‘Arboretum nedir?’
Kuruluşları yüzyıllar öncesine dek uzanan arboretumların bir ağaç parkı olmaktan çok, etraf ve toplum faydasına üstlendiği işlevler çeşitlilik gösteriyor. Birinci ve orta dereceli öğretimden üniversite seviyesine dek öğrencilere ve etraf halkına otsu ve odunsu bitkiler hakkında bilgi vermek, bunları yetişme alanlarında tanıtmak ve etraf muhafaza şuurunun gelişmesine katkıda bulunmak olarak açıklanıyor.
Latince kökenli bir söz olan arboretum, ‘ağaç’ manasına gelen ‘arbor’ sözcüğü ile aşikâr bitkilerin yetiştirildiği alan manasındaki ‘etum’ son ekinin birleşmesinden oluşuyor. Fakat günümüzde Arboretum kavramı, ağaçlar ve ağaççık yahut çalı üzere başka odunsu bitkilerin yetiştirilmesine adanmış botanik bahçesi olarak kullanılıyor. Doğayı ve yeşili seven insanların en uğrak adresi pozisyonuna gelmiş olan Atatürk Arboretumu, Orman Fakültesi ve Bahçeköy Orman İşletme Müdürlüğü’nün ortak çalışması sonucunda oluşturulmuş bir tabiat mükemmeli.
Pekala ‘Atatürk Arboretum’u ne vakit yapıldı?
1949’da Orman Fakültesi öğretim üyelerinden Hayrettin Kayacık’ın Orman Genel Müdürlüğü’ne teklifiyle Büyükdere-Bahçeköy-Kemerburgaz asfaltı kenarındaki 38 hektarlık bir alanda arboretum kurma çalışmaları başladı ve sonrasında arboretumun projesini hazırlaması için Sorbon Üniversitesi Botanik Bahçesi enspektörlerinden Camille Guine İstanbul’a davet edildi. 1959-1961 ortasında süren lakin süren proje çalışmaları ödenek yokluğu nedeniyle yarım kaldı lakin alt yapı ve dikim çalışmaları 1982 yılına kadar devam etti. 1982’de Atatürk’ün 100. doğum yılı kutlamaları nedeniyle Atatürk Arboretumu ismini aldı ve Orman Bakanlığı İşletme Şefliği statüsü kazandı. Atatürk Arboretumu’nun içerisinde binbir çeşit bitki ve ağaç çeşidinin bulunduğu ormanlık alana girdiğinizde göreceğiniz renkler sizi sahiden bir masalın içinde üzere hissettirecek. Bilhassa İstanbul üzere bir kentte yaşan bizler için adeta yenilenme ilacı…
Arboretuma giriş fiyatları hafta içi ve hafta sonu değişkenlik gösteriyor. Esasen şu sıralar kısıtlamalardan ötürü hafta sonu giriş mümkün değil. Hafta içi tam 7.5, öğrenci 2.5 lira. Hafta sonu ise tam 20, öğrenci 7.5 lira. Ancak şunu belirteyim hafta sonları arboretum epeyce kalabalık oluyor.
Kısıtlamalar kalktıktan sonra siz tekrar bir biçimde hafta içi gitmeye çalışın derim. Hafta sonu oluşan kuyruk gözünü korkutabilir. Yalnız küçük bir tüyo vereyim sıra beklemeden de içeri girmek mümkün. ‘ataturkarboretumu.ogm.gov.tr’ adresinden online bilet alırsanız sıra beklemeden ‘öncelikli’ giriş yapabilirsiniz. Bir küçük hatırlama daha hafta sonları fiyatsız otoparkta yer bulmak da neredeyse imkânsız.
Nereleri gezmeli?
Atatürk Arboretumu altı yol ayrımından oluşuyor. Birinci olarak gölün olduğu kısma yönelmelisiniz. Zira üç yapay gölün bulunduğu arboretumdaki bu gölün etrafında banklar, içindeyse balıklar ve ördekler bulunuyor. Bilhassa Instagram’da çokça beğeni alacak kareler burada… Sakın es geçmeyin. Alanda göreceğiniz bütün bitki ve ağaç tiplerinin altında, isimleri ve kökenlerinin hangi ülkeye ilişkin olduğu hakkında bilgi veren küçük tabelalar da yer alıyor.
Tabelalardaki yazıları okuyarak öğreneceğiniz bilgilerin haricinde girişte bulunan ağaçların yaşlarını hesaplama hedefiyle kurulmuş düzenekte epey ilgi alımlı. Düzenekte yaşı gövdesinde bulunan ağaçlara ilişkin kimi gövdeleri mercekler ile inceleyebiliyor ve yaşlarını tespit edebiliyorsunuz. Bilhassa bu bahse çocukların ilgisi epeyce büyük.
Bunlara dikkat!
Arboretumun içinde yemek yiyebileceğiniz rastgele bir yer bulunmuyor. Yanınızda yemek getirmek de yasak. Yalnızca su ve çocuk mamasına müsaade veriliyor. Bunlar dışında her türlü yiyecek-içecek alınmıyor. Aslında bu türlü olması çok doğru… Bu kural ormanın korunması ve pak tutulması açısından çok önemli… Ayrıyeten alana bisikletle girmek de yasak. Tripod, drone ve spor aletleri de alınmıyor.
Atatürk Arboretumu’na nasıl gidilir?
Birçok seçenek var lakin en ülkü olanı metro Hacıosman durağında inmek. Sonrasında metro çıkışında bulunan ’42 HM Bahçeköy’ durağından kalkan otobüslere bineceksiniz. 20 dakikalık bir seyahatin akabinde Kemerburgaz yolu durağında inecek sol tarafınızda kalan yokuşu tırmandıktan sonra arboretuma ulaşacaksınız. Yol boyunca da mükemmel kareler yakalayacaksınız. Bilhassa ağaçlı yol efsane…
Hürriyet
