Avrupa’da kitlesel şovların başını çeken Fransa, yeni yıla emeklilik ıslahatına karşı yapılan grev ve şovlarla girdi. 5 Aralık 2019’da başlayan ve 2 aydan fazla süren grev ve hareketler, günlük hayatı durma noktasına getirdi. Bu grev, tarihin en değerli grevi oldu ve 1995’tekinden daha uzun sürdü.
Paris idaresinin, yansılara karşın emeklilik reformundan vazgeçmemesi, Fransızların öfkesinin giderek büyümesine neden oldu. Bilhassa Paris’te yapılan hareketler, şiddet olaylarına sahne oldu.
SARI YELEKLİLERİN HAREKETLERİ 2.YILINA GİRDİ
Fransa’da akaryakıt artırımlarına ve makûs ekonomik şartlara reaksiyon olarak başlayan, vakitle Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron idaresine karşı isyana ve öfkeye dönüşen sarı yeleklilerin aksiyonları, 17 Kasım’da 2. yılına girdi.
Şovlar, Fransa’nın en uzun süren protesto şovları halini aldı. Sarı yelekliler, bu yıl içerisinde Kovid-19 önlemleri nedeniyle bir müddet aksiyonlara orta vermek zorunda kalmıştı. Hükümetin, sarı yeleklilerin taleplerine duyarsız kalması ve halkın meselelerine kulak vermemesi nedeniyle hareketler, ülkede toplumsal çalkantılara neden oldu.
GÜVENLİK YASA TASARISI
Fransa’da güvenlik güçlerinin görüntülenmesini yasaklayan husus ile öne çıkan güvenlik yasa tasarısı hazırlandı ve Ulusal Meclis’te kabul edildi. Ocak 2021’de Senato’nun onayına sunulacak tasarı, basın özgürlüğünü ve özel hayatın kapalılığını ihlal edebileceği, polis şiddetini artırabileceği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Tasarıya karşı ülke genelinde birçok geniş çaplı şov düzenlendi. Gerek sarı yeleklilerin ve emeklilik ıslahatına karşı yapılan aksiyonlarda, gerekse güvenlik yasa tasarısının protesto edildiği şovlarda bilhassa Paris sokakları, şiddeti manzaralarına damga vurdu.
Ülkede bu aksiyonlarda yaşanan “polis şiddeti” ise en çok tartışılan hususlardan biri oldu. Şovlardaki polis şiddetinin bilançosu, ülkedeki güvenlik güçlerinin şiddete meyilli olduğunu ve orantısız güç kullandığını ortaya koyuyor. Polis şiddetinin giderek daha da yaygınlaşması ve buna ait sıklıkla imgelerin ortaya çıkması, Fransızların polise olan inancının azalmasına neden oluyor.
SALGININ YOL AÇTIĞI KRİZ
Fransa, Çin’de ortaya çıkan ve ilkbaharda süratle Avrupa’yı etkisin altına alan Kovid-19 salgını sürecini yönetme konusunda zorluk yaşadı.
Öbür birçok Avrupa Birliği (AB) ülkesi üzere Fransa’da da halka maske temin edememe ve sıhhat sisteminin tıkanması, salgının denetim altına alınmasını zorlaştırdı.
Avrupa’da birinci olayların ve virüs kaynaklı ölümlerin Fransa’da görülmesine karşın Paris idaresinin salgına karşı yeteri kadar hazırlık yapmaması ülkede tartışmalar yaratmıştı. İkinci dalgada da günlük Kovid-19 hadisesi sayısı 60 bini geçerek, “ülkede ve Avrupa’da bir günde en yüksek olay sayısı” kaydedildi. Fransa, bu durum karşısında çeşitli tedbirler aldı, buna karşın Fransızlar, Macron idaresinin salgın sürecini yönetemediğini düşünüyor.
MACRON, LOKAL SEÇİMLERİ KAYBETTİ
Öbür taraftan 2020 yılı siyasi açıdan Macron için güç geçti. Macron’un kurucusu olduğu, iktidardaki Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketi (LREM), Kovid-19 salgını gölgesinde mart ve haziranda düzenlenen lokal seçimlerde hezimete uğradı. Macron, 2022’de düzenlenecek cumhurbaşkanı seçimleri öncesinde büyük yara aldı. Emmanuel Macron, ülkede siyasi olarak güçlenebilmek için mahallî seçimlere kıymet veriyordu lakin LREM, seçimlerde hezimete uğradı. Paris, Marsilya ve Lyon üzere büyük kentlerde LREM’nin adayları seçimi kaybetti. LREM, yalnızca 3 kentte belediye lideri çıkarabildi.
LREM mahallî seçimlerde aldığı hezimetin yanı sıra birçok milletvekilinin istifa etmesiyle Meclis’te de çoğunluğu kaybetti. Bunu üzerine Macron, 2022’de yapılacak seçimlere yönelik siyaset uygulamaya başladı. Bunun için eski Başbakan Edouard Philippe ile yollarını ayırdı. Macron’un popülaritesi, kendisinden yüksek olan ve ileride güçlü bir rakip teşkil etme potansiyeli olan Philippe’i devre dışı bırakmak istediği değerlendirilmişti.
Fransız Cumhurbaşkanı’nın birçok mevzuda görüş ayrılığı bulunan Philippe ile yollarını “daha çok kelam dinleyen” bir başbakanı tercih etmek için ayırdığı belirtiliyordu. Bu gelişme, ülkedeki problemlerin tahlilinde demokratik olan diyalog yolunu seçen Philippe ile yollarını ayıran Macron’un demokrasiyi değil daha “otoriter bir devlet idaresi biçimini seçtiği” yorumlarını beraberinde getirdi.
MÜSLÜMANLARI GAYE ALAN YASA TASARISI
2020’de ülkede tartışmalara neden olan bahislerden biri, Paris idaresinin hazırladığı “İslamcı ayrılıkçı” olarak bilinen yasa tasarısı oldu. Tasarının ismi da sonra “Cumhuriyet bedellerini güçlendiren prensipler” olarak değiştirildi. Tasarı ile mescitlerin finansmanının daha sıkı biçimde denetlenmesi, Müslümanlar üzerindeki baskıyla Müslüman derneklerin denetiminin artırılması, din vazifelilerinin yurt dışından gelmesinin engellenmesi hedefleniyor.
Ülkede, ekimde “Samuel Paty” isimli öğretmenin öldürülmesinin akabinde Müslümanlara ve İslami derneklere baskılar ve baskınlar arttı. Bu baskı ve baskınlar sonucu, Müslümanlara ilişkin insani yardım derneği “Barakacity”, Müslümanlara yönelik ayrımcılık ile çalışmalar yapan “Fransa İslamofobi ile Uğraş Kolektifi (CCIF)” kapatıldı ve Fransa’da hukuksal kişiliği bulunmayan “Bozkurtlar” isimli hareket yasaklandı.
Bu yasa tasarısı ile hükümetin kelam konusu dernekleri kapatma kararları, ülkede, Müslümanlar ile milletlerarası insan hakları örgütleri ve insan hakları savunucularının reaksiyonuna neden oldu. Macron’un iç siyaset manasındaki başarısızlığını örtmek ve cumhurbaşkanı seçimi için oy toplamak gayesiyle çok sağın da tesiriyle bu adımları attığı bedellendiriliyor.
Bu tasarı, insanların temel özgürlüklerini kısıtladığı ve demokrasiye ziyan verdiği gerekçesiyle de eleştiriliyor. “Siyasal İslamcılık” ile çaba ismi altında ülkede barış içinde yaşamak isteyen Müslümanlar da zan altında bırakıldı. Ülkede, öğretmenin öldürülmesinden sonra İslam aykırısı ataklarda da artış yaşandı, İslamofobi şiddete dönüştü.
Fransa’nın Albertville kentindeki okullarında 10 yaşındaki 3’ü Türk, 1’i Mağrip kökenli 4 çocuk, Hz. Muhammed’e hakaret içeren karikatürlerle ilgili öğretmenlerine verdikleri karşılıklar nedeniyle “terörist muamelesi” görerek, sabah erken saatlerde meskenleri polis tarafından basılarak karakolda 11 saat sorgulanmıştı. 4 çocuk, 5 Kasım Perşembe günü sabahın erken saatlerinde uzun namlulu silahların gölgesinde uyanmıştı.
Dehşeti yaşayan çocuklar, polis tarafından ailelerinden kopartılıp tek başlarına karakola götürülmüştü.
Paris idaresinin, İslam tersi tavrını eleştiren Müslüman, Fransız akademisyen, siyasetçi ve insan hakları savunucuları da amaç tahtasına koyuldu. Uygulanan siyasetler nedeniyle insanların temel özgürlüklerinin kısıtlanması, “Fransa’yı memleketler arası arenada güç duruma soktuğuna” yönelik yorumları da beraberinde getirdi.
MACRON’UN DIŞ SİYASETTEKİ HAREKETLERİ SONUÇ VERMEDİ
Macron’un iç siyasetinin yanı sıra dış siyasette da başarısızlıklarla sonuçlanan hareketleri oldu. Libya’nın doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin önderi Halife Hafter’e verdiği dayanak nedeniyle memleketler arası toplumun yansısını çeken Fransa, Libya’da ekonomik ve jeopolitik çıkarlarını darbeci general ile muhafaza peşinde oldu. Lakin Hafter’in, Libya hükümeti karşısında bir dizi mağlubiyete uğramasıyla Fransa, Libya’da Hafter vasıtasıyla elde etmek istediği kazanımları kaybetmiş oldu.
Macron, Libya’nın yanı sıra Lübnan’da da faal rol üstlenmeye çalıştı.
Lübnan’a bu yıl 2 defa ziyaret düzenleyen Macron, ziyaretlerinde Lübnanlı siyasilere “vaat ve yaptırım tehdidinde” bulundu. Macron’un Lübnan’da hükümet kurulması için kurduğu baskılar da sonuçsuz kaldı. Lübnan’daki siyasi önderlerin Macron’un “ültimatomuna” uymaması, Fransız başkanın ülkede tesirinin olmadığına işaret etti.
Başka taraftan terör örgütü üyelerini Elysee Sarayı’nda ağırlayan Macron’un askerlerinin, ABD ile Suriye’nin Haseke ve Deyrizor vilayetlerinde teröristlere eğitim verdiği biliniyor. YPG/PKK’nın terör örgütü DEAŞ’la gayrete katkı sunduğunu savunarak adeta bir terör örgütünü başkasına tercih eden hal sergileyen Macron’un kayırdığı terör örgütünün devlet kurma hayalleri, Türkiye’nin Zeytin Kısmı Harekatı ve Barış Pınarı Harekatı’yla vurduğu darbelerle engellendi. Fransa’nın Rusya ve Avrupa, ABD ile İran ortasında oynamaya çalıştığı orta buluculuk rolü de başarısız oldu.
Hürriyet
