Ermenistan’ın 1992’de işgal ettiği Laçın ili, 28 yıl sonra gerçek sahibi Azerbaycanlılara teslim edildi.
Azerbaycan ile Ermenistan ortasında Rusya’nın orta buluculuğunda imzalanan ateşkes mutabakatı gereği Ermenistan güçleri ve buraya sonradan yerleştirilen Ermeni nüfus, 1 Aralık prestijiyle Laçın’ı terk etti, bölgeye Azerbaycan ordusu yerleşti.
Dağlık Karabağ’la Ermenistan ortasında tek yol olan ve “Laçın koridoru” diye isimlendirilen geçit bölgesi ise şimdilik 5 yıl boyunca bölgede süreksiz misyonlu Rus askerlerinin denetiminde olacak.
Ermenistan hududunda bulunan Laçın ili, “Laçın koridoru”nun stratejik kıymeti hasebiyle 1990’lı yıllardaki savaşta, Ermeni güçlerin birinci amaçlarından biri oldu.
Dağlık Karabağ”ın merkezi Hankendi’ni 28 Aralık 1991’de işgal eden Ermeniler, 8 Mayıs 1992’de Şuşayı, 18 Mayıs’ta ise Laçın’ı ele geçirdi.
Laçın’da hava taarruzları ve çatışmalar sonucunda çok sayıda mesken yıkıldı, kent yağmalandı, köyler yok edildi, 264 kişi şehit oldu. Cet yurtlarını terk eden Laçınlılar, Azerbaycan’ın diğer bölgelerine yerleşmek zorunda kaldı.
Ermeni güçler, Laçın’ı işgal ederek Ermenistan’la Dağlık Karabağ ortasında direkt bir irtibat elde etti ve buradaki yol sayesinde aldıkları takviyeyle Dağlık Karabağ’ın tamamını ve etrafındaki vilayetleri işgal etti.
KENT MERKEZİ, 1 KASABA VE 125 KÖYÜ BULUNUYOR
“Laçın koridoru” yıllarca Dağlık Karabağ’ın kelamda Ermeni idaresi için adeta bir “can damarı” oldu.
Dağlık Karabağ Ermenileri, bu yolu hem askeri ikmal hem de altyapı ve ticari muhtaçlıkları için kullandı.
Ermeniler, işgal altındaki bölgelerde yaptıkları ziraî faaliyetlerden elde edilen eserleri, Laçın Koridoru ile Ermenistan’a gönderdi, oradan da Dağlık Karabağ’a elektrik gücü ve silah gönderildi.
Erivan idaresi, huduttaki bu ilin demografik yapısını değiştirmek için resmi siyaset izledi. İşgal devrinde Ermenistan’ın farklı bölgelerinden binlerce Ermeni nüfus getirilerek, Laçın’da Azerbaycanlıların terk ettiği köylere yerleştirildi.
Kent merkezi, 1 kasaba ve 125 köyü bulunan Laçın’da Ermenistan’ın işgalinden evvel 65 binden fazla Azerbaycanlı yaşıyordu. İşgalden evvel Laçın’da Ermeni nüfus bulunmuyordu.
KONUTLAR, KAMU BİNALAR VE ORMANLIK ALANLAR ATEŞE VERİLDİ
Mutabakat gereği Laçın’ı terk eden Ermeniler, daha evvel terk ettikleri Kelbecer’de yaptıkları üzere meskenleri, kamu binalarını ve ormanlık alanları ateşe verdi.
Laçın işgal edildiğinde Azerbaycanlılar eşyalarını alamadan bölgeden can havliyle çıkmıştı. Buraya yasa dışı yerleştirilen Ermeni nüfus ise tüm eşyalarını alarak, inançlı formda bölgeden ayrıldı.
Başşehir Bakü’den 450 kilometre uzaklıkta, ülkenin güney batısında, dağlık yerden yerleşen Laçın ilinin kuzeyden Kelbecer, doğudan Hocalı, Şuşa ve Hocavend, güneyden ise Gubadlı vilayetleri ile vilayet hududu bulunuyor. Laçın’ın batısında ise Ermenistan yer alıyor.
Azerbaycan ordusunun 27 Eylül’de başlattığı operasyonda 5 kent merkezi 4 kasaba ve 286 köyün kurtarılması üzerine Ermenistan yenilgiyi kabul etmiş, işgal altındaki Ağdam, Laçın ve Kelbecer vilayetlerini de boşaltacağını taahhüt eden mutabakata imza atmıştı.
Ermenistan ordusu 20 Kasım’da Ağdam’dan, 25 Kasım’da ise Kelbecerden çekilmişti.
Hürriyet
