NASA’nın 18 Şubat’a Mars’a indirmeyi başardığı Perseverance (Azim) keşif çalışmalarına başladı ve yüzeyden birinci fotoğrafları dünyaya gönderdi. NASA uzmanları fotoğrafları “Daha evvel görmediğimiz şeyler” diye yorumladı. Pekala Perseverance’ı kendisinden evvelkilerden ayıran farklar neler? İstanbul Teknik Üniversitesi Uzay Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Alim Rüstem Aslan Hürriyet’e şöyle anlattı:
“Daha evvel ihtimamla seçilmiş, kolaylıkla iniş yapılabilecek alanlara iniş yapılmıştı. Bunlar bir tıp ‘teknolojik gösterim’ inişleriydi. Bu seferki projenin bir gayesi var. Amaç Mars’ta daha evvel ömür olduğunu kanıtlamak. Mars’taki hayatın kalıntıları mikrofosiller olabilir.
HELİKOPTER UÇACAK MI?
Seçilen krater ihtimamla seçilmiş bir vadi. Burası çok da dış tesirler tarafından bozulmaya uğramamış. Münasebetiyle orada elde edilecek bulguların, fosillerin birinci halinden çok fazla değişmemiş olabileceği bedellendiriliyor. Bir de küçük bir helikopter gönderildi. Mars atmosferinde helikopterin havada tutunabilmesi için havanın ağır olması gerekir. Mars’taki soğuk hava bunun için kıymetli. Lakin oradaki atmosfer dünya atmosferinin yüzde 1’i yoğunluğunda. Bu durum orada havada tutunma kuvvetinin daha da az olmasına sebep oluyor. Dünyada bunun testleri yapıldı. Geniş bir takımla 6 yıl boyunca buna hazırlandılar. Artık birinci kez Mars’ın atmosferinde sahiden dünyada tasarlanmış bir sistemin nitekim uçup uçamayacağı da pahalandırılacak.
‘İZCİ’ VAZİFESİ GÖRECEK
Bu değerli zira yerde belirli aralıklara gidebiliyorsunuz. Birçok mahzurlar ilerlemeyi yavaşlatabiliyor. Bu helikopterle havadan harekât kabiliyeti elde edilecek. Bu büsbütün bir deneme. 5 defa 90 saniyeye kadar uçuşlar yapacak. Bundan çıkacak sonuca nazaran bundan sonraki misyonlarda benzeri helikopterler, bilhassa beşerli misyonların oluşturulmasına yardımcı olmak üzere ‘izci’ misyonu görecek.”
KENDİSİ KÜÇÜK, MİSYONU BÜYÜK
“Mars’ın atmosferi Dünya’ya nazaran 100 kat daha ince. ‘Ingenuity’ minimum ölçüde hafif, azami ölçüde güçlü olarak tasarlandı. 1.8 kg yükündeki helikopterin pervaneleri, Dünya’daki bir helikopterin pervanelerinden 10 kat daha süratli hareket ediyor.”
ATMOSFERİNDEN OKSİJEN ÜRETECEK
“Perseverance ile birinci kere Mars atmosferinden oksijen elde edilmeye çalışılacak. Mars atmosferi karbondioksit yüklü. Bu oksijen orada hem teneffüs için hem de yakıt ateşlemesi için kullanılabilecek.”
ÖRNEKLER 2030’DA DÜNYAYA GELECEK
“Toplanan örnekler özel kapsüller içinde saklayıp Mars’ta bir yere konulacak. Amerika’nın geliştirdiği öbür bir araç Mars’a inip örnekleri alacak. Avrupa Uzay Ajansı da bu örnekleri alıp yörüngeye çıkarıp oradan da dünyaya getirilmesini sağlayacak proje üzerinde çalışıyor. Örneklerin dünyaya dönüşü 2026 yahut 2029 yılında olacak.”
İŞTE MARS’TAN EN NET KARELER
Perseverance, Mars yüzeyine bu türlü indirildi.
Hürriyet
