Dünyada tesiri devam eden koronavirüs salgını nedeniyle, bilhassa hububat ve bakliyat eserlerine olan talep arttı. Talep artışı bu eserlerde fiyat artışı yaşanmasına neden oldu. Bilhassa buğday, mısır ve ayçiçeğinde üretici fiyatlarında bir yükseliş yaşandı. Kelam konusu eserler için açıklanan alım fiyatları üst istikametli hareket etmesi çiftçiyi mutlu etti.
MUHAFAZAYA ALDILAR
Yaşanan fiyat yükselişlerinin çiftçi cephesinde nasıl karşılandığını sorduğumuz Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Lideri Prof. Dr. Süleyman Soylu, “Mısır ve şeker pancarı hasadı devem ediyor. Ayçiçek hasadı ise bitti. Çitçinin büyük çoğunluğu yeni eser ekmek için tarlasını hazırlıyor. Lakin eserler bir epey pahalandı. Mısırda devletin açıkladığı 1325 ton başına TL’lik fiyatın üzerine çıkıldı. 1450 TL’ye ulaşıldı. Ayçiçeği fiyatı ise ton başına 3 bin 100 TL olarak belirlenmişti, 4 bin TL’lik fiyatlar görülmeye başlandı. Buğday fiyatları ise 1650 TL’den 1900 TL’ye kadar yükseldi. Bunun en büyük nedenlerinden biri ise pandemi. Pandemi sürecinin ne kadar devam edeceği aşikâr olmadığı için bu eserleri üreten ülkeler, evvel kendi besin güvenliklerini muhafazaya aldı. Bu da fiyatların üst taraflı hareket etmesine neden oldu. Yaşan yükseliş Türkiye’deki çiftçiyi de olumlu etkiledi. Bu eserleri eken çiftçiler beklediklerin daha yüksek yarar elde etti” diye konuştu.
‘DENGELEME GEREKİYOR’
Soğan, patates ve domates üzere eser eken çiftçilerin yararlarının ise düştüğünü kaydeden Soylu, “Bazı eserlerde ihracat zorlaştığı için iç piyasada kalan eser arttı. Bu da eserin çok, fiyatların düşük olmasını sağladı. Bu hususta devletin bir dengeleme yapmasında fayda olur. Bu sene bu eserlerden az para kazanan çiftçinin gelecek yıllarda üretimini farklı yerlere kaydırmaması sağlanmalı. Bir de bu yıl ülkeye gelen turist sayısı pandemi nedeniyle az olunca, kelam konusu eserlerin fiyatları daha da geriledi. Zira iç piyasada da satış kanalları azaldı” sözlerini kullandı.
GİRDİ MALİYETİNDE YÜKSELİŞ YAŞANDI
Geçmişte Türkiye’deki fiyatların ithalat yoluyla denetim altına alındığını hatırlatan Prof. Dr. Süleyman Soylu, “Şimdi ithal eserlerin fiyatları daha yüksek kalmaya başladı. Bunda döviz kurlarındaki yükselişin de tesiri var. Döviz kurlarındaki yükselişin başka bir tesiri ise çiftçinin girdi maliyetlerine oldu. Bilhassa gübre fiyatlarında kısa müddette ton başına 500-600 TL’lik artışlar yaşandı. Girdi maliyetleri artarken, eser fiyatlarının da yükselince en azından bu eserleri eken çiftçi daha az etkilenmiş oluyor” dedi.
FİYATLAR SEVİNDİRİCİ
Pandemi sürecinde kuru besine, bakliyata ve makarnaya yönelim olduğuna dikkat çeken Reis Besin Idare Konseyi Lideri Mehmet Reis, “Bu eserler her zamankinden daha değerli hale geldi. Pandemiyle birikte birçok ülke lojistikte ıstırap yaşarken, üretim telaşları de oldu. Bu yüzden eserlerinde de fiyat artışı yaşandı. Rusya üzere ülkelerden de ihracat kısıtlaması haberleri geldi. Ülkemizde ise alınan önlemler sonucunda birçok ülkede yaşanan boş raf imgeleri oluşmadı. Ayrıyeten kuru bakliyat üretiminde yüzde 5, buğday üretiminde ise yüzde 8’lik artış kelam konusu. Birçok eserin üretimi artarken, fiyatların yükselmesi de sevindirici. Zira burada ülkemizde yetişen eserlere talep olduğu görülüyor” sözlerini kullandı.
‘TÜRKİYE’DEKİ ESERLER ÖNEMLI TALEP ALDI’
Pandeminin ağır olarak hissedildiği periyotlarda Türkiye’nin güney komşularından çok önemli talep alındığını belirten Reis, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eğer üretimi arttırmaya devam edersek 5 yıl içinde hem tarım eserleri ihracatında hem de lojistikte çok önemli bir merkez olarak öne çıkarız. Türkiye’de bu potansiyel var. Eserlerin üretimini ve devletin açıkladığı alım fiyatlarına da bakarsak farklılık net olarak görülecektir. Örneğin kırmızı mercimekte alım fiyatları ton başına 5 bin 500-6 bin TL’ye yükseldi. Kuru fasulyede üretim yüzde 15 arttı. Nohut üretiminde de önemli artış yaşandı. Yalnızca pandemi sürecinde 200 bin tonluk nohut ihracatı gerçekleşti. Çeltikte de geçen yıla yakın bir üretim kelam konusu. Baldo çeltiği alım fiyatı 4 bin 500 TL olarak açıklansa da fiyat 5 bin 500 TL’yi aştı. Üretici geçmişte eserimi satamıyorum diyordu. Artık ise fiyatlarda yükseliş oluyor.”
Hürriyet