Salgın devrinde alınan tedbirler kapsamında uygulanan karantina ve kısıtlamaların en çok etkilediği kısımlardan biri de bu seyyar satıcılar. Biz de Taksim meydanının İstiklal Caddesi girişinde yıllardır kestane satan Yusuf Deniz’in tezgâhını bir günlüğüne devralıp kestaneci olduk. Baştan belirtmek gerekirse seyyar satıcılık hiç de göründüğü üzere kolay bir iş değil. Hele ki pandemiyi yaşadığımız şu periyotta.
İŞBAŞI SAAT 10:00’DA
Kestane tezgâhını açmak için mesai sabah 10.00 üzere başlıyor. Depodan alınan kestane, kömür ve kese kağıtları ile Taksim’in yolu tutuluyor. Yusuf’un anlattıklarına nazaran, kestaneler kilogramı 35-40 liradan Balıkesir’den alınıyor. Daha sonra kestane arabası hazırlanıp ateş yakılıyor ve öğlen saatlerinden itibaren satışa başlanıyor.
Biz de, ateş kıvama geldikten sonra elimize kestaneleri alıp çizerek pişirmeye başlıyoruz. Pişirilen kestanelerin en hoş olanlarını otomobilin ön tarafına güzelce diziyoruz. Yusuf’un söylediğine nazaran bu saatlerde biraz sabırlı olmakta yarar var çünkü işler akşam 5’ten sonra açılıyor.
KESTANEYE YENİ YIL ARTIRIMI
Ben de elimde maşa bekliyorum. O sırada Yusuf tezgâhtan eski fiyat tarifesini alıp yenisini koyuyor ve bu fiyata nazaran satış yapacağımızı söylüyor. Kestaneye de yüzde 20 civarında bir artırım geldiğini öğreniyorum. Kestaneleri pişirmeye devam ediyoruz ancak son günlerin en kalabalık Taksim’inde gelen giden müşteri yok üzere. Üstelik sağımız solumuz turist dolu.
BİRİNCİ SATIŞ 1 SAAT SONRA
Bir saat sonra birinci müşterime satış yapıyorum. Gelen herkes en düşük gramlı paketten istiyor yani 150 gram. Fiyatı da 20 lira. Tezgâhın yanında bir zabıta grubu var. Daima maske takıp takmadığımızı denetim ediyor. Nihayet saatler ilerledikçe müşteriler de gelmeye başlıyor. Saat 5 üzere yoğunluk oluyor. Bir iki derken 10 müşteriyi geride bırakıyorum. Orta sıra gelen Arap turistler 250-300 gram gelen paketlerden istiyor. Yüzümüz gülüyor. Bazen bir saat boyunca tek bir müşteri bile gelmiyor; bazen de yarım saatte 10 kişi geliyor.
KESTANE SATIŞININ İNCELİĞİ
Satış yaparken Yusuf işin inceliklerini gösteriyor. Tezgâhın üstü pişmiş kestaneler ile birikince. Ateşin üstüne çürük kestaneleri atıp duman çıkarıyoruz. Bu, müşterileri çeken kokunun etrafa yayılmasını sağlıyor. Fakat çok duman olunca zabıta çabucak uyarıyormuş. Orta sıra tezgâhı caddede kalabalığın olduğu tarafa yanlışsız çekiyoruz. Zabıta çabucak gelip eski yerine çektiriyor.
480 LİRALIK SATIŞ YAPTIM
Yusuf’un anlattığına nazaran, kestaneciler yılda yaklaşık bin lirayı belediyeye ödüyor. Ortamala günlük hasılat pandemi öncesinde bin lira ila 2 bin lira ortasında değişiyormuş. Hareketli günlerde bu 2 bin 500 lira oluyormuş. 2020’ye girdiğimiz yılbaşı gecesi hasılat 7 bin lira olmuş. Pandemi müddetinde de günlük hasılat 300 lira ila 700 lira ortasında değişip durmuş. Bir gün başkasını tutmuyor. Ben de caddenin ağır olduğu günde 480 liralık bir satış yaptım. Tüm gün ayakta durmanın tesiriyle meskene geldiğimde belim çok ağrıyordu.
12 SAATLİK MESAİNİN KARŞILIĞI
Masraflara gelince belediyeye ödenen harcın dışında günde kömür, kese kağıdı ve yemek masrafı 200 lira. Satışa bağlı olarak kestane masrafı 200 ila 400 lira ortasında değişiyor. Şayet siz tezgâh sahibi değilseniz 100 lira da elemana vermeniz gerekiyor. Ortalama günlük masraf 400 ila 600 lira ortasında. 12 saatlik mesainin karşılığı olarak iyi günde günlük 500 lira tezgâh sahibine kalabiliyor. Bu, ayda 15 bin lira demek. Bir tezgâha çoklukla en az iki kişi baktığı için bu bölünüyor. Berbat günlerde ise ise bazen masraf anca çıkıyor lakin tezgah sahibine de çoklukla 200-300 lira kalıyor. Bu türlü günlerin hakim olduğu aylarda da tezgahın getirisi 6-7 bin lira. Pandemi periyodunda kısıtlamalar bu süreyi iyice azaltmış. Münasebetiyle en hareketli günler olan cumartesi ve pazar da büyük kayıp olmuş. Lakin şunu da belirtmekte yarar var Taksim’de kestanecilik yapmak öbür semtlere nazaran daha çok kazandırıyor.
En meşhur kestane tezgâhında Yusuf her gün satış yapıyor.
Hürriyet
