Ocak ayından beri Fransa’da hadise sayıları süratle artmaya devam ediyor. Dün açıklanan bilgiye nazaran son 24 saatte 42 bin 619 yeni hadise tespit edilmesiyle toplam hadise sayısı 4 milyon 508 bin 575’e ulaştı. Toplam can kaybı sayısı da 94 bin 465’e çıktı. Hastanelerde 4 bin 781’i ağır bakımda olmak üzere 27 bin 259 kişinin tedavisi de sürüyor.
Salgının tekrar bu noktaya geleceği aslında çok belirliydi ve yetkililer de uyarıyordu. Covid-19 konusunda hükümete başdanışmanlık yapan Bilim Kurulu Lideri Prof. Jean-François Delfraissy, ‘acil durumdan’ geçildiğini ve ‘artık çok daha kritik bir döneme’ girildiğini birkaç defa söyledi. Hatta Delfraissy; İngiltere’de tespit edilen varyantın, Fransa’nın kimi bölgelerindeki hadise sayılarının yüzde 7-9’unu oluşturduğunun altını çiziyor ve virüsün yayılmasının önüne geçmenin sıkıntı olacağı ikazında bulunuyordu. Durum bu türlü olunca mutasyonla ilgili artan tasalar nedeniyle hükümetin bir an evvel harekete geçmesi kuraldı ve gerekli adım atıldı.
Fransa Başbakanı Jean Castex, ülkede koronavirüs hadiselerinin artışıyla birlikte başşehir Paris başta olmak üzere başka birçok bölgede karantina uygulanacağını duyurdu. Castex, yaptığı açıklamada ülkenin Hauts de France, başşehir Paris’in bağlı olduğu İle de France, Seine Maritime ve Alpes Maritimes bölgelerinde bir aylık karantina uygulanacağını söyledi.
Böylece Paris salgın periyodu boyunca üçüncü defa karantinaya girmiş oldu. Bu sefer mecburî gereksinimlere dönük faaliyet yürütmeyen tüm mağazalar kapatıldı ve karantina bölgesinde sokağa çıkışlar meskenlerin 10 kilometrekarelik etrafıyla sonlandırıldı. Yasağın başlamasıyla dükkanlar kepeklerini indirdi, başşehir Paris’te sokaklar bomboş kaldı. Bilhassa karantina boyunca çiçekçilerin açık olması da toplumsal medyada romantik bir ayrıntı olarak dikkat çekti.
Pekala kentte son durumlar nedir? Paris’te yaşayan Türklere sorduk…
KARANTİNA DA OLSA HATTA DÜNYA DA YANSA
FIRINLARDA KRUVASAN EKSİK OLMAZ’
Oğuz Genç, beş yıldır Paris’te yaşıyor ve öğrenci. Kendisine birinci evvel pandemide öğrenciler için atılan adımlar oldu mu diye sordum? Zira öğrenciler, salgın boyunca sıkıntı günler geçirdiler. Hatta yardım derneklerinin önünde metrelerce kuyruk oluşturmaları günlük rutinleri haline gelmişti.
Pandemi boyunca kimi tatsız durumların yaşandığını hatta birkaç intihar hadisesi olduğunu söyleyen Genç, bu olaylardan sonra gerekli adımların atıldığını, fiyatsız ruhsal takviye ve maddi yardımlar sunulduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Artık öğrencilere birtakım yerlerde yemek 1 Euro. Bu durum biz öğrencileri çok keyifli etmiş durumda. Dernekler de çok faal çalışıyor, bilhassa öğrenciler için… Bu tip yardımlardan da faydalanan bir öğrenci olarak ben de iki dernekte istekli olarak çalıştım. Birinde öğrencilere sıcak yemek ve besin kolisi hazırlayıp verdik. Başkasında de yaşlılar, evsizler ve göçmenler için muhakkak bölgelerde masalar ve platformlar kurup kıyafetler dağıttık.”
Oğuz Genç ve kız arkadaşı Ahsen Görür
- “Bazı bölgelerde hoparlörden daima anons yapılıyor. Ayrıyeten ayda bir mektup kutusuna belediye bir paket maske bırakıyor. Metroya binecekseniz ve maskeniz yoksa görevliden isteyebiliyorsunuz. Size maske vermek zorunda.”
- “Koronavirüs testleri mahallelerde kurulan minik çadırlarda 15 dakika üzere kısa bir müddette yapılıyor. Yalnızca çadırlar da değil artık bütün eczanelerde de test yaptırılıyor. Testler fiyatsız. Ayrıyeten aile tabipleri de çok ilgili…”
- “Şu an karantina devrinde çiçekçilerin açık olması dünya basınında ilgi görmüş durumda. Benim ise en çok dikkatimi fırınlar çekiyor. Kruvasan ve Pain au Chocolat’ın (Fransızlara özel çikolatalı ekmek) çıkmadığı gün yok. Karantinada da olsa, dünya da yansa baget ekmeğinizi ve kruvasanınızı alır güne başlarsınız. Bir de Fransızlar günlük spora çok düşkün, daima koşuyorlar. Patlama oluyor, karantina oluyor ancak koşmaya devam… Hatta şöyle espriler döndü ‘devlet karantina vakti koşu yapanlara müsaade verdi’ diye… Herkes birden koşucu oldu. Tuhaf olan koşu yapıyorlar sonra gidip kebap patates yiyorlar. Fransızlar hakikaten çok ilginç…”
‘SON GÜNLERDE MESKEN VE SOKAK PARTİLERİ ARTTI’
Şebnem Demirel, üç yıldır Paris’te yaşıyor ve fotoğrafçılık okuyor. Tüm günü okul ve mesken ortasında geçiyor. Fotoğrafçılık mesleği olduğu için sokaklar ve beşerler en değerli müşahede alanı… Demirel’e birinci evvel son günlerde basında yer alan mesken, sokak ya da yerlerde yapılan kaçak partileri sordum. Zira bu durum ülke basında da önemli halde yer aldı. Hatta en son Paris’te 30 polis memurunun gece uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında karakolda parti düzenleyip, ‘Macarona dansı’ yaptıkları görüntü ülke gündemine bomba üzere düşmüştü.
Fransızların özgürlüklerine çok düşkün olduğunu, tedbir ve kısıtlamalara karşın hala olayın ciddiyetini anlayamayan birçok insan gördüğünü söyleyen Demirel, bilhassa son günlerde partilerin sayısında artışların olması ve bunların basına yansımasının bardağı taşıran son damla olduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Pandeminin birinci devirlerinde alınan tedbirlere birden fazla kişi itiraz ediyordu. Üçüncü karantinada ise artık reaksiyon vermeyenler bile genel manada hayatlarının kısıtlanmasından çok sıkıldılar. Umarım salgını yine ciddiye alırlar”
Şebnem Demirel
Şebnem Demirel’in hurriyet.com.tr’ye müşahedelerini şöyle özetledi:
- “Daha evvelki karantina geçilmesine saatler kala beşerler başşehirden kaçmaya başlamışlardı. Metrolarda önemli kalabalıklar olmuştu. Hatta birinci karantinada hem oturduğum binada hem de etrafımızda neredeyse kimse kalmamıştı. Bu sefer önemli bir göç yaşanmadı. Şu anda tüm komşularımız burada…”
- “Kafe, restoran, müze ve alışveriş merkezleri aylardır kapalı. Yeni tedbirlerle besin satışı yapan market ve dükkanlar hariç tüm mağazalar da kapatıldı. Paket servis yapan yerler açık lakin siparişinizi teslim almak için sıra bekliyorsunuz. Zira Paris’te kafeler genelde çok ufak olduğu için üçten fazla kişinin girmesine müsaade verilmiyor.”
- “Ülke kültürü de çok değişik. Örneğin, Fransızların ‘apero’ları yani yemek öncesi içki ve atıştırmalıkları çok meşhur. Pandemi devrinde bile bu alışkanlıktan kimse ödün vermedi. Banklarda yahut yerlerde oturarak apero yapmaya devam eden bir sürü insan vardı”
‘HIZLI TRENLER HASTANEYE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ’
Kerim Mehmet Üster, avukat. Doğma büyüme Parisli… Şu sıralar kentin dokuzuncu bölgesinde yaşıyor. Bilhassa hastanelerdeki son durumla ilgili söyledikleri telaş verici… Ağır bakımdaki hasta sayısının artık rekor kırdığını söylüyor. Birinci ve ikinci karantina periyoduna nazaran daha kaotik bir durumun yaşandığının da altını çiziyor.
- “Sağlık merkezlerinin kapasitesinin yetersiz kalması üzerine Paris’te hastaların diğer bölgelere sevki için süratli trenler hastaneye dönüştürüldü. Hastalar uçaklarla hatta askeri gemilerle öteki bölgelerde bulunan hastanelere taşınıyor. Alışılmış bu tahlillerden mucize beklememek lazım. O denli ki öteki bölgelerdeki hastanelerin kapasiteleri de sınırsız değil. Fransa ülke genelinde kapasitesinin limitlerine yaklaşıyor. Yani her şeyden önce, hadise sayılarının ivedilikle inmesi gerekiyor. Bu kapsamda, yeni karantina önlemlerinin ne ölçüde katkı sağlayabileceği büyük bir soru işareti.”
- “Parisliler yeni uygulamayı da pek anlamış değil. Zira yeni önlemler hayli baş karıştırıcı. Bir yandan hükümet yeni bir karantina periyodu açıklıyor öte yandan da sokağa çıkma yasağını ileri alarak sabah 06.00’dan akşam 19.00’a çıkarıyor. Rastgele bir Parisli konutunun 10 kilometre etrafında vakit kısıtlaması olmadan aksam 7’ye kadar dilediği üzere Paris sokaklarında dolaşabiliyor. 10 kilometre etrafı kısıtlayıcı üzere duruyor lakin Paris’in merkezi esasen neredeyse 10 kilometre…”
Kerim Mehmet Üster
- “İlk kademede sokağa çıkmak için bir müsaade formu gerekiyordu. Artık bu önlem de ortadan kaldırıldı. Parklar açık ve tıklım tıklım. Parisliler piknik yapıyor ve güneşli havanın keyfini çıkarıyor”
- “Fransızların çok değerli bir aşı aykırılığı bulunuyor. Dünyada aşıya en yansılı toplum olabilirler. Bu nedenle de aşılama çalışmaları çok yavaş başladı. Aşılar başlayıp 10 gün geçmesinden sonra ülkede aşı olan kişi sayısı 516 idi. Almanya ve İngiltere’de ise daha fazlaydı. Sonra bu ülkeler süratle sayıyı 100-200 bine çıkarınca ülkede bir panik havası oluştu. Akabinde aşı süreci hızlandı…”
OXFORD/ASTRAZENECA TARTIŞMALARI DEVAM EDİYOR
SPUTNİK V AŞISINA OLAN İNANÇ ARTIYOR
Uzun yıllardır Paris’te yaşayan ve Dış Siyaset Uzmanı olan Yakup Jacob Çelik’e birinci sorum ülkedeki aşılama çalışmaları ile ilgili gelinen son durum ve halkın Oxford/AstraZeneca aşısına karşı tavrı oldu.
Oxford/AstraZeneca aşısı ile ilgili AB ülkelerinde birtakım insanlarda yan tesir yapıldığını gözlemlediklerini söyleyen Çelik, Fransa’nın önlem gayeli aşılamayı durdurma kararı aldığını lakin AB Sıhhat ve İlaç Ajansı’nın inceleme ve onayı vermesiyle tekrar aşılama sürecinde devam kararı alındığının altını çiziyor. Ayrıyeten ülkede Rus aşısına biraz aralıklı bakanların olduğunu lakin buna Avrupa Sıhhat Örgütü’nün onay vereceğini ve şayet protokolden geçerse İtalya’dan sonra Fransa’nın da Rus aşısı olan Sputnik V’yi kullanabileceğini söz ediyor.
Yakup Jacob Çelik
Yakup Jacob Çelik’in hurriyet.com.tr’ye anlattığı müşahedeleri:
- “Paris’te hastaneler taşmış durumda ve yatak sayıları neredeyse dolmuş diyebiliriz. Fransa Hükümeti salgını yavaşlatmak ve yatak sayısını arttırmak için karantina kararı aldı. Aşılama mühleti de sürat kazandı. Maksat 30 Haziran’a kadar 30 milyon insanın aşılanması. Bu ortada ülkede vatandaş ya da oturum kartı olanlar diye bir ayırım da yapılmıyor.”
- “Salgın ülkede birtakım dalları de çok etkiledi. En çok ziyan görenler küçük esnaflar, restoranlar, kafeler, tiyatrolar ve sinemalar. Hükümet bu hususta etkilenenlere yardımlarını sürdürüyor. Örneğin kira erteleme, yüzde 0 faizli kredi imkanı, sigorta primlerinin ertelenmesi, işyerleri kapalı diye çalışmayanlara işsizlik parası gibi”
‘İNSANLAR ESKİSİ KADAR ANLAYIŞLI DEĞİL’
Ahmet Öre, 2012 yılının Mart ayından beri Paris’te yaşıyor. Kentin finans merkez olan La Défense’ta oturuyor. Kentle ilgili seyahat yazıları kaleme alan bir blogger. Daima kentte dolaşıp beşerlerle diyalog halinde olduğu için kendisine pandemi devrinde insanların kısıtlamalara karşı verdiği yansıları sordum. Epey farklı şeyler anlattı…
- “İlk başlarda insanların büyük çoğunluğu pandemi tedbirlerini hürmetle karşılıyor ve gerekli buluyordu. Lakin vakit geçip de yöneticiler krizle gayrette yetersiz kalınca reaksiyonlar artmaya başladı. Salgının birinci başlamasından bu yana bir yılı aşkın bir mühlet geçmiş olmasına karşın aşı konusunun çözülememiş olması ve hastanelerin yetersiz kalışı karşısında beşerler eskisi kadar anlayışlı değiller.”
Ahmet Öre
- “Fransa üzere vergilerin yüksek olduğu bir ülkede insanların devlete ödedikleri vergilerin, bu pandemi devrinde sıhhat ve ömür teminatı sağlamada bir yararını görememesinden dolayı, büyük bir hoşnutsuzluğun hakim olduğunu söyleyebilirim. Fransa’da beşerler, artık sıkılmış ve bunalmış durumda. O yüzden de tedbirleri uygulamadaki hassasiyet giderek azalmakta.”
- “Maske, ara ve hijyen ihtarları her yerde sayısız sefer yapılmasına karşın Seine Irmağı kıyısına her inişimde büyük arkadaş kümelerinin taban tabana toplaştığını, maskesiz ve uzaklıksız bir halde büyük piknikler düzenlediğini görüyorum. Hatta geçenlerde güvenlik güçleri bu yoğunluğun önüne geçmek için Seine Irmağı kıyısını boşalttı ve bu büyük bir tartışmaya neden oldu.”
- “Özellikle restoranların kapalı olmasını Paris için kıymetli bir sorun olarak görüyorum. Zira Paris’te hayat sokakta ve bilhassa kafe ve restoranlarda akar. Restoranlar ve kafeler kapalıyken Paris inanılmaz eksik bir yer oluyor. Bir de Paris’te beşerler çok küçük meskenlerde yaşıyorlar ve birden fazla insanın konutundaki mutfağı ya çok ufak ya da hiç yok. Münasebetiyle restoranda yemek yalnızca bir toplumsal aktivite değil tıpkı vakitte yaşamsal bir muhtaçlık. Bu manada restoranların en azından dışarıya servise devam edebilmesini yaşamsal bir karar olarak görüyorum.”
Hürriyet
