Ermenistan’ın birinci cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan’ın danışmanlarından, 1990’lı yıllarda Karabağ müzakerelerine katılan Zhirayar Liparityan, Ermenistan’ın Karabağ konusunda son 25 yıldır kıymetli boyutta yanılgılar yaptığını belirterek, “Ermenistan tarafı gereksiz halde ve Türkiye ile Azerbaycan’ı kışkırtacak adımlar attı. Düş görmek, Ermenistan’ın hayat stratejisidir lakin düş görmek bir strateji değildir.” dedi.
Ermenistan’ın uzun müddet işgal ettiği Karabağ ile ilgili müzakerelere 1991-1997 yıllarında katılan Liparityan, BBC’ye verdiği mülakatta, Ermenistan’ın Karabağ siyasetlerine ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a yönelik tenkitlerde bulundu.
Karabağ konusunun iki ana ögesi olduğunu anlatan Liparityan, “Bunlar, Dağlık Karabağ’ın statüsü ve Azerbaycan’a ilişkin olup Ermenistan güçlerinin denetimi altında olan 7 bölgenin durumu. Memleketler arası toplum, bize 30 yıldır Karabağ’ın bağımsızlığını tanımayacağını söyledi.” diye konuştu.
Türkiye, Rusya, ABD, Fransa ve İran’ın Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü üzerinden seçenekler sunduğunu belirten Liparityan, “Dünyada hiç kimse bu yedi bölgeyi tutacağımızı beklemiyordu. Her vakit makul şartlar altında geri verilmelerini bekliyorlardı.” dedi.
Bu koşulları kabul etmenin Ermenistan için adil olup olmadığının bir değeri bulunmadığına işaret eden Liparityan, “Ermenistan için adil olup olmaması onların sorunu değil. Azerbaycan’ın vakit içerisinde askeri güç ve çeşitli kaynaklar açısından güçlendiğini de unutmamak gerekiyor. Uzlaşmaya giden süreci ne kadar uzattıysak, savaş o kadar yaklaştı ve bu savaşı kazanma talihimiz da o kadar azaldı.” değerlendirmesinde bulundu.
“PAŞİNYAN TÜRKİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE KARŞI AÇIKLAMALARDA BULUNDU”
Liparityan, Paşinyan’ın Karabağ konusunda yaptığı kusurlara dikkati çekerek, “Paşinyan, Dağlık Karabağ’ın statüsü ile ilgili bir mutabakat olmadan, Azerbaycan’ın ciddiye alınamayacağını ve müzakerelerin anlamsız olduğunda ısrar etti. Bu durumun bir savaşı gerektirmesi halinde ise savaşa hazır olduğunu düşündü.” halinde konuştu.
Kelam konusu yaklaşımın, Ermenistan idaresinin son 25 yıldır sergilediği yaklaşım olduğunu anlatan Liparityan, “Şimdi de yapılan yanlış hesapları görüyoruz. Bunlar kıymetli boyutta yanlışlardı. Tüm taraflarıyla baktığımızda, savaşı 30 yıl evvel kazanmadığımız üzere kazanamayacağımız çok açıktı. Ayrıyeten Karabağ savaşının dördüncü gününde Paşinyan’ın bu mevzuda uyarıldığını da öğrenmiş olduk.” tabirlerini kullandı.
Savaş öncesinde yapılan yanlışların kıymetine de işaret eden Liparityan, şu sözleri kullandı:
“Ermenistan tarafı, gereksiz halde ve Türkiye ile Azerbaycan’ı kışkırtacak adımlar attı. Mesela, Karabağ’ın geleceğini tartışırken Azerbaycan kendi tahlilini sunuyordu, ‘Karabağ Azerbaycan’dır.’ Bu, memleketler arası toplumun da yaklaşımı. Biz ise ‘Müzakereleri unutun, Karabağ Ermenistan’dır.’ dedik. Paşinyan ayrıyeten Türkiye’nin de toprak bütünlüğüne karşı açıklamalarda bulundu. Paşinyan, milletlerarası toplumun Ermenistan’ı demokrasi yolunda ilerlediği için yedi bölgedeki pozisyonunu değiştirerek ödüllendireceğini düşünüyordu lakin bu cins adımlar sırf onun dünya hayal gücünde gerçekleşti.”
“ERMENİSTAN’DA ZİHNİYET 200 YILDIR AYNI”
Ermenistan’da bir siyasi parti dışında tümünün çok sağcı olduğuna dikkati çeken Liparityan, “Kimse memleketler arası kamuoyunun bize anlatmaya çalıştığını dinlemek istemedi. Milletlerarası toplumun görüşü bizim için kıymetli olmalı zira kaybettiğimizde onlara koşuyoruz ve yardım istiyoruz. Onlardan yapamayacaklarını yapmalarını istiyoruz.” dedi.
Karabağ’ı Ermenistan işgalinden kurtaran muahedeye dair de değerlendirmelerde bulunan Liparityan, şöyle konuştu:
“Paşinyan bunu imzaladı. Bunu kimse değiştirmeyecek. Mutabakat, artık rastgele bir seçim sorunu olmadığını açıkça ortaya koyuyor, bağımsız bir Karabağ yahut Azerbaycan içinde bir bölge. Bu seçim artık mevcut değil.”
Paşinyan’ın Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığının tanınması için milletlerarası kamuoyuna yaptığı davetleri da eleştiren Liparityan, “Bahsettiğim şey de bu aslında, zihniyet değişmedi. Siyasi niyetimizin temel sorunu bu ve bu sorun en az 200 yaşında. Hayalleri çok seviyoruz, adil bir kararın, kusursuz bir tahlilin mümkün bir tahlil olduğunu düşünmeyi seviyoruz. Hayal görmek, Ermenistan’ın hayat stratejisidir. Fakat hayal görmek bir strateji değildir.” tabirlerini kullandı.
Hürriyet
