami Dedeçay, 2005’te Zehra Cengiz ve 2015’te ise Sibel Siber, cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığını açıkladı.
3 SEÇİM İKİNCİ CİNSE KALDI
Kıbrıs Türk siyasi tarihinde, bugüne dek 3 cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tipe kaldı.
Kurucu Cumhurbaşkanı Denktaş ile KKTC’nin 3’ncü Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, 1995 seçimlerine ikinci çeşide kalırken, Denktaş ipi göğüsleyen isim oldu.
Denktaş ile Eroğlu, 2000’deki seçimde de ikinci cinse kalırken, Eroğlu’nun adaylıktan çekilmesi üzerine ikinci cins yapılmadı ve Denktaş’ın zaferi ilan edildi.
2015’teki seçimde ise ikinci tipe Eroğlu ve Akıncı kalırken, sandıktan Akıncı çıktı.
KOVİD-19 TEDBİRLERİ ALINACAK
Bu yıl yapılacak seçim, Kovid-19 salgını nedeniyle evvelki yıllara nazaran farklı bir atmosferde geçecek.
YSK, halkın oy kullanmaya gelirken kendini inançta hissetmesi için bir dizi tedbir alacağını açıkladı.
Bu yıl seçim sandıklarında YSK’nın görevlendirdiği toplam 2 bin 658 kişi misyon yapacak.
Seçmenler, oyunu kullanmak için sandık konseylerinin odasına maskeyle girebilecek ve vazifeliler seçmenlere eldiven verecek.
Vazifeliler, Kovid-19 önlemlerinin uygulanması ve oy kullanma sırasında ağırlılık yaşanmamasına dikkat edecek.
Salgın tedbirleri çerçevesinde bu seçimde, seçmen kartı dağıtılmadı. Seçmenler, nerede oy kullanabileceklerini http://secim.mahkemeler.net/neredeoy.aspx internet sitesinden ya da telefonla öğrenebiliyor.
KKTC’de, 8 Eylül’de yapılan Bakanlar Konseyi toplantısında, cumhurbaşkanlığı seçimine ait miting ve kitle toplantıları 1 Ekim’e kadar iptal edilmişti.
Hürriyet
